Δημοσιεύτηκε: Αύγουστος 13. 2012 10:47
O Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος, την Κυριακή, 12 Αυγούστου 2012, λειτούργησε και κήρυξε στον Ιερό Ναό Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης στον Παχύαμμο, συμπαραστατούμενος υπό του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Μεσαορίας κ. Γρηγορίου.
Ακολούθως, προέστη του ετήσιου μνημοσύνου των πεσόντων κατά τις μάχες της Τηλλυρίας, τον Αύγουστο του 1964. Τον επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε ο Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Γιαννάκης Ομήρου.
Κατόπιν τελέστηκε Τρισάγιο από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο στο Μνήμειο των πεσόντων υπέρ της Κυπριακής Ελευθερίας και κατατέθηκαν στεφάνια από τους επισήμους και τους συγγενείς.
Ακολουθεί η ομιλία του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Γιαννάκη Ομήρου
Από το Γραφείο Ενημερώσεως και Επικοινωνίας
*******************************************************************
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ
κ. ΓΙΑΝΝΑΚΗ Λ. ΟΜΗΡΟΥ
ΣΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΗΣ ΤΗΛΛΥΡΙΑΣ
ΑΓΙΟΣ ΡΑΦΑΗΛ 12 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012
«Αγία Τηλλυρία
πώς να ιχνογραφήσω τη μορφή σου
πώς να ιστορήσω εικόνισμα
πώς να σε ζωγραφίσω
που δεν έχεις καημένη παρά μαυρίλα και θάνατο
Αύγουστος μήνας και φωτιά, φωτιά και θάνατος…»
Μακαριότατε,
48 χρόνια από τότε που η τουρκική αεροπορία βομβάρδιζε την ιερή γη της Τηλλυρίας σκορπώντας τον όλεθρο ανάμεσα στα χωριά και τους αμάχους.
48 χρόνια από τότε που «ρήμαξαν τα πλιθόκτιστα τα σπίτια μας και χαλάσαν τα παλάτια της χαράς μας». Και εμείς ξανά εδώ, στην ετήσια συνάντηση μας με την ιστορία, να αναμετρήσουμε και να μνημονεύσουμε τους νεκρούς μας. Να δώσουμε απολογισμό στους ήρωες μας, να ανανεώσουμε όρκους και υποσχέσεις.
Αυτή την ιερή στιγμή φέρνουμε στη μνήμη μας του ηρωικούς νεκρούς της μαρτυρικής Τηλλυρίας που έθεσαν τη ζωή τους ως ψηφίδα στο υπέροχο ψηφιδωτό του Ελληνισμού. Αποτίουμε φόρο τιμής σε όσους πρόσφεραν τη ζωή τους για να ανεβεί ο ήλιος σε αυτό τον τόπο. Τους εκφράζουμε το θαυμασμό, την εκτίμηση και την αιώνια ευγνωμοσύνη μας. Οι ήρωες που τιμούμε σήμερα βρίσκονται στις πιο πρόσφατες σελίδες της Κυπριακής ιστορίας. Με τη θυσία τους τίμησαν τα χωριά τους, τιμούν τους άξιους γονείς και συγγενείς, τιμούν τον ίδιο τον άνθρωπο και καταξιώνουν τη ζωή δίνοντας της το αληθινό της νόημα και την πραγματική της διάσταση. Η θυσία τους είναι πρόσταγμα εγρήγορσης κ αι επαγρύπνησης. Η ανάμνηση τους είναι νωπή, το αίμα τους είναι ακόμα ζωντανό και ζητά δικαίωση και αξιοποίηση της θυσίας τους.
Με τις ηρωικές μάχες της Τηλλυρίας στην ουσία ματαιώθηκε η πρώτη απόπειρα της Τουρκίας να εισβάλει στην Κύπρο. Τουρκοκύπριοι ένοπλοι δημιούργησαν στην περιοχή των Κοκκίνων – Μανσούρας στρατιωτικό προγεφύρωμα στο οποίο αποβίβαζαν στρατιωτικές δυνάμεις από την Τουρκία και μεγάλες ποσότητες οπλισμού. Πολιτικός στόχος ήταν, αφού ενωθούν με το θύλακα της Λεύκας να δημιουργηθεί μεγάλο καντόνιο, το οποίο θα ενωνόταν αργότερα με εκείνο της Λευκωσίας – Κιόνελι για την επιβολή της διχοτόμησης.
Η κατάληψη από Τούρκους ενόπλους στρατηγικής σημασίας υψωμάτων γύρω από το προγεφύρωμα των Κοκκίνων προκάλεσε την αντεπίθεση των δυνάμεων της Δημοκρατίας για περιορισμό του προγεφυρώματος. Τα στρατευμένα παιδιά της νεοσύστατης τότε εθνοφρουράς πολέμησαν με απαράμιλλο θάρρος και ηρωισμό. Νεοσύλλεκτοι στρατιώτες μόλις 20 – 30 ημερών πολέμησαν με ορμή, αυτοθυσία και γενναιότητα. Κάτω από φοβερά αντίξοες συνθήκες, νηστικοί και διψασμένοι, καταλάμβαναν ισχυρότατες στρατιωτικές θέσεις τις οποίες διατηρούσαν και μετά τις επιθέσεις της τουρκικής αεροπορίας.
Περισσότερα από 60 τουρκικά αεροπλάνα εξόρμησαν εναντίον των βορείων ακτών μας από την Πόλη ως τη Μόρφου και βομβάρδισαν με αμερικανικές βόμβες ναπάλμ χωριά και άμαχο πληθυσμό. Κατέκαψαν την ιερή γη της Τηλλυρίας, σκόρπισαν φωτιά και θάνατο, αλλά ο πολιτικός και στρατιωτικός στόχος της Τουρκίας για εισβολή και διχοτόμηση ματαιώθηκε.
Τούτες τις ιερές στιγμές, από αυτά εδώ τα μαρτυρικά χώματα, αναπέμπομεν ύμνον δόξας και τιμής στον ηρωικό λαό της Τηλλυρίας ο οποίος αντιμετώπισε την τουρκική θηριωδία με ανεπανάληπτο θάρρος και αγωνιστικότητα, χαρακτηριστικά της αδούλωτης Ελληνικής ψυχής. Απλοί άνθρωποι του μόχθου και του βιοπορισμού, μετατράπηκαν από τη μια στιγμή στην άλλη σε φύλακες κάποιων νέων Θερμοπυλών για να μην περάσει ο νέος επιδρομέας. Άντρες, γυναίκες ακόμα και παιδιά έτρεξαν τότε να συνδράμουν τα στρατευμένα νιάτα μας που δρασκελούσαν νικηφόρα τα υψώματα στο Λωρόβουνο, τη Μανσούρα, το Ακόνι, το Μοσφίλι. Το φρόνημα έμεινε όρθιο κι όταν ακόμα η τουρκική αεροπορία κτύπησε με πρωτοφανή βαρβαρότητα τα χωριά και τον άμαχο πληθυσμό της Τηλλυρίας με ροκέτες, πολυβόλα και εμπρηστικές βόμβες. Μπορεί η γη της Τηλλυρίας να κατακάηκε, αλλά ο επίδοξος εισβολέας δεν πέρασε. Μέσα από τις καμένες σάρκες της Τηλλυρίας θα αναβλύζει πάντοτε αστείρευτον το μύρον της πατρίδας.
Αντικρίζοντας τις διακοινοτικές ταραχές του 1963 -64 από την ιστορική απόσταση πέντε σχεδόν δεκαετιών, δεν υπάρχει πλέον καμιά αμφιβολία ότι υποδαυλίστηκαν και οργανώθηκαν από την Τουρκία για να προωθήσει τον παλιό στόχο της διχοτόμησης. Αιχμή του δόρατος της μακρόχρονης πολιτικής της Τουρκίας για προσάρτηση της Κύπρου ήταν αναμφίβολα η τουρκική τρομοκρατική οργάνωση ΤΜΤ η οποία ιδρύθηκε στην Άγκυρα από πρώην αξιωματικούς του τουρκικού στρατού. Με δολοφονίες προοδευτικών Τουρκοκυπρίων που επιθυμούσαν συνεργασία με τους Ελληνοκύπριους, προβοκάτσιες και άλλες τρομοκρατικές ενέργειες, η ΤΜΤ προσπαθούσε να σκορπίσει το μίσος ανάμεσα στις δύο κοινότητες, εκτελώντας τις επιταγές της Άγκυρας. Τόσο εξοργιστική ήταν η διχοτομική πολιτική της Άγκυρας που προκάλεσε την αντίδραση των εντίμων τούρκων, όπως του πρώτου πρέσβη της Τουρκίας στην Κύπρο Ντιρβάνα, ο οποίος παραιτήθηκε καταγγέλλοντας τα διαμελιστικά σχέδια της Τουρκίας.
Αλλά και ο μεσολαβητής των Ηνωμένων Εθνών δρ. Γκάλο Πλάζα στην έκθεση του αντιτάχθηκε στην τουρκική αντίληψη ότι οι δύο κοινότητες δεν θα μπορούσαν να συμβιώσουν ειρηνικά. Ο ίδιος μεσολαβητής αντέδρασε και στην ιδέα του γεωγραφικού διαχωρισμού των δύο κοινοτήτων που προτάθηκε τότε για πρώτη φορά από την τουρκική πλευρά, τονίζοντας ότι αυτή προσκρούει σε οικονομικούς, κοινωνικούς και ηθικούς λόγους. Η αναγκαστική μετακίνηση πληθυσμών που θα συνεπαγόταν, είπε ο Γκάλο Πλάζα, είναι αντίθετη με όλες τις σύγχρονες αρχές καθώς και στην Παγκόσμια Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Αυτό που δεν πέτυχε τότε η Τουρκία, το κατόρθωσε δέκα χρόνια αργότερα όταν το εσωτερικό μέτωπο το υπονόμευσε η συνωμοσία και προδοσία. Το προδοτικό πραξικόπημα και οι εθνοπροδότες της Χούντας των Αθηνών έδωσαν στην Τουρκία το πρόσχημα να εφαρμόσει τα από πολλού προγραμματισμένα σχέδια της εναντίον της Κύπρου.
Είναι γνωστά τα αποτελέσματα που επέφερε στη μαρτυρική μεγαλόνησο η λαίλαπα του Αττίλα. Χιλιάδες πρόσφυγες, ξεριζωμένοι από τα πατρογονικά τους χώματα, κρατιούνται με τα δόντια από τη ζωή, για να προλάβουν τη χαρμόσυνη μέρα της επιστροφής. Χαροκαμένοι γονείς που θρήνησαν νεκρούς ή απελπισμένοι που ψάχνουν ακόμα για την τύχη του παιδιού τους. Ηρωικοί εγκλωβισμένοι που λιγοστεύουν κάθε χρόνο, μεταξύ σκλαβιάς και ελευθερίας. Το συρματόπλεγμα της ντροπής πληγώνει για 38 τόσα χρόνια το κορμί της Κύπρου.
Στα ιερά μας χώματα εγκαθίστανται χιλιάδες Τούρκοι έποικοι σε μια εγκληματική προσπάθεια να παραχαραχθεί η ιστορία και να αλλοιωθεί η δημογραφική δομή της κατεχόμενης περιοχής. Η πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου εξακολουθεί να καταστρέφεται συστηματικά με στόχο την εξαφάνιση κάθε Ελληνικού και Χριστιανικού στοιχείου από τα κατεχόμενα, οι εκκλησίες και οι τάφοι των προγόνων μας βεβηλώνονται, ψηφιδωτά και εικόνες ανεκτίμητης αξίας πωλούνται παράνομα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι βασικές ελευθερίες του λαού μας εξακολουθούν να καταπατούνται και να παραβιάζονται συνεχώς.
Όλες αυτές οι οδυνηρές πτυχές συνθέτουν ακόμα και σήμερα το μεγάλο και φοβερό δράμα της Κύπρου και του λαού μας. Μπροστά σε αυτή την σκληρή πραγματικότητα δεν δικαιολογείται ούτε εφησυχασμός ούτε και υποτίμηση υπαρκτών κινδύνων. Χρειάζεται εγρήγορση και ανάταση ψυχών. Η Κύπρος επέζησε, παρά τις καταστροφές από ποικιλώνυμους εισβολείς και κατακτητές δια μέσου των αιώνων, με τον πολιτισμό της και τον ανεξάντλητο ψυχικό και πνευματικό δυναμισμό του λαού της. Και θα επιζήσει ξανά.
Όμως χωρίς αυταπάτες και ευσεβοποθισμούς. Η ωμή επέμβαση της Τουρκίας το 1964 καταδεικνύουν τον απροκάλυπτο επεκτατισμό της Άγκυρας σε βάρος της Κύπρου. Ο οποίος δεν αποκρύπτεται.
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας στο βιβλίο του « Το στρατηγικό βάθος» μας αφυπνίζει ή πρέπει να μας αφυπνίζει και μας παρακινεί να απομακρυνθούμε από λογικές επανάπαυσης και εφησυχασμού. Η ομολογία του είναι σαφής:
« Η Κύπρος είναι μια σταθερή βάση και αεροπλανοφόρο που είναι σε θέση να ελέγχει τις περιοχές του Περσικού Κόλπου και της Κασπίας και τις υδάτινες αρτηρίες του Άντεν και του Ορμούζ, οι οποίες αποτελούν τις σημαντικότερες υδάτινες περιοχές που συνδέουν Ευρασία και Αφρική». «Γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά», προσθέτει, «ακόμη κι αν δεν υπήρχε ούτε ένας μουσουλμάνος Τούρκος εκεί, η Τουρκία όφειλε να διατηρεί ένα Κυπριακό ζήτημα. Καμία χώρα δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη σε ένα τέτοιο νησί που βρίσκεται στην καρδιά του ζωτικού της χώρου».
Και συνεχίζει: «Η Τουρκία πρέπει να είναι προετοιμασμένη, ώστε να απαντήσει με την απαιτούμενη σκληρότητα σε κάθε γεγονός που απειλεί τους στρατηγικούς της υπολογισμούς».
Ενώπιον όλων αυτών των αδιαμφισβήτητων δεδομένων με οφθαλμοφανέστατη την στρατηγική της Τουρκίας και τους συναφείς σχεδιασμούς της στην περιοχή δεν νοείται ούτε επανάπαυση, ούτε εφησυχασμός. Ούτε στην Κύπρο, ούτε στην Ελλάδα. Κυρίως όμως δεν νοείται εδώ στην Κύπρο να αποδυναμώνεται το εσωτερικό μέτωπο μέχρι σημείου διάρρηξης από αφελείς προσεγγίσεις και τοποθετήσεις που είναι δυνατό να αποενοχοποιούν την τουρκική δολιότητα και να αποπροσανατολίζουν από τους βασικούς εθνικούς στρατηγικούς μας στόχους.
Η αλάνθαστη διαίσθηση του λαού μας εντοπίζει τις πραγματικότητες. Και θα αποτρέψει τις συνεχείς διολισθήσεις που μας φέρνουν στα πρόθυρα άμεσων και φοβερών κινδύνων για το εθνικό μας μέλλον.
Την ίδια στιγμή η Τουρκία κλιμακώνει την προκλητική της στάση με ευθείες απειλές εναντίον των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη ενώ αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης γεγονός που συνιστά ύβρη για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Μια υποψήφια για ένταξη χώρα περιφρονεί, καταστρατηγεί και καταπατεί θρασύτατα τους ευρωπαϊκούς κανόνες.
Ενώπιον αυτής της προπετούς τουρκικής συμπεριφοράς μία είναι η επιλογή. Η καταγγελία και αποκάλυψη των πραγματικών προθέσεων της κατοχικής δύναμης. Η χάραξη και υλοποίηση μιας εθνικής στρατηγικής με αξιοποίηση κάθε διεθνούς βήματος και της ευρωπαϊκής ιδιότητας της χώρας μας.
48 χρόνια μετά. Και φέτος, όπως και πέρσι. Όπως κάθε χρόνο. Σας θυμόμαστε και σας τιμούμε. Με φορτισμένες μνήμες. Με οράματα τραυματισμένα. Μέσα στους επάλληλους και φαύλους κύκλους της ανατροπής αξιών, του καταναλωτισμού, της διχοτόμησης και του άγους της κατοχής, της σύλησης των ιερών και των οσίων μας, των προσφύγων που πεθαίνουν με το νόστο του γυρισμού, των αγνοουμένων που κηδεύονται με καθυστέρηση 48 χρόνων ή που η τύχη τους παραμένει ανεξακρίβωτη προς δόξαν της διεθνούς υποκρισίας και των εγκλωβισμένων που ως ελεύθεροι πολιορκημένοι πολιορκούν τις ενοχές και τις ευθύνες μας.
Σας θυμόμαστε λοιπόν και σας τιμούμε. Αναζητώντας συνειρμούς της θυσίας με το σημερινό μας καθήκον. Που επιτάσσει να ξεφύγουμε οριστικά από το σύνδρομο της εθνικής προδοσίας και ήττας του 1974, να επανακαθορίσουμε τα μεγάλα οράματα και να επανασυνδέσουμε τα κομμένα νήματα των προσπαθειών και των αγώνων του λαού μας. Να ολοκληρώσουμε λυτρωτικά τον ιστορικό κύκλο που ξεκινά από την αγχόνη του αποικιοκράτη, φτάνει στη δική σας ηρωική θυσία, εκτείνεται στην τραγωδία του πραξικοπήματος και της εισβολής και ολοκληρώνεται, πρέπει να ολοκληρωθεί, με πράξη μόνο μία. Πράξη απόσεισης της κατοχής. Πράξη ελευθερίας.
Σήμερα λοιπόν σας δίνουμε αναφορά και μήνυμα σε τούτο τον ετήσιο απολογισμό.
Σας βεβαιώνουμε πως δεν θα αφήσουμε τα όνειρα σας να λεηλατηθούν και τις προσδοκίες ενός ολόκληρου λαού να αναιρεθούν. Γιατί το χρέος μας απέναντι στη θυσία των ηρωικών μας νεκρών είναι να συνεχίσουμε και σήμερα την αντίσταση, να συνεχίσουμε τον αγώνα.
Για λύση που δεν θα νομιμοποιεί τα κατοχικά δεδομένα αλλά θα τα καταργεί. Που δεν θα στηρίζεται σε καταστρατήγηση, αλλά σε διασφάλιση των δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών. Που δεν θα στηρίζεται σε καταστρατήγηση, αλλά σε διασφάλιση των δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών. Που θα διασφαλίζει την ενότητα του κράτους, του λαού, του χώρου, των θεσμών και της οικονομίας. Που θα στηρίζεται στην αρχή της δημοκρατίας ότι η πλειοψηφία κυβερνά και η μειοψηφία κατοχυρώνεται. Μια αρχή που είναι απολύτως συμβατή και πουθενά δεν αντιμάχεται τη λειτουργία της Ομοσπονδίας. Λύση χωρίς συρματοπλέγματα, διαχωριστικά τείχη, ξένους στρατούς, εποίκους και φυλετικούς διαχωρισμούς, κηδεμονίες και κηδεμόνες.
Γιατί δεν μας πάει η μισή πατρίδα. Θέλουμε και θα αγωνιστούμε για λεύτερη πατρίδα για όλους. Όλους τους νόμιμους κατοίκους της Κύπρου Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.
Το Κυπριακό βρίσκεται σήμερα σε αδιέξοδο με τις απευθείας διαπραγματεύσεις να βρίσκονται σε τέλμα και την Τουρκία να διατυπώνει απροκάλυπτες απειλές εναντίον των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ ενώ αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Προεδρία της Ε.Ε.
