Το Μέγαρο της Παλαιάς Αρχιεπισκοπής εντυπωσίαζε και συνάρπαζε τον κάθε επισκέπτη, ακόμα και αυτούς που ζούσανε μέσα, γιατί κάθε γωνιά του συνδεόταν και με ένα γεγονός.
Η κύρια είσοδος του Μεγάρου ή αλλοιώς η " πόρτα της Αρχιεπισκοπής " έμοιαζε με την πόρτα που είχαν τα παλαιά κάστρα, αυστηρή και επιβλητική, αντάξια του χώρου, αλλά και της ιστορίας . Έξω από την πόρτα υπήρχε ένα βαθούλωμα , γνωστό ως " βρεφοδόχη ", μέσα στο οποίο αφήνονταν τα ανεπιθύμητα βρέφη. Τα παιδιά αυτά τα παρελάμβανε η Αρχιεπισκοπή και τα φρόντιζε. Σε μία πλευρά της πόρτας υπήρχε μία " πεζούλα " στην οποία ανέβαινε κάποιος με σκαλοπάτια. Εκεί γινόταν η προπομπή του Αρχιεπισκόπου για την τρίμηνο και πλέον περιοδεία του στις κοινότητες της Αρχιεπισκοπικής περιφέρειας καθώς και η υποδοχή του μετά την επιστροφή του. Δυστυχώς σήμερα η πύλη αυτή δεν υπάρχει γιατί έχει κατεδαφιστεί κατά την περίοδο που ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο Γ\' βρισκόταν στην εξορία (1956).
Το Παλαιό Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο έχει δύο ξεχωριστά αρχιτεκτονικά στοιχεία, την πέτρινη σκάλα που οδηγά στο μεγάλο ηλιακό και τις καμάρες. Στον ηλιακό υπήρχαν τα διάφορα Γραφεία. Επίσης, υπήρχαν αρκετά δωμάτια, αποθήκη "το κελλάρι", κουζίνα, τραπεζαρία και σήμαντρο. Ακόμη υπήρχε εξώστης που έβλεπε στην πλατεία και το Παγκύπριο Γυμνάσιο. Η Παλαιά Αρχιεπισκοπή διέθετε δεξαμενή, αρκετά δέντρα, μικρό περιβόλι, μικρό κήπο με άνθη, ανεμόμυλο, σταύλους και "καμηλαρκά". Το Μέγα Συνοδικό είχε δεξιά και αριστερά δύο παράθυρα, στο κέντρο ένα μεγάλο τραπέζι, όπου συνεδρίαζε η Ιερά Σύνοδος. Πάνω ψηλά στους τοίχους ήσαν οι φωτογραφίες των Αρχιεπισκόπων. Όταν εισήρχετο κανείς στο Μέγα Συνοδικό, αντίκρυζε μία μεγάλη εικόνα του Αποστόλου Βαρνάβα. Στο Μέγα Συνοδικό συνήρχοντο και συνεδρίαζαν επίσης τα Μέλη της Εθναρχίας, Γυμνασιάρχες, Δήμαρχοι και εκλεκτοί άνθρωποι των διαφόρων πόλεων. Το Μικρό Συνοδικό χρησίμευε ως τραπεζαρία, εκκλησιαστικό δικαστήριο και χώρος παραμονής των επισκεπτών. Επίσης, εκεί συνεδρίαζε η Θρονική Επιτροπή.
Επιμέλεια κειμένου: Διάκονος Κωνσταντίνος Χριστοδούλου
Πηγή: τόμος κ. Γεωργίου Αραούζου, "Ενθυμήσεις Στοιχεία Λειτουργικής Τάξεως", Λευκωσία 2006 .