Στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας στο Στρόβολο, συλλειτούργησαν οι Αρχιεπίσκοποι Κύπρου Χρυσόστομος και Πολωνίας Σάββας, με την ευκαιρία της ειρηνικής επίσκεψης του δεύτερου, στην Κύπρο. Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος απένειμε στον Προκαθήμενο της Πολωνίας την ανώτατη τιμητική διάκριση της Εκκλησίας της Κύπρου, το χρυσό μετάλλιο του ιδρυτή της Αποστόλου Βαρνάβα, του οποίου ο τάφος βρίσκεται κοντά στην αρχαία Σαλαμίνα, στο κατεχόμενο, σήμερα, τμήμα της νήσου.
Ο Μητροπολίτης Βαρσοβίας Σάββας προσέφερε στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, εγκόλπια και σταυρό, αναφέροντας ότι το επίσημο παράσημο της Πολωνικής Εκκλησίας θα του το απονείμει κατά την επίσκεψή του στην Πολωνία.
Στην προσφώνησή του, ο Κύπρου Χρυσόστομος, αφού καλωσόρισε και πάλι στη νήσο μας, τον Πολωνό Προκαθήμενο, υπογράμμισε ότι η επίσκεψή του αυτή «σηματοδοτεί την έναρξη νέας περιόδου στενότερων σχέσεων των δύο Εκκλησιών μας». Αναφέρθηκε, ακολούθως, στην ιστορία της Εκκλησίας της Κύπρου και στάθηκε στο πρόβλημα της εισβολής και της κατοχής της μισής μας πατρίδας από την Τουρκία.
«Σήμερα, όμως, Μακαριώτατε, βρισκόμαστε σε δεινή θέση. Μόλις το 1960, ύστερα από ένα τιτάνιο αγώνα του λαού μας, μπορέσαμε και αποτινάξαμε τον Αγγλικό αποικιακό ζυγό. Και το 1974, η Τουρκία που πάντα, λόγω της γεωγραφικής σπουδαιότητάς της, εποφθαλμιούσε την Κύπρο, εκμεταλλευόμενη την ύπαρξη μιας μειονότητας 18% Τουρκοκυπρίων, κυρίως εξισλαμισθέντων κατά την περίοδο της πρώτης Τουρκοκρατίας, μας επετέθη χωρίς καμία ουσιαστική αιτία. Κατέλαβε το 37% του εδάφους μας, εκτόπισε το 1/3 του λαού μας και εφαρμόζοντας πολιτική εθνικού ξεκαθαρίσματος εποικίζει το κατεχόμενο μέρος της πατρίδας μας, μεταβάλλοντας έτσι τον δημογραφικό της χαρακτήρα», τόνισε ο Κύπρου Χρυσόστομος .
«Πεντακόσιοι και πλέον ναοί μας στα κατεχόμενα, εδώ και 35 χρόνια σιγούν. Άλλοι κατεδαφίστηκαν, άλλοι μετετράπησαν σε μουσουλμανικά τεμένη, σε αποθήκες, σε στάβλους ζώων, άλλοι παραδόθηκαν στη φθορά του χρόνου. Κι όλα αυτά, με την ανοχή της «πολιτισμένης» ανθρωπότητας. Συμπάσχουμε και συνωδίνουμε κι εμείς με τον λαό μας», ανέφερε.
Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου υπογράμμισε, χαρακτηριστικά, πως «αν άλλοι χριστιανικοί λαοί μπορούν σήμερα, μετά τον Διοκλητιανό και το Νέρωνα να λεν ότι δεν έχουν να αντιπαλαίσουν πια προς διώκτες και βαρβάρους, αλλά επικεντρώνονται στον εαυτό τους και την εσωτερική καλλιέργειά τους, εμείς, δυστυχώς, δεν μπορούμε να πούμε κάτι τέτοιο. Και σήμερα, στον 21ο αιώνα, έχουμε να παλαίσουμε προς βάρβαρον δυνάστην, την Τουρκία, η οποία κτυπά και την πόρτα της Ευρώπης. Κι όμως, μας στερεί τα πιο στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα, μας εμποδίζει να λατρεύσουμε το Θεό μας στους ναούς μας, ασεβεί και λεηλατεί τους τάφους των προγόνων μας. Μη έχοντας την κοσμική και την στρατιωτική δύναμη, καταφεύγουμε στο Θεό και σ’ εσάς, τους αδελφούς μας στην πίστη. Οι προσευχές σας, η συμπαράστασή σας αλλά και οι παρεμβάσεις σας στην Κυβέρνηση και στα Κόμματα της χώρας σας, θα είναι πολύτιμη βοήθεια για μας».
Στην αντιφώνησή του, ο Μητροπολίτης Βαρσοβίας Σάββας, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι αγώνες και η φωνή του Αρχιεπισκόπου Κύπρου «δια την επαναφοράν δικαιοσύνης εις την Κύπρον φθάνουν μέχρις του στίβου της διεθνούς πολιτικής. Αι επιδιώξεις της Υμετέρας Εκκλησίας δια την ρύθμισιν της καταστάσεως των Κατεχομένων καθίσταντο η κοινή έκκλησις όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών και όλων των ανθρώπων της καλής θελήσεως. Υπέρ της εκκλήσεως αυτής τάσσεται πάντοτε και η Ορθόδοξος Εκκλησία της Πολωνίας», υπογράμμισε.
Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Πολωνίας, στην ομιλία του, μίλησε για τις αδελφικές και φιλικές σχέσεις των δύο Εκκλησιών και αναφέρθηκε εν συντομία στην Ορθόδοξη Εκκλησία της πατρίδας του, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι: «είναι μία Εκκλησία, η οποία ζει ως μειονότης, αλλά είναι πιστή εις τον Θεόν και εις την Αυτού Αλήθειαν. Την ιστορίαν Αυτής την χαράσσουν διάφοραι περίοδοι ακμής και δυσκολιών. Δεν απόφυγε διωγμούς, οι οποίοι όμως την καθηγίασαν δια του μαρτυρικού αίματος. Παρ’ όλας αυτάς τας θαλασσοταραχάς, εκ του εχθρού προερχομένας επεβίωσεν και συνεχίζει την ζωήν Της μέχρις σήμερον, εξελισσόμενη εις το μέτρον των δυνατοτήτων Αυτής».
Τέλος, ο Πολωνίας Σάββας ανέφερε ότι και η δική του Εκκλησία, «η γεμάτη πνευματικής ζωής νεολαία καθώς και οι αφοσιωμένοι πιστοί», όπως είπε χαρακτηριστικά, αναμένουν την επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου Κύπρου στην χώρα τους και ειδικότερα «κατά την ημέρα της του Σωτήρος Μεταμορφώσεως εις το Άγιον Όρος Γκραμπάρκα, όπου έρχονται μύριοι πιστοί και όχι μόνον».
Λουκάς Α. Παναγιώτου