Αγαπητοί μαθητές και μαθήτριες, φοιτητές και φοιτήτριες, φίλοι εκπαιδευτικοί,
Τιμούμε σήμερα τη μνήμη των Τριών Ιεραρχών –του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ιωάννη του Χρυσοστόμου– που με τη ζωή και το έργο τους έκαναν πράξη τις αξίες του χριστιανισμού κι ανέδειξαν την αξία του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Οι φωτισμένες μορφές τους μπόλιασαν την ορθόδοξη πίστη με την ελληνική σοφία. Όχι τυχαία, το 1841 το Πανεπιστήμιο Αθηνών ταύτισε τη γιορτή τους με τη Γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων.
Οι Τρεις Πατέρες της Εκκλησίας έζησαν τον 4ο αι. μ.Χ., την εποχή των μεγάλων διωγμών του αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτη. Παρά τις χριστιανικές καταβολές τους, σπούδασαν στις καλύτερες σχολές της ειδωλολατρικής, τότε, Αθήνας και μυήθηκαν βαθιά στην ελληνική παιδεία. Αφιέρωσαν τη ζωή τους στην υπηρεσία της Εκκλησίας, στη διακονία του ανθρώπου και στην καλλιέργεια του πνεύματος. Ίδρυσαν σχολεία, ανέδειξαν την αξία της μόρφωσης, απέδειξαν τη χαρά της μάθησης. Δίδαξαν στους νέους την αρετή, καθιέρωσαν τον έπαινο και την ενθάρρυνση, κήρυξαν τον λόγο του Θεού, ελέησαν φτωχούς, προστάτεψαν κατατρεγμένους, θεράπευσαν αρρώστους. Πολέμησαν την πλεονεξία και τη φιλαργυρία, αντάμειψαν την ειλικρίνεια και την εντιμότητα. Έκαναν πράξη την ανιδιοτέλεια, την αγάπη για τον πλησίον, την αφοσίωση στην οικογένεια, την προσήλωση στο καθήκον.
Αγαπητά μου παιδιά, αγαπητοί εκπαιδευτικοί,
Τα μηνύματα από τη ζωή και το έργο των Τριών Ιεραρχών είναι σήμερα όσο ποτέ επίκαιρα. Πολλά από τα αρνητικά κοινωνικά συμπτώματα των ημερών μας, όπως η πλεονεξία και η διαφθορά, έχουν τη ρίζα τους στην έλλειψη ήθους και αξιών. Έχουμε λοιπόν ανάγκη να θέσουμε –πέρα από τις γνώσεις– το ήθος και την αρετή ως τα πρώτιστα ζητούμενα της παιδαγωγικής διαδικασίας, και να αντικρίζουμε τα παιδιά μας με φιλία και αγάπη. Η Παιδεία κατά τους Τρείς Ιεράρχες πρέπει να αποτελεί δρόμο προσωπικής και κοινωνικής απελευθέρωσης, όχι διαδικασία εξαναγκασμού και ανελευθερίας.
Αγαπητοί φίλοι,
Η ζωή και το παράδειγμα των Τριών Ιεραρχών –των μελιρρύτων ποταμών της σοφίας– είναι καιρός να επανέλθουν στη ζωή μας και να την μπολιάσουν με τις διδαχές και την κληρονομιά τους.
Κώστας Καδής
Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού