Δημοσιεύτηκε: Σεπτέμβριος 04. 2013 12:20
Ομιλία του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Αρκαλοχωρίου Κρήτης και Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Ανδρέα Νανάκη κατά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μάμαντος της κατεχομένης Μόρφου στίς 2 Σεπτεμβρίου 2013.
Πανιερώτατε Μητροπολίτα Μόρφου, λίαν δε αγαπητέ εν Χριστώ αδελφέ, κύριε κύριε Νεόφυτε.
Από την Κρήτη του Αποστόλου Τίτου βρισκόμαστε στην πληγωμένη μεγαλόνησο της Κύπρου του Αποστόλου Βαρνάβα και σας προσκομίζουμε τις ευχές και τις ευλογίες του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κυρίου κυρίου Βαρθολομαίου και της περί Αυτόν Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου. Της πρωτόθρονης και πρωτεύθυνης Εκκλησίας. Οι ευχές του Πατριάρχου μας προς το σεβαστό πρόσωπό σου, πεφιλημένε αδελφέ Νεόφυτε, είναι εγκάρδιες, όπως επίσης προς το φιλόχριστο και θεοφιλές ποίμνιό σου, προς ολόκληρο τον δοκιμαζόμενο ευσεβή λαό της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Κύπρου, της επαξίως πηδαλιουχουμένης από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κύριο κύριο Χρυσόστομο τον Β΄.
Η χάρη του Αγίου Μάμα, του νεαρού εν Αγίω Πνεύματι ένθεου ζηλωτή της Εκκλησίας, μας συνάθροισε στον καθαγιασμένο Καθεδρικό ναό του, τον οποίο η πίστη και η ευσέβεια του θεοτίμητου ορθόδοξου γένους μας, της ρωμιοσύνης, του ελληνισμού, οικοδόμησε και ανήγειρε προ αιώνων, εδώ στην Μόρφου, στην έδρα της Μητροπόλεως Μόρφου, στην ηρωική Κύπρο.
Ο ναός του Αγίου Μάμαντα, μνημείο του ανθρώπινου πολιτισμού, της κυπριακής, της ελληνικής και της παγκόσμιας ιστορίας, διαφυλάχθηκε με σεβασμό εν μέσω των περιπετειών του χρόνου και της ιστορίας.
Μας υποδέχεται και αυτή τη χρονιά ο Άγιος Μάμας στον οίκο του, με τη μέριμνα Σας, του κανονικού επισκόπου, Πανιερώτατε Μητροπολίτα Μόρφου, με το μεγάλο μήνυμα, ότι οι αξίες της επικράτησης του δικαίου, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θρησκευτικών ελευθεριών, της καταλλαγής και της ειρήνης, δεν είναι δυνατόν παρά να επικρατούν και να νικούν εν τέλει τη βία, την τρομοκρατία, την αδικία.
Αυτά τα μηνύματα και αυτό τον πανανθρώπινο αξιακό κώδικα η Υμετέρα αγαπητή Πανιερότητα εδώ στην έδρα της Μητροπόλεως Μόρφου, βιωματικά διακηρύττει και με την εφετινή λατρευτική μας σύναξη, με τον χθεσινοβράδυνο εσπερινό, αλλά και με την εύλαλη λειτουργική σιγή, δια του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, του μυστηρίου δηλαδή της ειρήνης, της καταλλαγής, της ενότητας του σύμπαντος κόσμου, της θεραπείας και της υπερβάσης των ανθρωπίνων παθών. Ο Άγιος Μάμας μας συνάθροισε στο σπίτι του, μας ευλογεί, μας ενισχύει και μας ενδυναμώνει. Τιμούμε τον Άγιο Μάμα, τον έφηβο, ένθεο ζηλωτή της πίστεως μας, ο οποίος μαρτύρησε εν Πνεύματι Αγίω και μακράν της όποιας νοησιαρχικής λογικής ή της ατομικής αυτοπεποίθησης, πολύ δε περισσότερο της εγωκεντρικής αυταρκείας, εκφραζόμενης με τον ου κατ᾽ επίγνωση ζηλωτισμό.
Η χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και Πατρός και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος επισκέφθηκαν, χαρίτωσαν, ενδυνάμωσαν και ελέησαν τον Άγιο Μάμα, τον έφηβο ένθεο ζηλωτή της πίστεώς μας.
Η επίσκεψη και αποκάλυψη της χάριτος, καρπός της ενδιάθετης προσευχής του αγίου μας, κατέστησαν τον νεαρό χριστιανό Μάμα του 3ου μ.Χ. αιώνα άγιο, δοχείο της χάριτος, σκεύος εκλογής του Χριστού, μέλος της βασιλείας των εσχάτων.
Πλημμυρισμένος και έμπλεως με την αγιοπνευματική χάρη, ενδυναμώθηκε, ευλογήθηκε και ομολόγησε τον Χριστό με το αίμα του, με το μαρτύριό του, με τη θυσία της ζωής του. Ενώ την ιδια στιγμή, ειρήνευαν και συμφιλιώνονταν με τον άγιο μας τα άλογα άγρια θηρία, μέσα στα οποία οι δήμιοί του τον έριξαν για να τον κατασπαράξουν. Από αυτό το θαύμα της εν Αγίω Πνεύματι συμφιλίωσης του κτιστού κόσμου, έλλογου και άλογου, έχουμε την παράσταση, που απεικονίζει γαληνεμένο το λιοντάρι να σηκώνει στη ράχη του τον Άγιο Μάμα, ο οποίος γεννήθηκε το 260 από χριστιανούς Παφλαγόνες μάρτυρες γονείς και μαρτύρησε έφηβος στην Καισάρεια της Καππαδοκίας.
Ο άγιος Μάμας μαρτύρησε στους χρόνους της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, στον τόπο της γέννησης του, σε μια εποχή, που στην Ευρώπη, τη Μ. Ασία, στον χώρο της Εγγύς και Μέσης Ανατολής, ο άνθρωπος και ο κόσμος πορευόταν με απόγνωση, στη σύγχυση της λατρείας των ειδώλων, του παγανισμού, της κοινωνικής αδικίας, της παραβίασης των θρησκευτικών ελευθεριών.
Η αυτοκρατορική ρωμαϊκή εκείνη οικουμένη της εποχής του αγίου Μάμα, έχει κοινά σημεία με τη σημερινή παραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης, της αξιακής και οικονομικής κρίσης. Τότε όμως ο λυτρωτικός ευαγγελικός λόγος της Εκκλησίας του τρίτου αιώνα, μέσα από τις πολυάριθμες χριστιανικές κοινότητες, με θαυματουργικές, αποκαλυπτικές και μυστηριακές Θεοσημείες, με τα νέφη των μαρτύρων και των ιερομαρτύρων, πορευόταν στη διαμόρφωση του νέου κόσμου της ελπίδας, της ειρήνης, της αγάπης, της καταλλάγης των προσώπων, της εν Χριστώ συνύπαρξης ανθρώπων, γλωσσών, φυλών και λαών. Μέσα από τον κόσμο αυτό, που συγκροτεί την δυνάμει Εκκλησία, μέσα σ’ αυτό τον δικό μας κόσμο, που τηρουμένων των αναλογιών, αντικατοπτρίζει τον κόσμο του μαρτυρίου και της μαρτυρίας, που καλούμεθα σε όλες τις εποχές να καταθέτουμε ως χριστιανοί, ανεξάρτητα από φυλετική ή εθνική ταυτότητα, στον κόσμο αυτό γεννήθηκε, μαρτύρησε, αγίασε για όλους εμάς και για κάθε άνθρωπο ο Άγιος Μάμας, και πορεύτηκε στα έσχατα, της εν Χριστώ ουράνιας βασιλείας.
