Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του μάρτυρος Αγαθονίκου και των αγίων Ζωτικού, Ζήνωνα, Θεοπρέπιου, Ακίνδυνου και Σεβηριανού και άλλων μαρτύρων, που συμμαρτήρησαν με αυτόν.
Ο άγιος Αγαθόνικος και οι συναθλητές του, έζησαν στην περιοχή του Πόντου, κατά τους χρόνους του βασιλιά Μαξιμιανού. Είχαν αναπτύξει έντονη ιεραποστολική δράση με αποτέλεσμα πολλοί ειδωλολάτρες να πιστέψουν στον Χριστό και να βαφτιστούν.
Με την έναρξη των μεγάλων διωγμών κατά των Χριστιανών, μετέβη στην περιοχή του Πόντου ο ηγεμόνας της Νικομήδειας, ο οποίος, αφού προχώρησε στη σύλληψη των αγίων, τους μετέφερε στην περιοχή της Θράκης, για να τιμωρηθούν από τον ίδιο το βασιλιά. Οι Ζωτικός, Ζήνωνας, Ακίνδυνος και Σεβηριανός, εκτελέστηκαν καθ’ οδόν, γιατί, λόγω των πολλών βασανιστηρίων, δεν μπορούσαν να συνεχίσουν την οδοιπορία.
Ο Αγαθόνικος, αφού αρνήθηκε να προσκυνήσοει τα είδωλα, αποκεφαλίστηκε στην περιοχή της Σιλυβρίας.
Σήμερα πανηγυρίζει η ιερά μονή της Παναγίας του Προυσσού ή Πυρσού, που βρίσκεται στην ορεινή Ευρυτανία, σε ανάμνηση του γεγονότος της εμφάνισης της θαυματουργού εικόνας της Θεοτόκου.
Η συγκεκριμένη εικόνα, που σύμφωνα με την παράδοση είναι έργο του ευαγγελιστή Λουκά, μεταφέρθηκε στην Ελλάδα κατά την περίοδο της εικονομαχίας και αφού αρχικά χάθηκε, εμφανίστηκε αργότερα ως στήλη πυρός, σε ένα βοσκό, στο μέρος που είναι σήμερα κτισμένο το μοναστήρι του Προυσσού. Σε ανάμνηση αυτής της εύρεσης, τελείται σήμερα σύναξη των πιστών και μεγάλη πανήγυρης προς τιμή της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου