Την Κυριακή, 3 Μαρτίου 2013, τελέστηκε στην Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή της Παναγίας του Μαχαιρά, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, κ. Νίκου Αναστασιάδη το ετήσιο μνημόσυνο του ήρωα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα 1955 – ‘59, υπαρχηγού της ΕΟΚΑ, Γρηγόρη Αυξεντίου, ο οποίος στις 3 Μαρτίου 1957 θυσιάστηκε για την ελευθερία της Κύπρου από τον βρετανικό αποικιοκρατικό ζυγό.
Του Μνημοσύνου προέστη ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βόστρου κ. Τιμόθεος, Έξαρχος του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων στην Κύπρο, συμπαραστατούμενος από τον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Σεβαστίας, του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, κ. Θεοδόσιο και του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Λήδρας, Ηγουμένου της Μονής Μαχαιρά, κ. Επιφανίου.
Στη Θεία Λειτουργία και το Μνημόσυνο, στο Καθολικό της Μονής, εκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη και τη σύζυγο του κ. Άντρη Αναστασιάδη, παρέστησαν, μεταξύ άλλων, εκ μέρους του Προέδρου της Βουλής, ο Βουλευτής Γιώργος Περδίκης, ο Υπουργός Άμυνας κ. Φώτης Φωτίου και ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, κ. Κυριάκος Κενεβέζος, ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο κ. Βασίλης Παπαϊωάννου, ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς κ. Στυλιανός Νάσης, ο Αρχηγός της Αστυνομίας κ. Μιχάλης Παπαγεωργίου, εκπρόσωποι των κοινοβουλευτικών κομμάτων, καθώς και πλήθος κόσμου.
Επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο Βασίλης Παπαιωάννου, ο οποίος τόνισε με έμφαση ότι ο Γρηγόρης Αυξεντίου ήταν ένα από τα πιο εκλεκτά παλληκάρια της Κύπρου, ο οποίος με τη θυσία του σφράγισε τη σύγχρονη πολιτική ζωή της πατρίδας του.
Ο Πρέσβης της Ελλάδας ανέφερε ακόμη ότι ο Γρηγόρης Αυξεντίου υπήρξε χωρίς καμία αμφιβολία η προσωπικότητα που καθόρισε την ιστορική περίοδο του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ και που με τη θυσία του ώθησε το ρου της ιστορίας προς την κατεύθυνση που ακολούθησαν όλοι οι μεταγενέστεροι.
«Τιμούμε σήμερα τη θυσία ενός ήρωα που την πιο κρίσιμη στιγμή με πλήρη συνείδηση επέλεξε το θάνατο, προκειμένου να δείξει σε όλους εμάς πως τίποτα δεν κερδίζεται χωρίς θυσία, πως το τίμημα της ελευθερίας είναι πάντοτε πολύ ψηλό και πως ο τόπος τούτος είναι ευλογημένος γιατί πάντα βρίσκονται παληκάρια πρόθυμα να πληρώσουν αυτό το τίμημα», υπογράμμισε ο κ. Παπαϊωάννου.
Στο επιμνημόσυνο λόγο του ο Πρέσβης της Ελλάδας αναφέρθηκε εκτενώς στην ιστορική πορεία του Γρηγόρη Αυξεντίου από τα πρώτα χρόνια της ζωής του μέχρι την ημέρα της ηρωϊκής του θυσίας την 3η Μαρτίου 1957.
Ο Πρέσβης της Ελλάδας αναφέρθηκε ακόμη στο γεγονός ότι τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα συνεχίζουν να τιμούν το Γρηγόρη Αυξεντίου, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στην ίδρυση του Κέντρου Ανάδειξης της Λαογραφικής και Ιστορικής Ενότητας Θράκης–Κύπρου «Γρηγόρης Αυξεντίου» το οποίο ιδρύθηκε από το Σύλλογο Κυπρίων Νομού Ξάνθης και το Δήμο Βιστωνίδας, με τη στήριξη του Συμβουλίου Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ, στον οικισμό Αυξέντιο 10 χλμ από την Ξάνθη, οικισμός ο οποίος, όπως ανέφερε, μετονομάστηκε από Νέο Κατράμιο σε Αυξέντιο προς τιμήν του Γρηγόρη Αυξεντίου μετά από αίτημα των Μικρασιατών κατοίκων του, το 1960.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο Πρέσβης κ. Παπαϊωάννου, επισήμανε ότι Ελλάδα και Κύπρος συνεχίζουν μαζί τον αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση και τον τερματισμό της παράνομης τουρκικής κατοχής και την πλήρη απελευθέρωση και επανένωση της Κύπρου σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή, φιλειρηνική Κυπριακή Δημοκρατία.
Ακολούθησε τρισάγιο στο κρησφύγετο του ήρωα και αναπαράσταση της μάχης που ο Γρηγόρης Αυξεντίου και οι σύντροφοι του έδωσαν εναντίον των Βρετανών αποικιοκρατών, σύμφωνα με την αφήγηση του συντρόφου του Αυγουστή Ευσταθίου.
Η τελετή ολοκληρώθηκε με κατάθεση στεφάνων στο κρησφύγετο του Γρηγόρη Αυξεντίου. Στεφάνια κατέθεσαν μεταξύ άλλων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης, εκ μέρους της Α. Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου, ο Ηγούμενος της Μονής Μαχαιρά Επίσκοπος Λήδρας κ. Επιφάνιος.
Σε δηλώσεις του εξερχόμενος από το χώρο όπου βρίσκεται το κρησφύγετο του Αυξεντίου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης τόνισε πως δεν μπορεί παρά να συγκλονίζεται κανείς παρακολουθώντας τη διήγηση του Αυγουστή Ευσταθίου για τη θυσία ενός από τους μεγαλύτερους ήρωες της κυπριακής ιστορίας, του Γρηγόρη Αυξεντίου.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης υπέδειξε ότι από τη διήγηση του συναγωνιστή του Αυξεντίου, Αυγουστή Ευσταθίου, αναδεικνύεται ο συγκλονισμός, αλλά και η ανδρεία που επέδειξαν οι αγωνιστές της ελευθερίας, οι οποίοι, όπως είπε, «μέσα από τη θυσία της ζωής τους μάς χάρισαν αυτό που χρωστούμε στους επόμενους την ελευθερία».
«Κατορθώσαμε μέσα από λάθη και τον διχασμό να δημιουργήσουμε την ανάγκη να ξαναδώσουμε μάχες για να επανενώσουμε την πατρίδα μας, να την ελευθερώσουμε, να ζήσουμε ειρηνικά, μέσα σε ένα πραγματικά ευρωπαϊκό περιβάλλον», κατέληξε στις δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.