Δημοσιεύτηκε: Μάρτιος 13. 2014 12:26
«ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ ᾿Ιωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ» (Ιωάννου 1, 45)
Η σημερινή ημέρα καλεί τον καθένα μας σε προβληματισμό και ανασυγκρότηση των ψυχικών μας δυνάμεων, πορευόμενοι το στάδιο των αρετών της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Οι δυνάμεις αυτές ενεργοποιούνται όσο εμείς θέλουμε, ελπίζουμε και ελεύθερα πιστεύουμε, ομολογούμε και προσκυνούμε τον εν Τριάδι Θεό, στο πρόσωπο του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, ο οποίος κατοικεί στις καρδιές μας ως Σωτήρας και Λυτρωτής.
Η ομολογία του Φίλιππου «ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ ᾿Ιωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ» (Ιωάννου 1, 45) φανερώνει το μέγεθος της αξίας της ενανθρώπησης του Υιού και Λόγου του Θεού και την παρουσία Του μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Η αποκάλυψη του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού και η προσωπική μας συνάντηση μαζί Του, δια της μετοχής μας στα Μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας, είναι η σωτήρια πορεία ολόκληρης της ζωής μας, η οποία περνά μέσα από τη σχέση αγάπης, συμπάθειας, συγχώρεσης και αλληλοκατανόησης με τον κάθε πλησιέστερο άνθρωπο, συνάνθρωπό μας.
Ο Χριστιανός από τίποτα άλλο δε διακρίνεται από τον άνθρωπο της καθημερινότητας παρά μόνο στο ό,τι ομολογεί σταθερά την πίστη της «Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας» και αγωνίζεται ασταμάτητα με ταπείνωση κατά των ορατών και αοράτων εχθρών, οι οποίοι επιδιώκουν με κάθε μέσο να τον πληγώσουν, να τον παραπλανήσουν και να τον αποστασιοποιούσουν από το πρωτότυπο, της αυθεντικής εικόνας του Δημιουργού Θεού, και επιπρόσθετα να τον εγκαταλείψουν λεηλατημένο, μακράν της χάρης του Τριαδικού Θεού, με ψευδή και εικονικά εκτυπώματα του εγωισμού και της πλεονεξίας του κόσμου τούτου.
Σήμερα, Α΄ Κυριακή των Νηστειών, Κυριακή της Ορθοδοξίας, προβάλλει πανηγυρικά η Αγία μας Ορθόδοξος Εκκλησία και ο θρίαμβός της εναντίον όλων των νοθευμένων διδασκαλιών, που προσπαθούν να επιβληθούν ως «αλήθεια», «φως» και «ζωή».
Ο Ιησούς Χριστός μάς καλεί κάθε μέρα σε μια καινούρια ένθεη κοινωνία μαζί του, από την οποία λαμβάνουμε φως και ζωή, δύναμη και χάρη εν Αγίω Πνεύματι.
Η κλασική δυσπιστία του ανθρώπου, όπως την εξέφρασε ο Ναθαναήλ «ἐκ Ναζαρὲτ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι;» (Ιωάννου 1, 46) έχει τη σταθερή απάντηση του Φίλιππου και του κάθε αυθεντικού ανθρώπου, που ήδη βίωσε αυτή τη συνάντηση: «ἔρχου καὶ ἴδε» (Ιωάννου 1, 45). Η προσωπική συνάντηση με το Σωτήρα Χριστό δεν κουράζει, αντίθετα χαριτώνει τον άνθρωπο, του δίνει διέξοδο, με κριτικό πνεύμα, νου και σοφία, του δίνει πορεία ζωής να ξεπερνά τα ανθρώπινα ως μικρά και τιποτένια. Και ταυτόχρονα, ο εν Χριστώ άνθρωπος ζει την αιωνιότητα της Βασιλείας του Θεού, όχι μόνο ως προσδοκία του μέλλοντος αιώνος αλλά και οντολογικά, μέσω της εμπειρικής εκκλησιαστικής ζωής και της συμμετοχής του στο Μυστηριακό Δείπνο, μεταλαμβάνοντας το Σώμα και το Αίμα του «Υιού του ανθρώπου»: «ἀπ\' ἄρτι ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα, καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου» (Ιωάννου 1, 51). Ο Υιός του Θεού γίνεται και υιός του ανθρώπου, αφού προσέλαβε ολόκληρη την ανθρώπινη φύση δια της Θεοτόκου, της «Κλίμακας της επουρανίου» δια της οποίας κατέβηκε ο Θεός στα ανθρώπινα. Προσέλαβε και θεράπευσε, ανέστησε και θέωσε την ανθρώπινη φύση. Διότι το «τὸ γὰρ ἀπρόσληπτον ἀθεράπευτον» (Γρηγορίου Θεολόγου, Επιστολή 101,32). Ο Χριστός έχει επωμισθεί οικειοθελώς ακόμη και το θάνατο, από τον οποίο μας λύτρωσε.
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Χάσαμε πολύτιμο χρόνο αχρείαστης περιπλάνησης, ένεκα της αδυναμίας μας να εκτιμήσουμε τον εντός μας θησαυρό, την Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία, την κιβωτό της σωτηρίας μας. Τα αποτελέσματα αυτής της περιπλάνησης τραγικά έως απογοητευτικά.
Την περασμένη Πέμπτη, κατά την έναρξη της ιστορικής Συνάξεως των Προκαθημένων των κατά τόπους Αυτοκεφάλων Εκκλησιών στην Κωνσταντίνου Πόλιν, την οποία συγκάλεσε η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος και η οποία ολοκληρώνεται σήμερα με την τέλεση Συλλείτουργου των Προκαθημένων, είχε επισημάνει ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. κ. Χρυσόστομος στην ομιλία του την αξία της δύναμης του Θεού και την τραγική κατάσταση του σύγχρονου ανθρώπου: «ακόμα και με τη σημερινή δύσκολη πραγματικότητα συνειδητοποιούμε τη μεγάλη αλήθεια της πίστεώς μας ότι «φέρομεν τόν θησαυρόν τῆς πίστεως ἡμῶν ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσι (της κοσμικής αδυναμίας), ἵνα ἡ ὑπερβολή τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ Θεοῦ καὶ μὴ ἐξ ἡμῶν» (Β΄ Κορ. 4, 7)» (Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου, Ομιλία στη Σύναξη των Προκαθημένων, Κωνσταντινούπολη, 6 Μαρτίου 2014).
Χρειάζεται αυτογνωσία, αυτοκριτική και επίγνωση της δικής μας ταυτότητας και αδυναμίας, για να οδηγηθούμε με θεϊκό φωτισμό στη μεταμέλεια και την υπέρβαση από τον ατομισμό στο σεβασμό της διαφορετικότητας και της ξεχωριστής αξίας του κάθε ανθρώπου. Από την ιδιοτέλεια να κάνουμε υπέρβαση και να φθάσουμε, με τις πρεσβείες των μαρτύρων της πίστεως, στην ανιδιοτελή αγάπη του πλησίον μας, μετά τα πολλαπλά παθήματα του παρελθόντος.
Η Εκκλησία, ως φιλόστοργη μητέρα, μεριμνά για ολόκληρη την ψυχοσωματική οντότητα του ανθρώπου σε κάθε εποχή και σήμερα, με όλα εκείνα που ταλανίζουν τον άνθρωπο του 21ου αιώνα. Η ποιμαντική μέριμνα, αγωνία και ευθύνη φανερώνονται ανάγλυφα σε άλλο σημείο της ομιλίας του Μακαριωτάτου στη Σύναξη των Προκαθημένων, το οποίο παραθέτουμε αυτολεξεί «Και είναι, όντως, πρωτοφανής η κρίση που μαστίζει τον σημερινό κόσμο. Η υποχώρηση των πνευματικών αξιών έναντι των υλικών, η παράδοση του ανθρώπου στην απλή χρήση μηχανών των οποίων δεν κατανοεί τη λειτουργία, τον κατάντησε άβουλο όν, χωρίς νόηση και χωρίς κριτική σκέψη. Σε καιρούς οικονομικής ευμάρειας ο άνθρωπος εξαντλείτο στην επιδίωξη όσον το δυνατόν μεγαλύτερου εισοδήματος και μεγαλύτερων υλιστικών απολαύσεων. Μα και σήμερα, στην εποχή της οικονομικής κρίσης, ο μακράν του Θεού παραπαίων άνθρωπος δεν αγωνίζεται για την υπέρβαση του ευδαιμονιστικού τρόπου ζωής, αλλά στοχεύει στην ανάκτηση όσων υλιστικών απολαύσεων απώλεσε. Και γι’ αυτούς τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως θρησκείας, ή και άνευ θρησκείας, οφείλουμε ως πνευματικοί ηγέτες να προβάλουμε πορεία ζωής» (Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου, Ομιλία στη Σύναξη των Προκαθημένων, Κωνσταντινούπολη, 6 Μαρτίου 2014).
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Το ιστορικό γεγονός που τιμούμε σήμερα είναι η επικράτηση της ορθής διδασκαλίας περί της εξεικόνισης του προσώπου του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, της Θεοτόκου και όλων των Αγίων. Η νίκη είναι της Ορθόδοξης Εκκλησίας, με την οριστική αναστήλωση και την προσκύνηση των Αγίων Εικόνων με τη Σύνοδο που έγινε στην Κωνσταντινούπολη το 843 μ.Χ.
Κυριολεκτικά για ένα σχεδόν αιώνα συγκλονίστηκε η Εκκλησία από την κακοδοξία της Εικονομαχίας. Πλήθος Πατέρων της Εκκλησίας έδωσαν τη δική τους μαρτυρία για την κατοχύρωση της ορθής διδασκαλίας, με νηφαλιότητα και εμπειρική βίωση τής διαχρονικά σταθερής Παράδοσης εν Αγίω Πνεύματι. Ένας από αυτούς, ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, τον 8ο μ. Χ. αιώνα διατύπωσε και ερμήνευσε τη διδασκαλία του Μεγάλου Βασιλείου, που έζησε τον 4ο αιώνα. Η διδασκαλία αυτή επισημαίνει ότι η προσκύνηση διαβαίνει στο πρωτότυπο του εικονιζόμενου προσώπου και δεν παραμένει στην ύλη μέσω της οποίας εικονίζεται. Τη θέση αυτή διατύπωσε ως όρο πίστεως η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος στη Νίκαια το 787 μ. Χ.
Πραγματικά και ουσιαστικά προσκυνείται και λατρεύεται μόνο ο Ένας εν Τριάδι Θεός, δηλ. ο Πατέρας, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Εξεικονίζουμε, όμως, τον Ιησού Χριστό, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, διότι προσέλαβε την ανθρώπινη φύση και την ανθρώπινη υπόσταση. Εξεικονίζουμε και τους Αγίους, για να τιμήσουμε τον Πανάγιο Δεσπότη Χριστό, τον οποίο συνάντησαν και βίωσαν ο καθένας μέσα από τη δική του πορεία πολλαπλασιασμού των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος.
Σε λίγο, μετά την οπισθάμβωνον ευχή, θα τελέσουμε λιτάνευση των ιερών εικόνων, ενθυμούμενοι την περιπλάνηση του Αδάμ έξω από τον Παράδεισο και την επιστροφή του μαζί με εμάς εν Χριστώ, δηλ. το νέο Αδάμ, στη Βασιλεία του Θεού. Η επιστροφή μας εντός του ναού δηλώνει συμβολικά και ουσιαστικά ότι η Εκκλησία είναι ο Παράδεισος και η Κιβωτός της σωτηρίας μας, διότι σε αυτήν «ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν» το Μεσσία!
Ας πούμε όλοι μαζί το συνοδικό της Ορθοδοξίας ως μια υπόσχεση ενότητας μεταξύ μας, αλλά και ενότητα με τους εγγύς και με τους μακράν αδελφούς μας ορθοδόξους Χριστιανούς ανά την υφήλιο.
«Αύτη η πίστις των Αποστόλων, αύτη η πίστις των Πατέρων, αύτη η πίστις των Ορθοδόξων, αύτη η πίστις την Οικουμένην εστήριξεν».
Με αυτή θα ζήσουμε έως της τελευταίας μας αναπνοής και τίποτα, μα τίποτα δεν μπορεί να μας κρατήσει έξω από αυτή!
Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου
