ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ Α.Μ. ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΥΠΡΟΥ
κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΕΙΣ ΤΟ 23Ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΕΣΗ»
Μέ ἰδιαίτερη ἱκανοποίηση χαιρετίζουμε τό 23ο Διεθνές καί Διαχριστιανικό Συνέδριο γιά τήν Ὀρθόδοξη Πνευματικότητα, τό ὁποῖο πραγματοποιείται στή Μονή τοῦ Bose μέ Θέμα: «ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ». Ἐκφράζουμε, ἐπ’ εὐκαιρίᾳ, τόν ἐγκάρδιο χαιρετισμό ἀγάπης καί τιμῆς μας πρός τόν καθηγούμενο τῆς Μονῆς τοῦ Bose καί Πρόεδρο τῆς ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Συνεδρίου π. Enzo Bianchi, καθώς καί πρός ὅλους τούς ἐκλεκτούς ὁμιλητές του.
Τό θέμα τοῦ Συνεδρίου σας εἶναι κατ᾽ἐξοχήν ἐπίκαιρο. Σέ μιά ἐποχή πού πρυτανεύει τό μίσος, ἡ ἐκδικητικότητα, ὁ διχασμός καί ἡ διαίρεση. Σέ ἡμέρες πού τίς διαπροσωπικές σχέσεις τῶν ἀνθρώπων τίς διέπει ἡ σκληρότητα. Σέ ὧρες πού ἡ συγχωρητικότητα καί ὡς λέξη ἀπουσιάζει ἀπό τό λεξιλόγιο τῶν ἀνθρώπων• ἔρχεται τό συνέδριο αὐτό νά ἀναρριπίσει τήν ἐλπίδα γιά μιά καλύτερη ἀνθρώπινη ἐπικοινωνία, ἀπόρροια τῆς ἔμπρακτης συγγνώμης, τῆς ἐπίδειξης ἐλέους καί οἰκτιρμῶν.
Ἡ ἐπίδειξη αὐτή ἐλέους, συμπαθείας καί συγγνώμης προϋποθέτει σύνδεσμο μέ τήν πηγή τοῦ ἐλεόυς πού εἶναι ὁ Τριαδικός Θεός τῶν χριστιανῶν. Διότι πρῶτος Ἐκεῖνος ἔδειξε καί δείχνει τό ἔλεός του στόν ἀποστάτη ἄνθρωπο. Γι᾽αὐτό καί ὁ ψαλμωδός ὀνομάζει τά «ἐλέη τοῦ Θεοῦ ἀρχαῖα» (Ψαλμ. 88, 50). Ὁ ἱερός Χρυσόστομος ἀναφερόμενος στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ διακηρύττει ὅτι τοῦτο τό ἔλεος «πάντα ἐποίησε, τοῦτο τόν κόσμον εἰργάσατο, τοῦτο ἀγγέλους ἐποίησε, δι᾽ἀγαθότητα μόνον»(Εἰς Φιλιπ. Ὁμιλία IV).
Τό κύριο χαρακτηριστικό τοῦ θείου ἐλέους εἶναι τό αἰώνιο. Σχολιάζοντας πάλιν ὁ ἱερός Χρυσόστομος τόν στίχο τοῦ 135ου ψαλμοῦ «ὅτι εἰς τόν αἰῶνα τό ἔλεος αὐτοῦ» παρατηρεῖ: «Οὐ ποτέ μέν εὐεργετεῖ, ποτέ δέ ἀφίσταται, οὐ ποτέ μέν ἐκλεεῖ ποτέ δέ παύεται, ὅπερ ἐπ᾽ἀνθρώπων συμβαίνει... ἀλλά διηνεκῶς ἐλεεῖ καί οὐδέποτε παύεται τοῦτο ποιῶν» (ΕΠΕ 7, 170). Δέν ἐλεεῖ καί δέν εὐσπλαγχνίζεται ὁ θεός σήμερα μόνο καί αὔριο παύει νά ἐκδηλώνει τή φιλανθρωπία του, ὅπως εἶναι δυνατό νά κάνουν οἱ ἄνθρωποι, ἀλλ᾽ἐπειδή εἶναι Θεός ἀναλλοίωτος, ἀγαπᾶ καί ἐλεεῖ διαρκῶς. Δέν σταματᾶ καί δέν ἐξαντλεῖται ποτέ ἡ ἀγαθωσύνη του, ἡ ὀποία ἐκδηλώνεται μέ πολλούς καί διάφορους τρόπους.
Ὁ δέ Ἰωάννης ὁ Καρπάθιος στά «Παραμυθητικά» του στό κεφ. ρ´ (Φιλοκαλία τ.1ος κεφ. γ´, ἔκδοσις «Ἀστέρος») σημειώνει τά ἑξῆς: «Τά μέν τῆς σαρκός καί τῆς ψυχῆς παθήματα , καθώς ὄψῃ τῷ χρόνῳ καί τῷ θείῳ νεύματι ἐξαφανισθήσεται καίτοι ἐπαυξηθέντα• τό δέ τοῦ Χριστοῦ ἔλεος οὐδαμῶς φθαρήσεται• τῷ γάρ Κυρίῳ ἔλεος ἀπό τοῦ αἰῶνος τούτου καί ἕως τοῦ αἰῶνος τοῦ μέλλοντος ἐπί τούς φοβουμένους αὐτόν».
Τό ἔλεος αὐτό τό ἔδειξεν ὁ Κύριος καί τότε πού ἔζησε στή γῆ. Τό ἐξεδήλωσε πρός τόν ληστή καί πρός τήν ἀμαρτωλή γυναίκα. Ἔδειξε τήν εὐσπλαγχνία του πρός τόν ἀρχιτελώνη Ζακχαῖο καί πρός τόν ἁμαρτωλό Παράλυτο. Ἐκάλεσε κοντά του τούς «κοπιῶντας καί πεφορτισμένους» καί ὐποσχέθηκε νά τούς ἀπαλλάξει ἀπό τά φορτία τῆς ψυχῆς (Ματθ. ια´28). Διακήρυξεν ἔπίσημα ὅτι «τόν ἐρχόμενον πρός με οὐ μή ἐκβάλω ἔξω» (Ἰω. στ´37). Δέν θά στερήσω ἀπό κανένα τό ἔλεός μου.
Αὐτό σημαίνει ὅτι δέν ὐπάρχει ἁμάρτημα πού νά μή τό συγχωρεῖ τό πλούσιο ἔλεος τοῦ Κυρίου. Δέν ὑπάρχει ἁμαρτία μετανοημένου ἀνθρώπου, πού νά μή τήν καθαρίζει τό «αἳμα Ἰησοῦ Χριστοῦ», πού χύθηκε ἐπί τοῦ Σταυροῦ. (Α´Ἰω. α´7). Ἀπό τόν Τίμιο Σταυρό ἀναπηδοῦν τά νάματα τοῦ θείου ἐλέους καί πλύνουν καί λούζουν καί καθαρίζουν διαρκῶς κάθε ψυχή πού μετανοεῖ καί προσπίπτει στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Ἐφ᾽ὅσον λοιπόν ὁ Θεός προσφέρει τό ἔλεός του στόν ἄνθρωπο, ἀπαιτεῖ ἀπό αὐτόν τήν ἐπίδειξη ἐλέους καί τήν ἀνάπτυξη «σπλάγχνων οἰκτιρμῶν» πρός τούς συνανθρώπους του. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος ἐπιμένει ὅτι «οὐδέν οὕτω παροξύνει τόν Θεόν, ὡς τό ἀνελεήμονα εἶναι» (Ἐπιστ.πρός Φιλιπ. ὉΜιλία IV, Migne P.G. 62,205). Ἐπικαλεῖται δέ μάρτυρα τῆς γνώμης του τήν εὐαγγελική περικοπή ὅπου ὁ μέν Κύριος τοῦ δούλου πού χρεωστοῦσε τεράστιο χρηματικό ποσό καί ἔτυχε χάριτος ἀπό τόν κύριό του, ἐνῶ ὁ ἴδιος ἀπέπνιγε τόν σύνδουλό του πού τοῦ χρεωστοῦσε ἑκατό δηνάρια, ἀσήμαντο δηλαδή ποσό. Καί συνεχίζει: «ταῦτα ἀκούντες, ἐλεήμονες ὦμεν περί τούς ὀφείλοντας ἐν χρήμασι, ἐν ἁμαρτήμασι• μηδείς μνησίκακος ἔστω, εἴ γε μή βούλοιτο ἑαυτόν ἀδικεῖν» (ὅ.π.). «Οὐκοῦν ἐλεήσωμεν τούς πλησίον, ἵνα ἐλεηθῶμεν αὐτοί» (ὅ.π.).
Μ’ αὐτές τίς σύντομες σκέψεις εὐχόμαστε ὅπως ὁ Κύριος τοῦ ἐλέους ἐπιστέφει μέ κάθε ἐπιτυχία στίς ἐργασίες καί τοῦ φετινοῦ Συνεδρίου καί εὐόδωση τῶν ὑψηλῶν στόχων, πού αυτό ἔχει θέσει: νά στηρίξει τήν ἐλπίδα τῶν ὀλιγοψύχων, νά ἐμπνεύσει στίς καρδιές τή διάθεση γιά ἀγώνα ὑπέρβασης τοῦ ἐγωϊστικοῦ φρονήματος καθιστώντας τίς ψυχές μας ἐπιδεκτικές τοῦ θείου ἐλέους καί ταυτόχρονα νά τίς ἐνισχύσει στό δύσκολο κεφάλαιο τῆς συγχωρήσεως.
Εὐχέτης πρός Κύριον
†Ο ΚΥΠΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Κύπρου,
9 Σεπτεμβρίου 2015.