Ενθυμούμαι, έντονα, τον ενθουσιασμό και τις συγκινήσεις, όταν ιδρύθηκε το πρώτο Ορθόδοξο Γυμνάσιο στους πρόποδες του Όρους Κένυα. Ήταν σαν όνειρο, όταν στήθηκε ακόμα ένα κέντρο για μάθηση και παιδεία. Το εγχείρημα ήταν δύσκολο. Πώς ν’ αρχίσουμε; Πώς να λειτουργήσουμε; Πώς να το τελειοποιήσουμε; Πώς να εφοδιάσουμε με τα απαραίτητα λειτουργικά μέσα; Πώς θα βρούμε τους καθηγητές και τα παιδιά; Όλα έπρεπε να γίνουν σωστά. Ήταν και το κτίσιμο. Έπρεπε κάθε εβδομάδα να πηγαίνει κάποιος να βλέπει τις εργασίες, τις ελλείψεις, τις προσθέσεις, τις προοπτικές. Είμαστε χωρίς πείρα. Έπρεπε να μάθουμε όλα τα μυστικά και τις ενέργειες των μαστόρων. Ένα – ένα τα πράγματα μπαίνουν σε μια τάξη και τότε βλέπουμε, ξαφνικά, μπροστά στα μάτια μας, το μεγάλο θαύμα. Ακόμα ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, ώστε σήμερα η Μητρόπολη Κένυας να έχει είκοσι Γυμνάσια σ’ όλη την περιφέρειά της.
Πέρυσι, τέτοιο καιρό, έγινε η κατάθεση του θεμέλιου λίθου σε μια από τις πλέον απομακρυσμένες περιοχές της Κένυας – εφτά ολόκληρες ώρες για να φτάσουμε εκεί. Η επιμονή των ιερέων και των κατοίκων πρωτοφανής: «Θέλουμε Γυμνάσιο». Μα πώς θα γίνει; Μέχρι που έφθασαν στο σημείο ν’ αρχίσουν τα μαθήματα με τους πρώτους μαθητές, κάτω από ένα δέντρο! Απίστευτο κι όμως αληθινό! Πριν αρκετά χρόνια κτίστηκε εκεί, στο πανύψηλο βουνό, το Δημοτικό Σχολείο. Η ίδια περίπτωση. Τάξεις χορτοκαλύβες και, ξαφνικά, μόνιμες αίθουσες. Ένα πρότυπο Δημοτικό Σχολείο για τα δεδομένα της περιοχής υψώθηκε και βοηθήθηκε όλη η περιοχή. Το μήνυμα διαδόθηκε. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κένυας πρωτοστατεί στον τομέα της παιδείας.
Τώρα ένα άλλο θαύμα. Το Γυμνάσιο! Ο Θεός, πάντα, το λέει, αποφασίζει κι εμείς ακολουθούμε. Ήταν ποτέ δυνατό, κάτω από τις σημερινές κρίσιμες οικονομικές συνθήκες να γίνει κάτι τέτοιο πραγματικότητα; Κι όμως! Η επιμονή και η υπομονή, η θέληση, η αγάπη προς την παιδεία μπορεί να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο. Ήδη μπήκαμε σε μια νέα ιστορική σελίδα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. Δεν πρόκειται να επιστρέψουμε πίσω. Το σχολείο μας, το νέο μας Γυμνάσιο είναι σήμερα μια πραγματικότητα. Παρ’ όλες τις δυσκολίες υψώνεται περήφανο και διαλαλεί, εδώ και παντού, ότι η μόρφωση, η παιδεία και η μάθηση αναμορφώνουν τον άνθρωπο και τον ανεβάζουν πνευματικά, όταν το σχολείο βρίσκεται μέσα στον χώρο της Εκκλησίας. Όσες κι αν είναι οι δυσκολίες, προχωρήσαμε και αντικρίσαμε, μπροστά στα μάτια μας, ακόμα ένα θαύμα.
Φθάνοντας, ύστερα από ένα πολύωρο ταξίδι, όση κι αν ήταν η κούραση και, ανεβαίνοντας με τα πόδια το βουνό, για να φθάσουμε πάνω στην κορυφή, που είναι κτισμένος ο μεγαλοπρεπής και εντυπωσιακός ναός και γύρω – γύρω τα κτίσματα, αντικρίσαμε μπροστά στα μάτια μας το μεγαλείο αυτό. Δεν το πίστευα. Μαθητές και μαθήτριες, με τις στολές τους, καθαροί όλοι και περιποιημένοι, με τον Διευθυντή και τους καθηγητές, όλοι, κι αυτοί νέοι, έδειχναν ότι είχαν μια πρόσκληση να αφιερωθούν σ’ αυτό το τόσο σημαντικό έργο: να φτιάξουν και να καλλιεργήσουν ψυχές. Χρειάζεται μεγάλη ψυχική δύναμη και θέληση γι’ αυτούς τους αφιερωμένους και αφοσιωμένους στο έργο της εκπαίδευσης των νέων.
