Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΣΤΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΖΩΗ
Πρωτ. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης
Καθηγητής Τμήματος Θεολογίας
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
1. Εισαγωγικά
«Στα πόσα like μετριέται η ευτυχία;» Το παραπάνω σύνθημα έγραψαν κάποιοι φοιτητές σε τοίχο της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης δίπλα από την είσοδο της Βιβλιοθήκης. Το ερώτημα αυτό θέτει ευθέως τον προβληματισμό για την κατάσταση που επικρατεί στα σύγχρονα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις αληθινές ή εικονικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Ο προβληματισμός επιτείνεται, εάν σκεφθούμε ότι στο Facebook υπάρχει δυνατότητα σύνδεσης με εκατοντάδες «φίλους», ενώ στην πραγματική καθημερινή ζωή αυτοί περιορίζονται σε μονοψήφιους αριθμούς.
Κι από την άλλη, όλοι είμαστε «Συνδεδεμένοι» με ένα ευρύτερο κοινωνικό δίκτυο, χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε, με το οποίο αλληλεπιδρούμε, το επηρεάζουμε και μας επηρεάζει. Λ.χ. όσο κι αν η ευθύνη για την έκρηξη μιας πράξης βίας ή μιας πράξης αλληλεγγύης θεωρείται προσωπική, αυτή δεν παύει να έχει συλλογικό χαρακτήρα. Οι δεσμοί των κοινωνικών δικτύων μπορούν να λειτουργήσουν ως αγωγοί μετάδοσης της βίας ή ως αγωγοί αλληλεγγύης και ανθρωπιάς . Για τη θεολογία της Εκκλησίας κεντρικό ρόλο στην προκειμένη περίπτωση παίζει το ανθρώπινο πρόσωπο και το ήθος που αυτό εκπέμπει. Γι’ αυτό και στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοση τονίζεται ιδιαίτερα η σχέση με το θεανθρώπινο πρόσωπο του Χριστού, καθώς και με τα πρόσωπα των αγίων.
Επίσης, όταν γίνεται λόγος για τη χρήση του διαδικτύου χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση των προσωπικών ηλεκτρονικών ταχυδρομείων, διαφορετική των επώνυμων δημοσιογραφικών ιστοσελίδων, διαφορετική των ανώνυμων ή ψευδώνυμων ιστοσελίδων, άλλη προσέγγιση των δεδομένων μια ψηφιακής βιβλιοθήκης, διαφορετική του facebook, του Instagram ή του twitter. Επιπρόσθετα να σημειωθεί ότι, η νέα γενιά ασχολείται από πολύ μικρή ηλικία με το διαδίκτυο .
Ακόμη, σχετικά με τις διάφορες ιστοσελίδες χριστιανικού και θεολογικού περιεχομένου ενοριών, κληρικών, μοναχών ή άλλων ομάδων και ιδιωτών παρατηρούνται κι εδώ πολλά προβλήματα. Αυτά συνδέονται με την αυτονόμηση του θεολογικού λόγου από το λειτουργικό, εκκλησιολογικό και πατερικό ερμηνευτικό πλαίσιο· την εκφορά «ιδιωτικού θεολογικού λόγου» καθώς και τη διολίσθηση σε μεθόδους χαμηλού επιπέδου κοσμικής δημοσιογραφίας. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μόλις πριν λίγους μήνες, το Δεκέμβριο του 2014 και τον Ιανουάριο 2015 να ασχοληθεί η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος με το ζήτημα και να εκδώσει σχετική Εγκύκλιο.