ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 – ΒΑΪΩΝ
(Ιω. ιβ΄ 1-8) (Φιλιπ. δ΄ 4-9)
Θριαμβικές ιαχές
«Ωσαννά εν τοις υψίστοις ευλογημένος ο ερχόμενος»
Κυριακή των Βαϊων σήμερα και θυμούμαστε το γεγονός της εισόδου του Κυρίου μας στα Ιεροσόλυμα. Ο λαμπρός και μεγαλοπρεπής του χαρακτήρας το αναδείκνυε με ξεχωριστή σημασία. Πραγματικά η υμνολογία της Εκκλησίας μας εμπεριέχει το βασιλικό και θριαμβευτικό στοιχείο, το οποίο αναδύεται τόσο ζωντανά μέσα από το πλούσιο περιεχόμενό της. Αλλά και το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα εμφανίζει τον Βασιλέα των βασιλέων να εισέρχεται στην αγία πόλη σε μια πορεία κατάργησης του θανάτου και ανάδειξης του λαμπροφόρου μηνύματος της Αναστάσεως. Στην πορεία αυτή τα όπλα της νίκης και του θριάμβου είναι «τα Πάθη τα Σεπτά», ο Σταυρός και η Ανάσταση.
Ωσαννά
Πολύς ήταν ο κόσμος που συνωστιζόταν για να υποδεχθεί τον Κύριο κατά τη θριαμβευτική είσοδό του στα Ιεροσόλυμα. Ξεσπώντας σ’ ένα παραλήρημα ενθουσιασμού τον υποδέχεται με ζητωκραυγές. Σύμφωνα με την χαρακτηριστική περιγραφή «εσείσθη πάσα η πόλις». Με τα κλαδιά των βαΐων στα χέρια του πλήθους δονείτο η ατμόσφαιρα από το “Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο Βασιλεύς του Ισραήλ”. Ωστόσο, ανάμεσα στο πλήθος βρίσκονταν και εκείνοι που καραδοκούσαν και μεθόδευαν την καταδίκη του αληθινού Βασιλέα. Γι’ αυτό και ο Χριστός δεν ενθουσιάζεται από τις επευφημίες του πλήθους. Βλέπει πίσω από τη σημερινή δόξα την αυριανή εγκατάλειψη και ακούει μετά το “Ωσαννά” το “Άρον άρον σταύρωσον Αυτόν”.
Επί πώλον όνου
Ο Χριστός βέβαια δεν είναι οποιοσδήποτε κοσμικός βασιλέας αλλά ο αληθινός βασιλιάς. Δεν εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα για να δρέψει δάφνες τιμών και δόξας, όπως τις αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι, αλλά «του παθείν αγαθότητι». Ακριβώς το Πάθος και ο θάνατος του σαρκωθέντος Θεού είναι η φανέρωση της δόξας και της Κυριότητας του. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος «δια τούτο αυτόν βασιλέα καλώ, επειδή βλέπω αυτόν σταυρούμενον. Βασιλέως γαρ εστί το υπέρ των αρχομένων αποθνήσκειν”. Είναι όντος αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι ο Χριστός ως βασιλιάς δεν ενδύεται με διακριτικά εξουσίας αλλά έρχεται «καθήμενος επί πώλον όνου». Το πουλάρι είναι η εικόνα της ειρήνης σε αντίθεση με το άλογο που παραπέμπει στην έννοια του πολέμου. Η ειρήνη που μας φέρνει ο Χριστός είναι η προσφορά του εαυτού του. Και αυτό γιατί ειρήνευσε πραγματικά τον άνθρωπο όταν τον ένωσε με την κοινωνία της αγάπης και της ζωής του Θεού. Ο Χριστός βέβαια δε σταματά στις ζητωκραυγές και τις επευφημίες, αλλά προχωρεί για να θυσιάσει τον εαυτό του «υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας». Είναι εδώ που βρίσκεται και το βαθύτερο νόημα των γεγονότων που η Εκκλησία μας προσκαλεί να βιώσουμε με την είσοδο της Μεγάλης Εβδομάδας. Να ακολουθήσουμε δηλαδή τον Κύριο της δόξας και να ζήσουμε το Πάθος και την Ανάστασή του σε μια προοπτική που μας αναδεικνύει πραγματικά μέλη του Σώματός του, της Εκκλησίας Του, μέσα στην αγάπη της οποίας μπορούμε να ατενίζουμε τα πάντα στη φωτοχυσία της Ανάστασης που ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε με τον πιο λαμπρό τρόπο.
Αγαπητοί αδελφοί, εισερχόμαστε από σήμερα στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα. Η Εκκλησία ανοίγει και πάλιν τις αγκάλες της για να μας προσκαλέσει να συνοδοιπορήσουμε με τον Χριστό που βαδίζει προς το Πάθος και την Ανάσταση. Αυτή η θεία πρόσκληση ξεδιπλώνεται μέσα από τις ιερές ακολουθίες, την κατανυκτική υμνολογία αλλά και τα τόσο ψυχωφελή αναγνώσματα. Μας παρακινεί να υποδεχθούμε και εμείς τον ερχόμενο βασιλέα: «Εξέλθετε έθνη, εξέλθετε και λαοί και θεάσασθε σήμερον, τον Βασιλέα των ουρανών ως επί θρόνου υψηλού, επί πώλου ευτελούς, την Ιερουσαλήμ προσεπιβαίνοντα».
Χριστάκης Ευσταθίου, θεολόγος
*************************************************************
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ: Ιωάν. 12, 1-18
1 Ὁ οὖν Ἰησοῦς πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ Πάσχα ἦλθεν εἰς Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος ὁ τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. 2 Ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ. 3 Ἡ οὖν Μαρία λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψεν τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ, καὶ ἐξέμαξεν ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου. 4 Λέγει οὖν εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, Ἰούδας Σίμωνος Ἰσκαριώτης, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι, 5 Διὰ τί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων, καὶ ἐδόθη πτωχοῖς; 6 Εἶπεν δὲ τοῦτο, οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ᾽ ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχεν, καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν. 7 Εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς, Ἄφες αὐτήν εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό. 8 Τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ᾽ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. 9 Ἔγνω οὖν ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν Ἰουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστιν καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν Ἰησοῦν μόνον, ἀλλ᾽ ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. 10 Ἐβουλεύσαντο δὲ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν 11 ὅτι πολλοὶ δι᾽ αὐτὸν ὑπῆγον τῶν Ἰουδαίων, καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν Ἰησοῦν. 12 Τῇ ἐπαύριον ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα, 13 ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων, καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, καὶ ἔκραζον, Ὡσαννά εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι κυρίου, βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ. 14 Εὑρὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον, ἐκάθισεν ἐπ᾽ αὐτό, καθώς ἐστιν γεγραμμένον, 15 Μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών ἰδού, ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται, καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου. 16 Ταῦτα δὲ οὐκ ἔγνωσαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον ἀλλ᾽ ὅτε ἐδοξάσθη Ἰησοῦς, τότε ἐμνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ᾽ αὐτῷ γεγραμμένα, καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ. 17 Ἐμαρτύρει οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὢν μετ᾽ αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ μνημείου, καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. 18 Διὰ τοῦτο καὶ ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος, ὅτι ἤκουσεν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον.
Απόδοση στη νεοελληνική:
1 Ο Ιησούς, λοιπόν, έξι ημέρες πριν από το Πάσχα ήρθε στη Βηθανία όπου ήταν ο Λάζαρος, τον οποίο έγειρε από τους νεκρούς ο Ιησούς. 2 Έκαναν τότε σ’ αυτόν δείπνο εκεί και η Μάρθα διακονούσε, ενώ ο Λάζαρος ήταν ένας από εκείνους που κάθονταν, για να φάνε μαζί του. 3 Τότε η Μαρία, αφού έλαβε περίπου μισό κιλό υγρό πολύτιμο μύρο νάρδου, άλειψε τα πόδια του Ιησού και σκούπισε με τα μαλλιά της τα πόδια του. Έτσι η οικία γέμισε από την οσμή του μύρου. 4 Λέει όμως ο Ιούδας ο Ισκαριώτης, ένας από τους μαθητές του, αυτός που έμελλε να τον παραδώσει: 5 «Γιατί τούτο το μύρο δεν πουλήθηκε για τριακόσια δηνάρια και δε δόθηκε στους φτωχούς;» 6 Και είπε αυτό, όχι επειδή τον έμελλε για τους φτωχούς, αλλά γιατί ήταν κλέφτης και, επειδή είχε το ταμείο, βάσταζε αυτά που έβαζαν μέσα. 7 Είπε τότε ο Ιησούς: «Άφησέ την, για να φροντίσει αυτό για την ημέρα του ενταφιασμού μου. 8 Γιατί τους φτωχούς πάντοτε τους έχετε μαζί σας, εμένα όμως δε με έχετε πάντοτε». 9 Πολύ πλήθος από τους Ιουδαίους έμαθε, λοιπόν, ότι είναι εκεί, και ήρθαν όχι μόνο για τον Ιησού, αλλά για να δουν και το Λάζαρο που τον έγειρε από τους νεκρούς. 10 Αποφάσισαν τότε οι αρχιερείς να σκοτώσουν και το Λάζαρο, 11 επειδή πολλοί από τους Ιουδαίους πήγαιναν γι’ αυτόν και πίστευαν στον Ιησού. 12 Την επόμενη ημέρα το πολύ πλήθος που ήρθε στην εορτή, όταν άκουσαν ότι ο Ιησούς έρχεται στα Ιεροσόλυμα, 13 έλαβαν τα βάγια των φοινίκων και εξήλθαν σε προϋπάντησή του και φώναζαν: «Ωσαννά! Ευλογημένος ο ερχόμενος στο όνομα του Κυρίου!» Και: «Ο βασιλιάς του Ισραήλ!» 14 Αφού βρήκε λοιπόν ο Ιησούς ένα γαϊδουράκι, κάθισε πάνω του καθώς είναι γραμμένο: 15 Μη φοβάσαι, θυγατέρα Σιών. Ιδού, ο βασιλιάς σου έρχεται καθισμένος πάνω σε πουλάρι όνου. 16 Αυτά δεν τα κατάλαβαν οι μαθητές του στην αρχή, αλλά όταν δοξάστηκε ο Ιησούς, τότε θυμήθηκαν ότι αυτά ήταν γραμμένα γι’ αυτόν και ότι αυτά του έκαναν. 17 Το πλήθος, λοιπόν, που ήταν μαζί του, όταν φώναξε το Λάζαρο έξω από το μνήμα και τον έγειρε από τους νεκρούς, έδινε μαρτυρία γι’ αυτό. 18 Γι’ αυτό και τον προϋπάντησε το πλήθος, επειδή άκουσαν πως είχε κάνει αυτό το θαυματουργικό σημείο.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ: Φιλιπ. 4, 4-9
4 Χαίρετε ἐν κυρίῳ πάντοτε πάλιν ἐρῶ, χαίρετε. 5 Τὸ ἐπιεικὲς ὑμῶν γνωσθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις. Ὁ κύριος ἐγγύς. 6 Μηδὲν μεριμνᾶτε, ἀλλ᾽ ἐν παντὶ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει μετὰ εὐχαριστίας τὰ αἰτήματα ὑμῶν γνωριζέσθω πρὸς τὸν θεόν. 7 Καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ θεοῦ ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν, φρουρήσει τὰς καρδίας ὑμῶν καὶ τὰ νοήματα ὑμῶν ἐν χριστῷ Ἰησοῦ. 8 Τὸ λοιπόν, ἀδελφοί, ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα δίκαια, ὅσα ἁγνά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα, εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος, ταῦτα λογίζεσθε. 9 Ἃ καὶ ἐμάθετε καὶ παρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ εἴδετε ἐν ἐμοί, ταῦτα πράσσετε καὶ ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἔσται μεθ᾽ ὑμῶν.
Απόδοση στη νεοελληνική:
4 Χαίρετε στον Κύριο πάντοτε! Πάλι θα πω: χαίρετε! 5 Η επιείκειά σας ας γίνει γνωστή σε όλους τους ανθρώπους. Ο Κύριος είναι κοντά. 6 Για τίποτα μη μεριμνάτε, αλλά για καθετί με την προσευχή και με τη δέηση, μαζί με ευχαριστία, τα αιτήματά σας ας γίνονται γνωστά προς το Θεό. 7 Και η ειρήνη του Θεού που υπερέχει κάθε νου θα φρουρήσει τις καρδιές σας και τα διανοήματά σας στο Χριστό Ιησού. 8 Λοιπόν, αδελφοί, όσα είναι αληθινά, όσα σεμνά, όσα δίκαια, όσα αγνά, όσα προσφιλή, όσα έχουν καλή φήμη, αν υπάρχει κάποια αρετή και αν υπάρχει κάποιος έπαινος, αυτά να συλλογίζεστε. 9 Και αυτά που μάθατε και παραλάβατε και ακούσατε και είδατε σ’ εμένα, αυτά να πράττετε. και ο Θεός της ειρήνης θα είναι μαζί σας.