Τη μνήμη του αγίου Σαμψών του Ξενοδόχου τιμά η Εκκλησία μας και μας καλεί σε μίμησή του στο έργο της φιλανθρωπίας, στο οποίο διακρίθηκε.
Γεννήθηκε στη Ρώμη, στις αρχές του 6ου αιώνα μ. Χ. και κληρονόμησε από τους γονείς του τη χριστιανική ευσέβεια αλλά και μια πολύ μεγάλη περιουσία. Σπούδασε φιλολογία, φιλοσοφία και ιατρική, και διακρινόταν για τη μεγάλη ευφυία και φιλομάθειά του.
Κύριο χαρακτηριστικό, ωστόσο, της προσωπικότητάς του ήταν η πίστη του στο Θεό και η αγάπη προς το συνάνθρωπο, την οποία ασκούσε έμπρακτα μέσω των ιατρικών υπηρεσιών, που προσέφερε δωρεάν προς τους πάσχοντες.
Το γεγονός ότι εκτός από τις επισκέψεις του στα σπίτια των ασθενών, μετέτρεψε την κατοικία του σε νοσοκομείο, όπου διακονούσε προσωπικά κάθε ανάγκη των προστρεχόντων, συνετέλεσε ώστε να λάβει την προσωνυμία «Ξενοδόχος».
Στην Κωνσταντινούπολη όπου μετέβη μετά το θάνατο των γονέων του, ίδρυσε μεγάλο νοσοκομείο, στο οποίο, εκτός από ιατρικές, πρόσφερε και πνευματικές υπηρεσίες αφού είχε χειροτονηθεί ιερέας.
Κοιμήθηκε σε βαθιά γεράματα, καταλείποντας παράδειγμα φιλανθρωπίας και φιλοξενίας αξιοποιώντας με τον τρόπο αυτό τα χαρίσματα που τον προίκισε το Πανάγιο Πνεύμα.
Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου