Στις ενορίες του Αγίου Κασσιανού και της Χρυσαλινιώτισσας περιδίαβασε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος , ο οποίος έβαλε «τον δάκτυλον επί τον τύπονν των ήλων» της διχοτομημένης Λευκωσίας. Στάθηκε στο τελευαταίο σπίτι της οδού Αξιοθέας , όπου σε μαρμάρινη πλάκα, με το θυρεώο της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναγράφεται: «την ηρωϊκή κυρά Κατίνα Παπαδοπούλου, που κράτησε όρθια την Ελληνική ψυχή της και ανάλωσε την ζωή της για την πατρίδα τις μέρες της Τουρκικής εισβολής, το καλοκαίρι του 1974, και στα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν, η Κύπρος ευγνωμονεί . Αιωνία η Μνήμη της. Κ. ΠΑΚΩΣΤΑΣ , ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΜΥΝΑΣ . ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008». Στην συνέχεια αντίκρισε το ερειπωμένο Παρθεναγωγείο Αγίου Κασσιανού , που ιδρύθηκε το 1923, και εγκαταλείφθηκε το 1964, λόγω των δικοινοτικών ταραχών.
Ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος ξεναγήθηκε στις εκκλησίες της Χρυσαλινιώτισσας και του Αγίου Κασιανού από τον λειτουργό του Τμήματος Αρχαιοτήτων, δρα. Γιώργο Φιλοθέου, ο οποίος του μίλησε για την αρχιτεκτονική των εκκλησιών , αλλά και των σπιτιών της εντός των τειχών Λευκωσίας. Επίσης, του έδειξε το τέμενος Ταχτακαλέ και το Βασιλικό παρεκκλήσι του Μισιρίκου, την εκκλησία του Τιμίου Σταυρού των Ορθοδόξων, που μετατράπηκε στην οθωμανική περίοδο σε τέμενος και τον ενημέρωσε για τα έργα συντήρησης τους από το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής είχε την χαρά να επικοινωνήσει με μαθητές των δημοτικών σχολείων Αγίου Κασσιανού και Φανερωμένης, οι οποίοι του παρουσίασαν σύντομο καλλιτεχικό πρόγραμμα. Ο κ. Δημήτριος τους πρόσφερε ως ευλογία μικρούς ασημένιους επιστήθιους Σταυρούς και τους νουθέτησε να αγαπούν τον Θεό και την Κύπρο .
Στην εκκλησία της Φανερωμένης τον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο ανέμεναν ο αρχιμανδρίτης Βενέδικτος , ο οικονόμος π. Χαράλαμπος Ζούμος και ο πρόεδρος της Εκκλησιαστικής Επιτροπής , Νίκος Λακκούφης. Για την ιστορία του ναού του μίλησε ο βυζαντινολόγος , δρ. Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου. Ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος προσκύνησε με κατάνυξη την θαυματουργό εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης, που χρονολογείται στον 14° αιώνα και απεικονίζει την Παναγία στον τύπο της Οδηγήτριας.
Επίσης, ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής επισκέφθηκε τον αρχαιολογικό χώρο του Κουρίου και το Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου στο κάστρο της Λεμεσού. Στο Κούριο τον υποδέχτηκε η σύζυγος του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Άντρη Αναστασιάδη. Ο αρχιεπίσκοπος Δημήτριος περιηγήθηκε στην οικία του Ευστολίου, που χρονολογείται στα τέλη του 4ου-αρχές του 5ου αιώνα μ.Χ. και αποτελείται από πολλά δωμάτια, τα οποία συγκεντρώνονται γύρω από δύο εσωτερικές αυλές και ένα σύμπλεγμα λουτρών, το αρχαίο θέατρο και την Παλαιοχριστιανική Βασιλική του 5ου μ.Χ . αιώνα. Ο κ. Δημήτριος, ο οποίος συνομίλησε με Ιάπωνες και Αμερικανούς τουρίστες, επισήμανε τη μεγάλη σημασία των ψηφιδωτών στα δάπεδα της οικίας του Ευστολίου και των επιγραφών που φθάνουν στα πρώτα χριστιανικά χρόνια. Επίσης, χαρακτήρισε «καταπληκτικό» το αρχαίο θέατρο για το μέγεθος του, τη θέα του στη θάλασσα και την ακουστική του. Η τελευταία δοκιμάστηκε στην πράξη όταν ο καλλίφωνος αρχιδιάκονος Παντελεήμων έψαλε από την ορχήστρα δύο εκκλησιαστικούς ύμνους.
Στην Παλαιοχριστιανική Βασιλική ο κ. Δημήτριος είδε τα κατάλοιπα του μεγάλου συγκροτήματος, που ήταν ο επισκοπικός ναός του Κουρίου. Στο δυτικό της μέρος η βασιλική επικοινωνούσε, μέσω του νάρθηκα, με σύνθετο οικοδόμημα, που περιλάμβανε το διακονικό, όπου τοποθετούνταν οι προσφορές των πιστών, και ενδεχομένως την οικία του επισκόπου. Στα βόρεια της βασιλικής υπήρχε το αίθριο και το βαπτιστήριο.
Στο Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου, που βρίσκεται στο κάστρο της Λεμεσού, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής είχε την ευκαιρία να δει εκθέματα μέσα από τα οποία αντικατοπτρίζεται το ιστορικό γίγνεσθαι της Κύπρου, η οικονομική, κοινωνική και θρησκευτική ζωή, καθώς και άλλες πτυχές της καθημερινής ζωής στο νησί από τον 3ο μέχρι το 18ο αιώνα μ.Χ. Μεταξύ των εκθεμάτων του μουσείου, σε ειδική προθήκη είναι ένας σκελετός που ανήκει σε κάποιον από τους υπερασπιστές της Λευκωσίας, ο οποίος είχε πέσει στα χέρια των Οθωμανών πολιορκητών στα 1570 και κατακρεουργήθηκε.
Συνοψίζοντας τις εντυπώσεις του, ο αρχιεπίσκοπος Δημήτριος τόνισε ότι «η Κύπριος είναι οικεία και οικία μας» (είναι φιλτάτη και σπίτι μας). Η κ. Άντρη Αναστασιάδη χαρακτήρισε ευλογία την επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου Αμερικής και ευχήθηκε σύντομα να έλθουν καλύτερες μέρες στην Κύπρο.
Τέλος, ο κ. Δημήτριος επισκέφθηκε τον Σύνδεσμο Αυτιστικών Παιδιών στη Λεμεσό και με την κ. Αναστασιάδη τέλεσαν τα εγκαίνια του Ειδικού Σχολείου του Υπουργείου Παιδείας.
Του Αριστείδη Βικέτου