Το Καλλινίκειο Δημοτικό Μουσείο Αθηένου εγκαινιάστηκε στις 3 Ιουλίου 2009. Φέρει το όνομα του σπουδαίου αγιογράφου και μεγάλου ευεργέτη του Δήμου Αθηένου Μοναχού Καλλίνικου Σταυροβουνιώτη. Οι τρεις Συλλογές που παρουσιάζει, Αρχαιολογική, Εκκλησιαστικής Τέχνης και Εθνογραφική, αφηγούνται όψεις της ιστορίας, της θρησκευτικής παράδοσης και του πολιτισμού της Αθηένου ως μία μικρογραφία της Κύπρου, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Η Αρχαιολογική Συλλογή αποτελείται από αγγεία, αγάλματα και τερακότες, τα οποία ανάγονται στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού (1600 – 1050 π.Χ.) μέχρι την Ελληνιστική Περίοδο (310 – 30 π.Χ). Πρόκειται για ένα ελάχιστο δείγμα της πλούσιας αρχαιολογικής κληρονομιάς της Αθηένου, το οποίο παραχωρείται στο Μουσείο από το Τμήμα Αρχαιοτήτων υπό μορφή δανείω. Τα ευρήματα ήρθαν στο φως από αρχαιολογικές αποστολές της Κύπρου και του εξωτερικού, οι οποίες ανέσκαψαν στις τοποθεσίες Παμπουλάρι της Κουκουννίνας, Γόλγοι, Άγιος Φώτιος, Μάλλουρα και εντός της κατοικημένης περιοχής. Από το 1990 μέχρι και σήμερα, συνεχίζεται η ανασκαφική δράση στη Μάλλουρα από την Αρχαιολογική Αποστολή Αθηένου (AAP) του Κολεγίου Davidson της Βορείου Καρολίνας υπό τη διεύθυνση του Δρ. Μιχάλη Τουμάζου.
Το κύριο μέρος του Μουσείου αποτελείται από τη Συλλογή Εκκλησιαστικής Τέχνης παρουσιάζοντας τη ζωή και το έργο του Μοναχού Καλλίνικου Σταυροβουνιώτη και των αδερφών Γιώργου και Άλκη Κεπόλα. Οι Αθηενίτες δημιουργοί αφιέρωσαν τη ζωή τους στη σύγχρονη βυζαντινή τέχνη. Στο Μουσείο παρουσιάζεται αξιόλογη συλλογή φορητών εικόνων αναγεννησιακής και βυζαντινής τεχνοτροπίας του 20ού κυρίως αιώνα, οι οποίες φιλοτεχνήθηκαν από τον Καλλίνικο Μοναχό και από άλλους αγιογράφους, μοναχοί του Αγίου Όρους. Προσωπικά του αντικείμενα καθώς και οπτικοακουστικό υλικό ολοκληρώνουν το αφήγημα για τη ζωή και το έργο του γνωστού αγιογράφου.
Στο χώρο λειτουργεί το εργαστήρι Αγιογραφίας και Ψηφιδωτού, στο οποίο ο ψηφοθέτης κ. Γ. Κεπόλας διδάσκει την τέχνη του βυζαντινού ψηφιδωτού σε οργανωμένες ομάδες.
Η Εθνογραφική Συλλογή φιλοξενεί ασπρόμαυρο φωτογραφικό υλικό, αγροτικά εργαλεία και έργα λαϊκής τέχνης και αναπαριστά τη ζωή των κατοίκων της Αθηένου του 20ού αιώνα σε στιγμές διασκέδασης, εργασίας, ασχολιών κατά τον ελεύθερο χρόνο, εκπαίδευσης, καθώς και συμμετοχής στους εθνικούς αγώνες. Ασχολίες οι οποίες χάνονται στο πέρασμα του χρόνου, ζωντανεύουν στο χώρο, παρουσιάζοντας εικόνες από την τοπική ιστορία, τον πολιτισμό και την παράδοση. Η παρασκευή ψωμιού και γαλακτοκομικών προϊόντων με χειρονακτικά μέσα, το επάγγελμα του αγωγιάτη και η τέχνη της κατασκευής του αθηενίτικου πλουμιού αντιστέκονται στη λήθη και υπόσχονται την αναβίωσή τους με την ολοκλήρωση της αναπαλαίωσης ιστορικών οικοδομών στο Δήμο.
Από το Νοέμβριο του 2009 το Μουσείο λειτουργεί σε οργανωμένο ωράριο, πραγματοποιώντας ξεναγήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, εργαστήρια ψηφιδωτού, περιοδικές εκθέσεις, καθώς και άλλες δράσεις. Τους μήνες Δεκέμβριο 2011 και Ιανουάριο 2012 πραγματοποιήθηκε Ομαδική Έκθεση Βυζαντινής Αγιογραφίας και Ψηφιδωτού εις μνήμην μοναχού Καλλίνικου Σταυροβουνιώτη και Άλκη Κεπόλα. Συμμετείχαν με έργα τους δεκαοκτώ αγιογράφοι και ψηφοθέτες.
Το Καλλινίκειο Δημοτικό Μουσείο Αθηένου, οι εκκλησίες της Παναγίας Χρυσελεούσης, του Αγίου Φωκά και του Αγίου Γεωργίου και η πατρική οικία του Μοναχού Καλλίνικου Σταυροβουνιώτη, η οποία αναπαλαιώνεται, αποτελούν σταθμούς γνωριμίας και παρουσίασης της εκκλησιαστικής ζωής της Κύπρου μας και της τέχνης της αγιογραφίας και του ψηφιδωτού.
Ώρες λειτουργίας Μουσείου:
Δευτέρα – Παρασκευή 8:00 π.μ. – 3:00 μ.μ.
Σάββατο και Κυριακή κατόπιν έγκαιρης ειδοποίησης
Το Μουσείο διαθέτει πωλητήριο με αναμνηστικά αντικείμενα, έργα τέχνης και συλλογή βιβλίων.
Διεύθυνση: Λεωφόρος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ΙΙΙ, Αρ. 2, 7600, Αθηένου
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 24524002 / 24811370
Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο: [email protected]
Ηλεκτρονική Διεύθυνση: www.athienoumuseum.org.cy