Λόγοι Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου στον Εσπερινό και στη θεία Λειτουργία, της εορτής του Αγίου Μάμαντος στην κατεχόμενη Μόρφου, 2013.
Σεβασμιώτατε Άγιε Αρκαλοχωρίου, Μακαριότατε Αρχιεπίσκοπε των Μαρωνιτών Κύπρου, προσφιλέστατε Επίσκοπε των Μαρωνιτών της φίλης χώρας του Λιβάνου, Πατέρες και αδελφοί.
Επίκαιρος, όσο ποτέ άλλοτε, είναι ο στίχος που ακούμε σε κάθε Εσπερινό «πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν», για όλη την οικουμένη, για την περιοχή της καθ’ ημάς Ανατολής και ειδικότερα για την Κύπρο.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία, μέσα στους αιώνες, άκουε πολλές φωνές, όπως η φωνή που ακούεται τώρα*, αλλά με τη σοφία και την εμπειρία της, ήξερε πολύ καλά, ότι όλες αυτές οι φωνές που ακούονται και αυτές που ακούγονταν πριν και πέρυσι, είναι εντός της περιπέτεια της ιστορίας. Γιατί η Εκκλησία μας ακούει άλλη φωνή, αυτήν του Θεού. Ακούει τη φωνή του Κυρίου μας, Ιησού Χριστού, που εικονίζεται ενώπιον μας, με τη θαυματουργή εικόνα του Χρυσοσώτηρος της Ακανθούς. Ακούει τη φωνή του Αγίου Πνεύματος. Ακούει τη φωνή των Μαρτύρων που έδωσαν μαρτυρία Αναστάσεως, μαρτυρία ανόδου στον Τριαδικό Θεό, όπως ο σημερινός εορταζόμενος Μεγαλομάρτυρας του Χριστού Άγιος Μάμας ο Μυροβλήτης. Αυτή τη φωνή ακούμε και θα ακούμε μέσα στους αιώνες και καμιά άλλη φωνή.
Αυτά που ζούμε τώρα, είναι περιπέτειες του σήμερα, γιατί επέτρεψε και θέλησε ο Θεός αυτό που εμείς δεν θέλαμε! Δεν θέλαμε να αφιερωθούμε με όλη μας την ψυχή και όλο μας το σώμα στον Θεό. Θέλαμε λίγο Θεό, γι’ αυτό και επέτρεψε να έχουμε λίγη ελευθερία και τώρα λίγα χρήματα, και οι πλούσιοι να πτωχαίνουν και οι πτωχοί να γίνονται πτωχότεροι. Να μια ευκαιρία που μας δίνεται για να στραφούμε στα ουσιώδη, στο «ενός δε εστί χρεία».
Αυτήν την ευκαιρία, ο Κύριος της ζωής και του θανάτου, μας την προσφέρει 39 χρόνια τώρα, αλλά δεν την αντιληφθήκαμε. Τώρα μας δίνεται μια άλλη, μεγαλύτερη ευκαιρία να αντιληφθούμε τους στίχους του ψαλμού που προανέφερα, που δεν λέει μόνο οι «πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν», αλλά συμπληρώνεται με τη φράση «οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού».
Είναι πολύ σημαντικό να αναζητούμε, σε κάθε θεία Λειτουργία, τον Κύριο της ζωής και του θανάτου, έχοντας τον πόθο να ενωθούμε σωματικά, πνευματικά και ψυχικά μαζί Του. Είναι σημαντικό, να θέλουμε αυτοί οι σταυρωμένοι και πονεμένοι ναοί, να λειτουργούνται. Γιατί, αυτή η μία Λειτουργία που γίνεται στον ναό του Αγίου Μάμαντος, είναι για τον Άγιο το δικό του Πάσχα, η δική του Ανάσταση, αλλά και για τον πονεμένο λαό μας ένα πνευματικό γεγονός μαρτυρίας και πίστεως, που τον γεμίζει με ελπίδα και θέληση για επιστροφή με τη βοήθεια του Τριαδικού Θεού μας.
Για τούτο απευθυνόμενοι στον Κύριο μας, τον Χρυσοσώτηρά μας, του λέμε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, κοίταξε τον πονεμένο λαό σου που τόσο ταπεινώθηκε και πτώχευσε στις μέρες μας». Και αν μέσα σε αυτή την ταπείνωση και την πτωχεία, κάνουμε λίγη αυτοκριτική και προσθέσουμε στη ζωή μας μετάνοια, λιτότητα και σπλαχνικότητα, τότε το έλεός Του, δεν είναι μακριά.
Ζούμε σε μια εποχή πολύ περιπετειώδη και μια περιοχή κλιμακούμενης βίας και έντασης, που κινδυνεύουν οι γεωπολιτικές ισορροπίες και οι σχέσεις, μεταξύ των λαών είναι εύθραυστες. Οι περιπέτειες της γειτονικής μας Συρίας εύχομαι στον Θεό, να είναι σύντομες και λιγότερο αιματοβαμμένες.
Όλοι μας αυτές τις μέρες πρέπει να προσευχόμαστε και να ανοίξουμε την πόρτα την καρδιά μας και μέσα να βάλουμε όλη την οικουμένη, όλο τον κόσμο. Εξαιρέτως, αυτούς που απειλείται η ειρήνη της πατρίδας τους και η σωματική και ψυχική τους υγεία.
Εμείς, οι Κύπριοι, έχουμε αυτήν την εμπειρία του πολέμου, της προσφυγιάς και του πόνου, και αλίμονο στον άνθρωπο που όλα αυτά τα χρόνια δεν είχε τη σοφία να ακούει τη φωνή του Θεού, για να αντιληφθεί γιατί συμβαίνουν όλα αυτά. Να καταλάβει τί κατεργάζεται ο Θεός μέσα από όλες αυτές τις περιπέτειες της ιστορίας; Και χαίρομαι απόψε που με τις ευλογίες του Παναγιωτάτου Πατριάρχού μας κ. κ. Βαρθολομαίου ευρίσκεται ανάμεσα μας ένας άνθρωπος του Θεού, ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου Κρήτης κ. Ανδρέας, ο οποίος έρχεται για να προσθέσει στη δική μας αδύναμη ευχή τη δική του δυνατή προσευχή, τη σταυρωμένη εμπειρία του Πατριαρχείου μας.
Αύριο πρώτα ο Θεός, ο άγιος αδελφός μας, θα προστεί της θείας Λειτουργίας και θα κηρύξει τον θείο λόγο. Σας καλώ να συμμετέχετε αθρόα, όπως και σήμερα που ήρθατε για να δηλώσετε ενώπιον των αγίων εικόνων του Χρυσοσώτηρος της Ακανθούς και του Αγίου Μάμαντος της Μόρφου, που σε λίγο θα περιφέρουμε στη λιτανεία, την εμπιστοσύνη σας προς τα πρόσωπα των Αγίων που εικονίζονται. Αλλά και να δηλώσετε ότι αυτός ο λαός που συνωθείται γύρω από αυτόν τον σταυρωμένο ναό δεν θα πτωχεύσει, αλλά θα αναστηθεί.
Ένας άγιος αρχιερέας, άγιε Αρκαλοχωρίου, που γνωρίσατε ίσως και εσείς, ο Σιατίστης Αντώνιος, ένας ασκητής επίσκοπος, που προσωπικά δεν είμαι άξιος να λύσω τον ιμάντα των υποδημάτων του, λίγο πριν κοιμηθεί το 2005, του φανέρωσε ο Θεός αυτά που θα συμβούν στο μέλλον, και αυτός με τη σειρά του είπε στα πνευματικά του τέκνα: «Θα ξεκινήσει ένας πόλεμος από τη Συρία που θα αλλάξει την οικουμένη. Μόλις αρχίσει πρέπει να πολλαπλασιάσετε την προσευχή σας, γιατί η προσευχή είναι ενέργεια που σκεπάζει όλους τους λαούς, και την έχουν ανάγκη όλοι οι άνθρωποι του Θεού. Γι’ αυτό σας παρακαλώ όποτε αρχίσει αυτός ο πόλεμος, εσείς οι άνθρωποι της ειρήνης, να εντείνεται την προσευχή σας, και αυτή θα σκεπάσει όλους τους ανθρώπους της γης, ανεξαρτήτως θρησκείας, φυλής και χρώματος».