Μπήκα στις μισοτελειωμένες τάξεις, μίλησα στους μαθητές και τους καθηγητές. Μια τάξη στεγάζεται, ακόμα, μέσα στην εκκλησία. Μου θύμισε κρυφό σχολειό. Ήταν, πια, μια πραγματικότητα. Όλα έδειχναν ότι οι άνθρωποι αυτοί θα εργαστούν, κάτω από οποιεσδήποτε καταστάσεις, για να δουν ότι, τελικά, το Γυμνάσιο λειτουργεί. Οι δάσκαλοι, μαζί με τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου, βοήθησαν στην επιχωμάτωση του δρόμου.
Πέρασα, εκεί, όλο το απόγευμά μου. Κάθισα μαζί με τον Διευθυντή, τους καθηγητές και τους ιερείς της περιοχής και μιλήσαμε διεξοδικά για τις προοπτικές και τα μελλοντικά σχέδια. Όλοι συμφώνησαν ότι χωρίς παιδεία δεν υπάρχει πρόοδος και ανάπλαση των ψυχών των νέων.
Έπρεπε, εκείνες τις μέρες, να διαπιστώσω, για ακόμη μια φορά, τον μεγάλο ρόλο που διαδραματίζουν τα σχολεία μας, η σωστή παιδεία και σε άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Τα επισκέφθηκα και αισθάνθηκα ότι όντως, μέσα από την καλλιέργεια της σωστής διαπαιδαγώγησης των νέων μας, εκτός από την ακαδημαϊκή και πνευματική ανύψωση αυτών που φοιτούν στα σχολεία μας, αν η Εκκλησία συμμετέχει ενεργά και τούτο το εφαρμόζομε, τότε γίνονται φορείς και φύλακες των διαφόρων πολιτισμών που ανήκουν τα παιδιά.
Σ’ αυτό τον τομέα έρχεται η Ορθόδοξη Εκκλησία να εκφράσει, να θεμελιώσει και να προστατεύσει τον πολιτισμό εκείνο που έχει τις ρίζες του στις θρησκευτικές αξίες, που διαφυλάττουν ακέραια την αυθεντική ταυτότητα, την παράδοση, το ήθος και την ορθοπραξία. Τότε και μόνον, όλα όσα αναφέραμε πιο πάνω θα αποτελέσουν πρότυπο ζωής στους μαθητές μας και δείκτες πορείας για μια πανανθρώπινη, οικουμενική και δημοκρατική συντήρηση ενός υγιούς, αρμονικού, επιμελούς συστήματος που θα σώσει τους νέους από τις οποιεσδήποτε ξενόφερτες ιδέες και απαλλιωτρικές και επικίνδυνες αξίες, που κατακλύζουν, κυριολεκτικά την κοινωνία μας, εδώ στην Αφρική.
Διάβασα, τελευταία ,το ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου για την παιδεία. Επειδή ασχολούμαι με το θέμα, θα έλεγα μόνιμα και έντονα, από την ώρα που πάτησα το πόδι μου στην Αφρική σ’ ένα τελείως διαφορετικό επίπεδο, εκτός από την ολόθερμη και εγκάρδια συμφωνία μου, μαζί με τους Συνοδικούς της Αγιωτάτης Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Κύπρου, να καταθέσω και την δική μου μαρτυρία, σε σχέση με το θέμα της γλώσσας στα αφρικάνικα δρώμενα και καταστάσεις. Γι’ αυτό το θέμα η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κένυας πρωτοτύπησε και πρωτοστάτησε για τη διατήρηση των τοπικών διαλέκτων, μέσον του λειτουργικού μας πλούτου. Ένας τρόπος ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να εκφράζουν την εθνική τους ταυτότητα και, προπαντός, την ιστορία των φυλών τους. Στις ενορίες μας και στα σχολεία μας, σήμερα, αφού κατορθώσαμε να μεταφράσουμε σε περισσότερες από τριάντα αφρικάνικες διαλέκτους, πιστεύουμε ότι θα κρατηθεί ακόμα για πολύ το ήθος, η παράδοση, η κουλτούρα και οι αξίες της ιστορίας των φυλών.
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κένυας κ. Μακαρίου