ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ
ΣΤΟ 28ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΧΕΚΕ
Με αισθήματα ιδιαίτερης χαράς χαιρετίζω το εξαιρετικά επίκαιρο θέμα τού 28ου συνεδρίου τής ΧΕΚΕ, που τιτλοφορείται:
« ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΑΓΩΓΗΣ».
Στην πορεία τής ιστορικής διαδρομής τής ανθρωπότητας αναμφίβολα η οικογένεια και το σχολείο υπήρξαν οι βασικότεροι παράγοντες τής αγωγής τού νέου ανθρώπου.
Πρώτιστος και βασικότατος όλων ο θεόσδοτος θεσμός τής οικογένειας. Το κύτταρο τής κοινωνίας, όπως ορθότατα συνηθίσαμε να λέμε. Εκεί διαμορφώνεται η νέα ψυχή, η νέα προσωπικότητα, ζώντας, αναλόγως, μέσα στην πνευματική ευωδία και καρποφορία τής οικογένειας ή την καθημερινή ξηρότητα τής ζωής.
Δεκάδες μεγάλες προσωπικότητες τής οικουμένης, αξιολογώντας αυτή την οικογενειακή τους πνευματική ευωδία, ομολογούν πως, ό,τι πέτυχαν στη ζωή τους υπήρξε ο καρπός εκείνων των πνευματικών ανατάσεων και των ευγενικών οραματισμών τους, που συνειδητά βίωσαν στα πρώτα χρόνια τής ζωής τους, μέσα στο πνευματικό και δημιουργικό οικογενειακό τους περιβάλλον.
Εάν οι νέοι αυτοί ευτύχησαν να συναντήσουν και στο δεύτερο στάδιο τής ζωή τους, στο σχολείο, και εμπνευσμένους εκπαιδευτικούς, που διαπνέονταν από ανώτερα ιδανικά, τότε οι εύχυμες ρίζες, που με προσευχή, αγάπη και πόθο φύτεψαν οι ευσεβείς γονείς τους ανθοφορούν και αποδίδουν καρπό εκατονταπλασίονα.
Πραγματικά, δια μέσου των αιώνων, οι δύο αυτές έννοιες τής οικογένειας και τού σχολείου αποτέλεσαν τους δύο ακρογωνιαίους λίθους πάνω στους οποίους εδράστηκε η αγωγή και η διαμόρφωση τού χαρακτήρα τού νέου ανθρώπου.
Ως ενδιάμεσος συνδετικός κρίκος, σταθερά καθοριστικός και τής οικογένειας και τού σχολείου, υπήρξε η Εκκλησία, η οποία μάλιστα περιέβαλλε την αγωγή της οικογένειας και τού σχολείου με το δικό της μυσταγωγικό πνεύμα, αφού προσέδιδε σ’ αυτή την ουράνια χάρη και την τροφοδοτούσε με την ελπίδα και την πίστη τής ουράνιας βασιλείας τού Κυρίου. Εντεύθεν και ο χαρακτηρισμός τής Εκκλησίας, ως « Κιβωτού τής Σωτηρίας».
Σήμερα, μέρα με την ημέρα τα πράγματα αλλάζουν άρδην. Η αγωγή τείνει να ξεφύγει τελείως από τα χέρια μας. Μέσα στους κόλπους τής οικογένειας εισόρμησαν, δίκην αδηφάγων θηρίων, τα μέσα ΜΜΕ, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση και το διαδίκτυο. Ο εκπληκτικός συνδυασμός της μουσικής και των εικόνων και οι συρηνώδεις στόχοι των παραγωγών, κυριολεκτικά αιχμαλωτίζουν και υποδουλώνουν την παιδική ψυχή. Πολλάκις έχει κανείς την αίσθηση ότι «όλα τα θηρία τού κόσμου» κατά τον Μακρυγιάννη, έχουν ορμήσει πάνω στο τελευταίο οχυρό που έχουμε, την ευαίσθητη νεανική ψυχή, και θέλουν όχι μόνο να την αλλοτριώσουν από τη θεϊκή αποστολή της αλλά και να την κατασπαράξουν.
Ο διευθυντής τής γαλλικής εφημερίδας Λε Μόντ στον πρόλογό μιας διαλέξεως του είπε χαρακτηριστικά: Μέχρι σήμερα λέγαμε και πιστεύαμε ότι τα ΜΜΕ αποτελούν την τέταρτη εξουσία. Εφεξής δικαιούμεθα να καυχώμεθα ότι αποτελούμε την πρώτη εξουσία. Και τούτο γιατί έχουμε τη δυνατότητα να διαμορφώνουμε τον τρόπο τού σκέπτεσθαι των ανθρώπων.
Αν, επομένως, τα ΜΜΕ έχουν τη δύναμη να διαμορφώνουν την ψυχοσύνθεση των ώριμων ανθρώπων, μπορούμε να φανταστούμε τι γίνεται μέσα στην ψυχή τού μικρού αθώου παιδιού μας, όταν νωχελικά το αφήνουμε μόνο στους δηκτικούς όνυχας τής τηλεοράσεως ή τού διαδικτύου;
Την απάντηση μάς την δίδουν τα πορίσματα τής Α΄ Παιδιατρικής κλινικής τού Πανεπιστημίου Αθηνών.
«... Η υψηλή τηλεθέαση αποχαυνώνει το παιδί, το κάνει λιγότερο δημιουργικό, φέρνει διαταραχές στον ψυχισμό και τη συμπεριφορά του, δυσχεραίνει την επικοινωνία τού παιδιού με το περιβάλλον, περιορίζει την ψυχική, πνευματική και γλωσσική του ανάπτυξη, παρεμποδίζει την ευεξία που φέρνει η κινητικότητα και ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες ν’ αθληθεί. Επί πλέον το εισάγει σε κόσμους βίαιους, γεμάτους σύγχυση και αρνητικά πρότυπα...».
Και τίθεται το ερώτημα. Χάθηκαν τα πάντα; Ο σοφός Σολομών μάς δίδει την απάντηση: Ασφαλώς όχι « Οὐκ ὄλλυται ἐλπίς» ( Παροιμιῶν 11,7). Πάντοτε υπάρχει η μικρά ζωογόνα ζύμη. Και κατά τον θείο Παύλο « μικρά ζύμη όλον το φύραμα ζυμοί» ( Κορ. 5,6).
Και στην περίπτωσή μας η μικρά ζύμη είναι η οικογένεια και το σχολείο. Είναι οι θεοσεβείς Γονείς και οι εμπνευσμένοι δάσκαλοι. Σ’ αυτούς πέφτει όλο το βάρος τής αγωγής. Αυτοί έχουν την ευθύνη όχι μόνο ν’ αντισταθούν στα καταλυτικά και αντιπνευματικά ρεύματα των καιρών μας αλλά και να ευαισθητοποιηθούν στο μεγάλο θέμα τής πολυμορφίας των προβλημάτων τής αγωγής. Να εμπνεύσουν στις ψυχές των παιδιών, «λόγῳ τε και έργῳ» τα ανώτερα ιδανικά και να καλλιεργήσουν στις ψυχές τους τη θεοσέβεια. Γιατί, όπως πολύ εύστοχα διακήρυξε ο Τερτυλλιανός, η ψυχή τού ανθρώπου βαδίζει και στρέφεται αδιάκοπα, σαν το ηλιοτρόπιο, προς τον Θεό!
Επομένως η ιδεατή πνευματική καλλιέργεια που μπορεί να προσφέρει η οικογένεια και το σχολείο, στους σημερινούς δύσκολους καιρούς, είναι η επανασύνδεση τού νέου ανθρώπου με τον Θεό. Να τον νοιώσει ως τον αληθινό του Πατέρα και ως την πηγή τής ζωής και τής χαράς. Και είμαι βέβαιος ότι οι νέοι μ’ έναν τέτοιο προσανατολισμό θα θεμελιώσουν μία ισχυρή προσωπικότητα, η οποία θ’ αποφέρει τους αναμενόμενους πνευματικούς καρπούς για το καλό τόσο των ιδίων όσο και τής πολυτλήμονος πατρίδας μας και τού κόσμου γενικότερα.
Με αυτούς τους οραματισμούς, επιδαψιλεύω τις ευχές τής Εκκλησίας προς τους σημερινούς Εισηγητές προς τα μέλη τής ΧΕΚΕ, το Διοικητικό της Συμβούλιο, και κηρύσσω την έναρξη των εργασιών τού συνεδρίου της, ευχόμενος ολοψύχως πάσα επιτυχία, επ’ αγαθώ τής νεότητας, τού σχολείου και τής οικογένειας.
****************************************************
THE ROLE OF THE FAMILY AND THE SCHOOL IN SHAPING YOUNG PEOPLE\'S CHARACTER
In a message read at a conference in Nicosia at the weekend, Archbishop Chrysostomos stressed the importance of the family and the school in the education and nurturing of young people.
We publish below extracts from the message of His Beatitude to the 28th conference of HEKE, the Christian Union of Cypriot Scientists.
Foremost of all, is the family. This is where the new soul, the new personality is shaped, living within the spiritual fragrance of the family.
Dozens of the world\'s great personalities, assessing this spiritual fragrance of their family upbringing, affirm that whatever they achieved in their life was the fruit of those divine moments they spent in the first years of their life, within their family surrounding.
If these youths were fortunate enough to meet at the second stage of their life -- the school-- some inspired educators who were imbued with higher ideals, then the succulent roots which their parents planted with so much love and prayer, will blossom and bear fruit manifold .
It is true that over the ages, these two connotations, the family and the school, have constituted the cornerstones on which the upbringing and character shaping of the young man were founded.
The Church has all along been the link which has added a defining value to the family and the school, by offering its transcendent spirit and sublime grace, providing the hope and faith in the heavenly kingdom of the Lord. The Church thus assumed the notion of the \'\'Ark of Salvation\'\'.
Today things are changing rapidly, and education tends to escape completely from our hands, The Media (the radio, television and the internet) have aggressively invaded the bounds of the family and the astonishing combination of music and images literally hold captive and subjugate the child\'s soul.
The director of the French newspaper Le Monde, in the prologue to a lecture he gave, said that the Press instead of being called the Fourth Estate (power) could now claim to be number one, since \'\'we have the ability to shape the way people think\'\'. One can imagine then how an innocent child\'s soul is maltreated if left alone in front of television or the internet.
A report by the Children\'s Clinic of Athens University states that over exposure to TV makes a child less creative, brings mental disorders and hinders a child\'s communication with the environment, confines his spiritual and speech development and reduces to a minimum his chance for exercise. In addition, it introduces the child to scenes of violence, full of confusion and negative standards.
Does this mean that everything is lost? Certainly not, as wise Solomon and St Paul assure us. There is a tiny yeast that can bring about fermentation. This small yeast is found in the family and the school, the God-fearing parents and the inspired teachers. They have the huge responsibility not only to resist the harmful trends of our times but to install the lofty ideals in the hearts of the children and cultivate respect for God in their souls.
Therefore the best spiritual nurturing that a family and the school can offer at these challenging times is to restore a young person\'s link with God, so that he feel Him as his true Father and a source of life and joy. I am confident that our youth, guided by such orientation will build a strong personality which will yield the anticipated spiritual fruit, for the benefit of themselves as well as of our beloved country and the world at large.
Andreas Hadjipapas.