Σύμφωνα με το αρχαίο τυπικό της Εκκλησίας, κατά τον όρθρο της Πέμπτης της Ε΄ Εβδομάδας των Νηστειών, ψάλλεται ο Μεγάλος Κανόνας του Αγίου Ανδρέα Κρήτης του Ιεροσολυμίτη, ο οποίος Κανόνας, για λόγους πρακτικούς, επικράτησε να ψάλλεται την Τετάρτη το απόγευμα.
Ο Μεγάλος Κανόνας είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος εκκλησιαστικός ύμνος της κατηγορίας των κανόνων και η χρήση του κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής οφείλεται στο βαθύτατα αγιογραφικό, διδακτικό και θεολογικό περιεχόμενό του, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί προσκλητήριο για μετάνοια, συγχώρεση και ταπείνωση.
Μέσα από τα τροπάρια του συγκεκριμένου ποιήματος παρελαύνουν όλες οι σημαντικές προσωπικότητες της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, οι βίοι και τα έργα των οποίων προσφέρονται ως παραδείγματα, είτε προς μίμηση, είτε προς αποφυγή. Συγκινητικές είναι, μεταξύ άλλων, οι αναφορές του ποιητή στην οσία Μαρία την Αιγυπτία, το πρότυπο μετανοίας που τιμάται κατά την Κυριακή που ακολουθεί.
«Ψυχή μου, ψυχή μου ανάστα τι καθεύδεις, το τέλος εγγίζει και μέλλεις θορυβείσθαι. Ανάνηψον ουν, ίνα φείσηται σου Χριστός ο Θεός, ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών». Αυτό, το χαρακτηριστικότερο ίσως απόσπασμα του Μεγάλου Κανόνα, ας είναι οδηγός και προς τη δική μας μετάνοια, για να φθάσουμε με πνευματική νίψη και εγρήγορση να προσκυνήσουμε τη μεγάλη εορτή του Πάσχα όσο γίνεται απαλλαγμένοι από τα στοιχεία που μας εμποδίζουν να μετέχουμε στο δείπνο της Βασιλείας του Θεού.
Επιμέλεια: Ε. Μ. Γρ.