Ενώπιον αυτών των δεδομένων δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
Χρέος μας η αδιαπραγμάτευτη διεκδίκηση των στοιχειωδών δικαιωμάτων του λαού μας. Η ανάδειξη της πραγματικής φύσης της κυπριακής κρίσης. Η απαίτηση για εφαρμογή των αρχών του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Η απλή διακήρυξη και εμμονή χωρίς ταλαντεύσεις ότι το Κυπριακό είναι θέμα εισβολής και κατοχής ενός ανεξάρτητου κράτους από την Τουρκία. Και η σαφής υπόδειξη πως όσοι ενδιαφέρονται πραγματικά για λύση δίκαιη και βιώσιμη θα πρέπει να στρέψουν το ενδιαφέρον, την επιρροή και τις πιέσεις τους προς την κατοχική δύναμη.
Τιμώμενοι μάρτυρες της ελευθερίας με εσάς τους σεμνούς μας ήρωες καθοδηγητές να μας δίνετε το σινιάλο να μπούμε πρέπει μπροστά σε τροχιά ανάτασης, αντίστασης, δημιουργίας, ελπίδας και ελευθερίας. Γιατί έτσι κι αλλιώς η προσφορά και η θυσία όπως εσείς διδάξατε πρέπει να κατατίθενται άσχετα ακόμα και από την αναγνώριση τους.
Και όπως λέει και ο μεγάλος ποιητής του Ελληνισμού Γιώργος Σεφέρης:
« Να μιλήσω για ήρωες, να μιλήσω για ήρωες: Ο Μιχάλης
Που έφυγε με ανοικτές πληγές απ’ το Νοσοκομείο
ίσως μιλούσε για ήρωες όταν, τη νύκτα εκείνη
που έσερνε το ποδάρι του μες στη συσκοτισμένη πολιτεία
ούρλιαζε ψηλαφώντας τον πόνο μας. «Στα σκοτεινά πηγαίνουμε
στα σκοτεινά προχωρούμε».
ΟΙ ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά.
Μακαριότατε,
Ο Ελληνισμός ξεχώριζε γιατί έβρισκε πάντα τον ένα, τον αναντικατάστατο ρόλο που δίνει νόημα και περιεχόμενο στη ζωή: Τον αγώνα για ελευθερία, για πρόοδο της κοινωνίας για την προκοπή του λαού και του Έθνους.
Από τα πανάρχαια βάθη της ιστορίας του Ελληνισμού ακούγεται στους αιώνες το παράγγελμα που απορρίπτει την υποταγή, την αδράνεια και την παραίτηση, μπροστά στα τείχη που υψώνουν μπροστά μας οι κάθε λογής κήρυκες και προπέτες ενσωμάτωσης και της ήττας. «Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης».
Όμοια και εμείς. Ο Ελληνισμός της Κύπρου. Διαβάζουμε τους οιωνούς της νέας εποχής. Ανταποκρινόμαστε στο πολύβουο κάλεσμα της ιστορίας. Όχι για να σταματήσουμε περιδεείς και παράλυτοι μπροστά στα τείχη, μπροστά στις δυσκολίες που συναντούμε, αλλά για να τραβήξουμε καταπάνω τους, να τα γκρεμίσουμε, να τα ξεπεράσουμε.
Έτσι μας δίδαξαν οι ήρωες που τιμούμε σήμερα. Έτσι παραγγέλλει σε όλους τους δυνατούς τόνους το εθνικό μας χρέος, η πολιτιστική μας κληρονομιά, η ιστορική μας ρίζα, οι παραδόσεις και υποθήκες των αθανάτων αγωνιστών της Κυπριακής Ελευθερίας.
Και εμείς ήρωες του έπους Τηλλυρίας όρκο σας δίνουμε: Πως μέρα και νύκτα θα παλεύουμε ωσότου από τα σκοτάδια αναβλύσει φως. Φως άπλετο Ελευθερίας.
