Κάθε φορά που περιοδεύω στα ενδότερα της χώρας ακόμα και σ’ αυτές τις περιοχές, που το αυτοκίνητο δεν μπορεί να φθάσει και η Μητρόπολη λειτουργεί Δημοτικά και Γυμνάσια, ανακαλύπτει κανείς το σοβαρό, το σεμνό φρόνημα των μαθητών και των καθηγητών τους. Μένει έκπληκτος κανείς και δεν μπορεί παρά, στο τέλος, όχι μόνο να συγκινηθεί αλλά ν’ αφήσει τα δάκρυά του να κυλήσουν, για να μπορέσει να βγει έξω όλο το αίσθημά του.
Αυτές τις μέρες περιοδεύω στις απέραντες εκτάσεις. Αποστάσεις ατέλειωτες. Κλιματολογικές συνθήκες όλων των εποχών. Κάποτε βροντές και αστραπές με καταρρακτώδεις βροχές, κάποτε καυτερός ήλιος, κρύο, ζέστη και φυσικά τροπική βλάστηση.
Εκείνος, λοιπόν, ο απλός πολιτισμός, το ήθος και η ανώτερη αρχοντιά, η ευγένεια των ανθρώπων και ιδιαίτερα των νέων σε κατακλύζουν και σε κάνουν να αισθάνεται ότι όντως όσο πιο φτωχός και στερημένος είναι ο άνθρωπος τόσο τα κινήματα της ψυχής κορυφώνονται, έτσι ώστε να προβάλλει αυτούσια η καθαριότητα της ψυχής και η αρετή της διάκρισης.
Ταξίδεψα, δεν γνωρίζω πόσες ώρες. Τα τηλεφωνήματα δεν σταματούσαν και η φωνή του ιερέα ήταν επιτακτική: «Πρέπει να έλθετε, θα δώσετε μεγάλη χαρά στους νέους μας. Περιμένουν την ευχή και την προσευχή σας για τις τελικές του εξετάσεις του Λυκείου». Μπορούσα να πω όχι; Ήταν δυνατό ν’ αρνηθώ την πρόσκληση και παράκλησή τους; Ξεκίνησα. Το ταξίδι ήταν επεισοδιακό. Η αναχώρηση έγινε αργά λόγω των πολλών υποχρεώσεων. Συναντήσεις. Πέντε εν όλω. Σοβαρές. Και πάλι για σχολεία. Ο Επίσκοπος προΐσταται και σ’ αυτά και περιμένουν οδηγίες.
Αργά το βράδυ φθάσαμε στην πλησιέστερη πόλη. Κοιμηθήκαμε λίγο και στις 6 το πρωί ξεκινήσαμε για να φθάσουμε στην ώρα μας. Μετά από δύο ώρες ένα τηλεφώνημα από Ναϊρόμπι, μας υποχρεώνει να επιστρέψουμε. Μια πολύ σημαντική συνάντηση και ένα σπουδαίο έγγραφο έπρεπε να υπογραφεί. Επιστροφή! Ξανά πίσω, ώστε να φθάσουμε και πάλι αργά στη συγκεκριμένη πόλη για το επόμενο σχολείο. Το πρώτο το χάσαμε. Κούραση καμία. Οι συνοδοί μου και ο οδηγός μου προσαρμόζονται μαζί μου. Δεν ήλθαμε εδώ για να ξεκουραστούμε. Τώρα πρέπει να δουλέψουμε. Θα έχουμε χρόνο στην άλλη ζωή, μια για πάντα να ξεκουραστούμε. Με βλέπουν ότι σοβαρολογώ και πιστεύω αυτά που λέγω. Καμία διαμαρτυρία. Προχωρούμε. Φθάνουμε και πάλι. Λίγη ανάσα και ξεκούραση.
Την άλλη μέρα το πρωί ετοιμαστήκαμε. Μας περίμεναν εκπλήξεις. Εκεί στο Γυμνάσιο μας υποδέχτηκαν μαθητές, καθηγητές, γονείς και φίλοι των παιδιών. Το αυτοκίνητο ήταν αδύνατο να φθάσει. Το αφήσαμε κάπου και περπατήσαμε μέσα στον κοφτερό ήλιο. Το Γυμνάσιο θα έδινε τους πρώτους απόφοιτούς του, αφού λειτούργησε μόλις πριν από τέσσερα χρόνια. Θα θυμούνται αυτά τα παιδιά ότι άρχισαν τα μαθήματά τους, κάτω από τη σκιά των ευκαλύπτων! Κι όμως τα κατάφεραν. Έμαθαν γράμματα. Και όχι μόνο. Λάμπουν, τα ίδια τα παιδιά, μέσα από τη σεμνότητα του χαρακτήρα τους αλλά και στην όλη απέριττη τελετή που ακολούθησε. Τελικά η όλη τελετή έγινε μέσα στον ιερό ναό των Αγίων Γεωργίου και Διονυσίου. Κυριολεκτικά στο πουθενά!
Έγινε ο αγιασμός! Όλα τα παιδιά με εξαιρετική και παραδειγματική ευλάβεια συμμετείχαν με συντριβή καρδίας. Εκείνο που επιστέγασε το όλο πρόγραμμα ήταν τα αναμμένα κεριά. Ο Επίσκοπος κρατούσε ένα κερί αναμμένο και πέρασαν οι 46 υποψήφιοι και άναψαν με το δικό τους κερί απ’ εκείνο του Επισκόπου. Τι να πει κανείς! Σ’ αυτές τις περιπτώσεις σιωπά, κανείς, και αφήνει τον Θεό να κατεβεί από ψηλά και να μιλήσει στις αγνές και αθώες ψυχές των παιδιών. Βαθιά συγκίνηση. Περιμένουν ν’ ακούσουν τις ευχές μου και το σχόλιό μου. Τι να πω τώρα; Ευτυχώς ο Θεός με φώτισε. Πρέπει να πω κάτι που θα το θυμούνται σ’ όλη του τη ζωή. Κι έτσι άρχισα. Επικεντρώθηκα στο θέμα της παιδείας. Αυτά που τους έδωσε το σχολείο για τέσσερα χρόνια. Όχι μόνο ακαδημαϊκές γνώσεις και διδασκαλία για συνέπεια και αξιοπρέπεια, συνοχή και ηθική ανόρθωση, αυτοσεβασμό. Όλα αυτά και άλλα τα συνόδευσα με το φως του κεριού που κρατούσαν και φώτιζε τα πάντα. Σκέφτηκα ότι όλα αυτά είναι καλά και σπουδαία, σημαντικά και φωτισμένα. Όμως, για να υπάρξει μια ολοκληρωμένη και ασφαλισμένη πορεία στη ζωή τους, πρέπει να τα συνδέσουν όλα με το φως το αληθινό, το φως του Χριστού. Τότε μόνον θα μπορέσουν να βαδίσουν σωστά και θα έχουν τη βεβαιότητα ότι θα εξασφαλίσουν τα απαραίτητα μέσα για την πνευματική τους ολοκλήρωση. Ακαδημαϊκή παιδεία και Χριστός πρέπει να είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, για να αποδώσουν πλούσια αποτελέσματα στη ζωή τους. «Να το κρατήσετε αυτό το φως μέσα στα βάθη της καρδιάς σας, γιατί μ’ αυτό θα μπορέσετε στο τέλος να γίνετε άνθρωποι φωτός» απαραίτητο στοιχείο για την κάθε είδους ευημερία και πρόοδό σας!», κατέληξα.
Ακολούθησε μια εμπνευσμένη ομιλία από ένα τελειόφοιτο που φαινόταν πια, καθαρά, ότι ωφελήθηκαν τόσο ακαδημαϊκά όσο και πνευματικά κατά τη διάρκεια της παρουσίας τους στο χώρο της παιδείας, δίπλα και μαζί με την Ορθόδοξη διδασκαλία και εμπειρία. Βρισκόμουν στη φυλή των Νάντι. Το απόγευμα επισκεφθήκαμε στο άλλο Γυμνάσιο της φυλής των Λούγια. Εκεί που θα πήγαινα την προηγούμενη μέρα, αλλά αναγκάστηκα να επιστρέψω. Βρήκα τους 104 υποψήφιους στο χημείο. Εκεί έκαναν τις ασκήσεις τους. Δεν παράλειψα όμως να προσευχηθώ και να τους ευχηθώ κάθε επιτυχία στις εξετάσεις τους.
Χωρίς φανατισμό και χωρίς ίχνος προσηλυτισμού. Όσοι πιστοί. Θα κάνουμε το χρέος μας, τις καθημερινές ακολουθίες μας. Αξιοποιώντας όλα τα παραδεδομένα της πίστης μας που είναι τα θεμέλια, τα οποία θα στηρίξουν γενεές των νέων και - γιατί όχι; - των μικρών παιδιών. Ιδού, λοιπόν, πόσο ωφέλιμη υπήρξε η παιδεία μας και πόσο στήριξε τόσους νέους και τους ενέπνευσε σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς που διέρχεται η ανθρωπότητα ολόκληρη με την επιβαλλόμενη καταλυτική και καταστρεπτική παγκοσμιοποίηση, που θερίζει τα πάντα και ισοπεδώνει τις βαριές και αναντικατάστατες πανανθρώπινες αξίες. Αυτός ο παγκόσμιος οδοστρωτήρας δεν πρέπει να περάσει.
Εμείς, εδώ, βρισκόμαστε πρωτοπόροι στον αγώνα μας. Δεν ξεκουραζόμαστε. Δεν έχουμε ανάπαυση σώματος και ψυχής. Διαπιστώσαμε την ανάγκη, πόσα μπορεί να προσφέρει η Ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία στις τρυφερές ψυχές των νέων και των παιδιών, μέσα από τις καθημερινές και συνεχείς μαθητείες και, οπωσδήποτε, τις ορθόδοξες ακολουθίες. Αθόρυβα και με ιδιαίτερη διάκριση, είδαμε να πραγματοποιείται, αυτές τις μέρες, με τις επισκέψεις μας στα ορθόδοξα σχολεία. Γίνεται μια βαθιά εσωτερική μεταμόρφωση.