Αυτό που είχε και έχει ο κόσμος ανάγκη είναι ανθρώπους της μετάνοιας και της προσευχής. Και σε αυτό έπεσαν έξω, όλοι αυτοί που κατεργάζονται τη νέα εποχή και την παγκοσμιοποίηση, οι οποίοι νόμισαν ότι οι άνθρωποι της πίστης είναι οριστικό παρελθόν! Όχι, ακόμη και αυτό το φανατικό Ισλάμ, το μήνυμα που στέλλει είναι: «Θα μας λάβετε υπόψη γιατί έχουμε την πίστη ότι ο άνθρωπος έχει αιώνια προοπτική», ασχέτως το πώς ερμηνεύουν αυτοί τη σωτηρία.
Για εμάς του Ορθοδόξους ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ύλη, αλλά και σώμα και ψυχή και πνεύμα και που θέλει να ενωθεί με τον Δημιουργό του. Αυτό είναι το μήνυμα της πίστης μας και είναι πολύ σημαντικό να το λαμβάνουμε υπόψη μας. Και αν δεν το λαμβάνουμε μέσα από καλές διαδρομές, θα το εισπράξουμε μέσα από πικρές διαδρομές. Όπως έγινε στα μέρη μας. Όπως είναι η προσφυγιά, ο ευτελισμός, η φτώχεια που ζούμε ήδη. Όλοι εμείς που επενδύσαμε στον πλούτο και στις καταθέσεις, ήρθε η ώρα να επενδύσουμε σε Αυτόν που δε γνωρίζει κανένα κούρεμα. Στον Κύριό μας, που ξέρει τον άνθρωπο που τον εμπιστεύεται να μην του ελαττώνει κανένα αγαθό.
Γι’ αυτό σας παρακαλώ αυτές οι Ακολουθίες έχουν πολλή ενεργεία, πολλή δύναμη. Οι Άγιοι είναι ανάμεσα μας και ψάχνουν ανθρώπους μετανοίας, προσευχής και ταπείνωσης για να τους μετασχηματίσουν σε ανθρώπους δεόμενους ενώπιον του Τριαδικού Θεού. Τέτοιοι άνθρωποι να γίνονται, τέτοιες να είναι οι δημιουργίες μας σ’ αυτή τη σταυρωμένη γη της ευλογημένης κωμόπολης της Μόρφου, και όταν έχομε κύριε δήμαρχε της
Ακανθούς και κύριε δήμαρχε της Μόρφου τον Άγιο Μάμα, την εικόνα του, την εκκλησία του, τον Χρυσοσώτηρα, έχομε όλη την ιστορία μας, όλο το ενεργειακό δυναμικό των πατέρων μας, διότι οι κοινότητες των Ορθοδόξων συνωθούνται, οργανώνονται γύρω από μια εικόνα, γύρω από μια εκκλησία. Εμείς έχομε τον ναό μας, την εικόνα μας και την πίστη μας. Κρατώντας αυτά, κρατούμε το μέλλον μας.
Λόγος στη Θεία Λειτουργία
Άγιε Αρκαλοχωρίου, άγιε καθηγούμενε και γέροντα της μονής Μαυροβουνίου και γέροντα της ψυχής μας, πατέρα Συμεών, εντιμότατε κύριε πρέσβη της μεγάλης χώρας της Αμερικής, πατέρες και αδελφοί μου
Πριν δεκαπέντε χρόνια, στα πρώτα βήματα της επισκοπικής μου διακονίας, σε ένα χωριό που τιμά επίσης τον Άγιο Μάμα, συνάντησα τον Φοίβο Φοίβου και μου έκανε εντύπωση η αγάπη που είχε στον Άγιο. Το χωριό του, Ξυλιάτος, έχει ως εφέστιο άγιο, τον Άγιο Μάμα και θυμάμαι που με πήρε πίσω από το σπίτι του, σε κάτι σπήλαια αρχαία. Δέκα χρονών παιδί ήταν τότε ο Φοίβος, και μου είπε, «εδώ προσευχόταν ο Άγιος Μάμας».
Αυτή είναι η μυθιστορία, Άγιε Αρκαλοχωρίου, της Κύπρου! Καππαδοκία και Κύπρος είναι μια χωρά, μια μεγάλη χώρα, η χώρα της Μικράς Ασίας. Ο Άγιος Μάμας πολιτογραφήθηκε Κύπριος εδώ και αιώνες. Έτσι και ο Φοίβος, ο σημερινός χειροθετηθείς σε αναγνώστη από εμένα τον αμαρτωλό, αισθανόταν ότι ο Άγιος Μάμας, όπως άκουσε από του πάππους και προπάππους του, ότι ήταν Κύπριος ενώ ήταν Παφλαγόνας. Θεωρούσε και αυτός ότι ζούσε στον Ξυλιάτο, όπως θεωρούν και άλλοι πολλοί κύπριοι ότι ζούσε στη Μόρφου, αλλά και σε πλείστα άλλα χωριά της Κύπρου, όπως ζει κατά τον τρόπο που ξέρει ο Τριαδικός Θεός, ο Πανταχού Παρών, να διαχέει την αγιότητα του «εν παντί καιρώ και τόπω». Και είπα τότε στον Φοίβο, «εύχομαι να είσαι πάντοτε το παιδί του Άγιου Μάμα και κάποτε να θυμηθείς και την ιεροσύνη».
Πέρασαν τα χρόνια, ο Φοίβος έφτασε στα εικοσιπέντε του έτη, τον νυμφεύσαμε πριν από λίγους μήνες με μια εκλεκτή κοπέλα που πολύ τον στηρίζει στην κλίση, στην επιλογή και στο κάλεσμα του Άγιου Μάμαντος. Και είχαμε τη φώτιση τη χειροθεσία του σε αναγνώστη να την τελέσουμε σε αυτόν τον ναό, που είναι η απαρχή της τιμής του Αγίου σε όλη την Κύπρο και μεταφέρθηκε σε όλη την Κύπρο.
Εδώ, λοιπόν, σ’ αυτήν την εκκλησία και Μονή της Θεομόρφου και της δοκιμαζομένης Μόρφου, το παιδί του Αγίου Μάμαντος χειροθετείτε ενώπιόν σας, Άγιε Αρκαλοχωρίου, έχοντας δίπλα μου τον ευσεβή πατέρα του, τον κοινοτάρχη του Ξυλιάτου, γιατί αισθάνομαι ότι ο ναός αυτός και όλοι οι κατεχόμενοι ναοί μας έχουν χριστιανικό μέλλον, όπως είχαν και χριστιανικό παρελθόν.
Έτσι, σήμερα με την απλή, αλλά πολυσήμαντη αυτή χειροθεσία εγκαινιάζεται η χάρις της ιεροσύνης σε έναν αρτιγέννητο αναγνώστη. Εις έτη πολλά, ευλογημένα και ταπεινά, και να θυμάσαι ότι υπηρετείς έναν Άγιο που ημέρευσε και ίππευσε λιοντάρια και αυτό δεν το έκανε επικαλούμενος τη δύναμη του σώματος του, των μυών του ή των όπλων του, αλλά τη μία και μοναδική δύναμή που γνώρισε, αυτήν του Τριαδικού Θεού. Τη δύναμη της αγιότητας που μπορεί να συνυπάρχει με τα άγρια λιοντάρια και να αρμέγει τα ελάφια και να προσφέρει το γάλα της πίστης σε ημέτερους και αλλοδαπούς.
Εις έτη πολλά και πάλι, και να θυμάσαι ότι αυτή τη μέρα ξεκίνησε η ιεροσύνη σου από εκεί που ξεκίνησε η τιμή του αγαπημένου σου αγίου, του Άγιου Μάμα.