Οι ναοί του ανεγερθήκαν, για να μας προστατεύουν, να μας παρηγορούν, να μας ενδυναμώνουν ψυχικά, σωματικά, πνευματικά, για να μας αγιάζουν, διότι μέσα στον κτιστό ναό, που οι πιστοί άνθρωποι οικοδομούμε, γίνεται με την προσευχή η αιώνια συνάντηση του κτιστού με το άκτιστο. Ο κτιστός άνθρωπος συναντάται προσευχητικά μέσα στα κτιστά δημιουργήματα του, αλλά και μέσα σε ολόκληρη τη κτιστή φύση, με τον άκτιστο τριαδικό Θεό των πατέρων και της πίστεως μας. Ο Θεός, ο άγιος Μάμας, οι άγιοι, αγαπούν όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους. Επιθυμούν και εργάζονται για τη σωτηρία μας, για τη θεραπεία μας από τη πτώση, από την αμαρτία. Γιατί, «ο Θεός αγάπη εστί» και ειρήνη. Και ο κάθε χριστιανός βιώνει, ή καλείται να βιώνει αγωνία παράλληλη με κείνη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού στον κήπο της Γεσθημανής, όταν αισθάνεται ή πληροφορείται, ότι η αγάπη και η ειρήνη του Χριστού τρομοκρατείται και διώκεται, όπως στις ημέρες μας, και μάλιστα σε χώρο κοντινό και γειτονικό με την ηρωοτόκο Κύπρο, όπου γιά αιώνες αιώνων έχουν την έδρα τους, διαμορφώνουν και συμβάλλουν στον ανθρώπινο πολιτισμό τα πρεσβυγενή Πατριαρχεία Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων, με το εκεί χριστιανικό ποίμνιο τους.
Σε αντίθεση με μας τους ανθρώπους, που συγκροτούμε ιδεολογίες και ποικίλες θεωρίες για να εξυπηρετήσουμε το ίδιον όφελος και συμφέρον, ο άγιος Μάμας πρεσβεύει ανιδιοτελώς υπέρ ημών, και μεριμνά πνευματικά ενδυναμωμένος, από τη δική μας παρουσία, παράκληση και προσευχή.
Στην προσευχητική αυτή πορεία μας, με την ευλογία, πρωτοβουλία και μέριμνα του θεοτίμητου ποιμενάρχη και εν Χριστώ λίαν αγαπητού αδελφού Μόρφου Νεοφύτου, ο Άγιος Μάμας είναι παρόν εν μέσω ημών στον ναό του, και οι έχοντες πνευματικούς οφθαλμούς αυτό το διακρίνουν, το γνωρίζουν, το αισθάνονται, το βλέπουν. Και αυτό είναι το ζητούμενο, ο στόχος και ο σκοπός ημών των χριστιανών. Η ευαισθητοποίηση των πνευματικών μας οφθαλμών.
Ξέρετε, ο άνθρωπος μπορεί να αρνείται τον Θεό, να διακηρύττει ή να θεωρητικοποιεί την αθεΐα του, όμως ο Θεός είναι παρών, βλέπει και γνωρίζει πολύ καλά τον κάθε άνθρωπο. Δεν γνωρίζω, αν υπάρχει άνθρωπος, που να μην έχει κάποια μικρή ή μεγάλη συνάντηση ή εμπειρία ή επίσκεψη της χάριτος του Θεού ή των πρεσβευτών του, που είναι οι άγιοι μας, ή του γενικού πρεσβευτή της ημέρας, που σήμερα είναι ο Άγιος Μάμας. Πολλές φορές εμείς οι άνθρωποι γινόμαστε φοβερά κακόπιστοι. Θεωρούμε τυχαίες αυτές τις μικρές ή μεγάλες θαυματουργικές επισκέψεις της πρόνοιας και της αγάπης του Θεού. Τις αντιμετωπίζουμε ως συμπτώσεις, τις αμφισβητούμε. Κάποιες φορές εγκλωβιζόμαστε σε τέτοια άρνηση, που όμως δεν είναι δυνατόν παρά μέσα από όλες αυτές τις πνευματικές μας δοκιμασίες να επιζητείται η μετάνοια μας, ως συνέχεια της μεταμέλειας μας, με πλήρη ελευθερία, χωρίς καταπίεση. Η μετάνοια, η οποία μας επαναφέρει στον Χριστό, στην Εκκλησία του, στη μυστηριακή και λειτουργική ζωή, για να μας αγιάσει και να μας καταστήσει επίγειους πολίτες της βασιλείας του Θεού, αλλά και ουράνιους κοινωνούς της, μέσα στην εσχατολογική πορεία μας, ως μέλη της μίας αγίας καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας.
Αυτός ο εσχατολογικός μας προορισμός, όπως γράφει ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, «σχετικοποιεί και τη δραστηριότητα της Εκκλησίας, και το εκκλησιαστικό πλήρωμα το κάνει ταπεινότερο μέσα στον κόσμο, αλλά και συγχρόνως η Εκκλησία γίνεται πιο σίγουρη, ότι δεν θα την παρασύρει ποτέ το ρεύμα της ιστορίας» («Εὐχαριστίας Ἐξεμπλάριον», εκδ. Εὐεργέτις, Μέγαρα 2006, σ. 37). Συνεπώς, καλώς πράττομε όταν αγωνιούμε για την ανθρώπινη πείνα, που μεγαλώνει στις ημέρες μας, και όταν με τα συσσίτια, με τον χριστιανικό εθελοντισμό μας, ανακουφίζουμε και θεραπεύουμε την ανάγκη των αδελφών, χωρίς βέβαια καμμιά διάκριση, ή όταν ενυλώνουμε την αγωνία μας με άλλες ειρηνικές πρωτοβουλίες,για όλα όσα με ανησυχία μεγάλη παρακολουθούμε να συμβαίνουν στη γειτονιά μας, στη Μέση Ανατολή. Όλα αυτά όμως μπορεί να γίνονται εξ ίσου καλά, από μια μη κυβερνητική οργάνωση, ή από κάποιον άλλο ανθρώπινο οργανισμό. Όμως όλα αυτά, εάν είναι μακράν του μυστηρίου της Εκκλησίας και της εσχατολογικής της προοπτικής, τότε εξαντλούνται σε μια όμορφη ανθρώπινη επίγεια κοσμική φιλανθρωπία, μακρά της αιωνιότητας, στην οποία ο Άγιος Μάμας ζει από τον 3ο αιώνα, πρεσβεύοντας μέσα στους αιώνες και τις χιλιετίες για τους χριστιανούς. Για όλους εμάς, που είμαστε τα παιδιά του, οι φίλοι του, οι οικείοι του, που πορευόμεθα, μεριμνούμε, αγωνιζόμαστε και αγωνιούμε στον κόσμο και για τον κόσμο αυτό, που ζούμε, γνωρίζοντας παράλληλα ότι, «οὐ γὰρ ἔχομεν ὦδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν» (Ἑβρ.13,14). Γι᾽ αυτή τη μέλλουσα πόλη, για την αιωνιότητα, ο Άγιος Μάμας, ένθεος ζηλωτής της πίστεως μας, έμεινε πιστός στον Χριστό και διακόνησε με το αίμα του και με τη θυσία της ζωής του την Εκκλησία μας.
Ευρισκόμενοι σήμερα εδώ, στον περικαλλέστατο ιστορικό ναό-μνημείο του αγίου, τον παρακαλούμε να πρεσβεύει για την ειρήνη σύμπαντος του κόσμου, για τον κάθε ένα μας, για τα παιδιά μας, για τις οικογένειες μας, για τη δοκιμαζόμενη Κύπρο, ενώ προσδοκάμε το κυπριακό πρόβλημα να λυθεί με δικαιοσύνη, την οποία δικαιούται ο δοκιμαζόμενος Κυπριακός λαός, αλλά και ο κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας και καταγωγής.
