Δημοσιεύτηκε: Μάϊος 16. 2012 17:48
Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας- Αμμοχώστου
Εκδόθηκαν τα Πρακτικά του πρώτου Διεθνούς Συνεδρίου για τον Άγιο Επιφάνιο, που διοργανώθηκε από την Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας και Αμμοχώστου από 8 μέχρι 11 Μαΐου 2008 στο Συνοδικό της Μητροπόλεως στο Παραλίμνι.
Ο καλαίσθητος τόμος των Πρακτικών έχει ως τίτλο: «ΑΓΙΟΣ ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΣ ΠΑΤΗΡ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ Της ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ» και περιλαμβάνει τις εισηγήσεις του πρώτου Διεθνούς Συνεδρίου για τον Άγιο Επιφάνιο, αρχιεπίσκοπο Κωνσταντίας. Η επίσημη παρουσίαση του τόμου έγινε κατά τη Δεύτερη Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας, που πραγματοποιήθηκε στις 10 Μαΐου 2012 στο προαύλιο της Μητροπόλεως στο Παραλίμνι, στην παρουσία του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια.
Στην εισαγωγική ομιλία του ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας κ. Βασίλειος επεσήμανε την σπουδαιότητα της έκδοσης του τόμου αναφέροντας τα εξής: "Σημαντική, ἐπίσης, στὸ πρόγραμμα τῆς παροῦσας Κληρικολαϊκῆς Συνέλευσης εἶναι καὶ ἡ παρουσίαση τοῦ τόμου τῶν Πρακτικῶν τοῦ Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου γιὰ τὸν Ἅγιο Ἐπιφάνιο, ποὺ εἶχε ὀργανώσει ἡ Μητρόπολη τὸ 2008, ἕνα χρόνο δηλαδὴ μετὰ τὴν ἐπανίδρυσή της... Τόσο τὸ Συνέδριο, ὅσο καὶ ἡ ἔκδοση τῶν πρακτικῶν του, ποὺ περιλαμβάνει ὅλες τὶς εἰσηγήσεις, ἀξιολογοῦνται ὡς μία σημαντικὴ συμβολὴ τῆς Μητροπόλεως Κωνσταντίας διεθνῶς, γιὰ τὴ μελέτη τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θεολογικοῦ ἔργου τοῦ Μεγάλου Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας Ἁγίου Ἐπιφανίου. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ πολλοὶ τόνιζαν τὴν ἀναγκαιότητα τῆς ἐκδόσεως τῶν Πρακτικῶν. Τὸν τόμο θὰ παρουσιάσει ὁ φίλτατος Καθηγητὴς κ. Θεόδωρος Γιάγκου, ὁ ὁποῖος εἶχε τὴν ἐπιμέλεια τῆς ἐκδόσεως. Τὸν εὐχαριστοῦμε γιὰ τὸ δύσκολο ἔργο ποὺ ἔχει ἐπιτελέσει, τόσο γιὰ τὴν ἔκδοση, ὅσο καὶ γιὰ τὴν ἀποψινὴ παρουσίαση τοῦ τόμου. Μὲ τὴν ἔκδοση αὐτή, ἐπίσης, ἐγκαινιάζουμε τὴ σειρὰ Ἐκδόσεων τῆς Πολιτιστικῆς Ἀκαδημίας «Ἅγιος Ἐπιφάνιος», μὲ τὸν τίτλο, «Ἱστορικὰ καὶ Θεολογικὰ Μελετήματα».
Τον τόμο παρουσίασε ο Καθηγητής του Α.Π.Θ κ. Θεόδωρος Γιάγκου, ο οποίος είχε και τη γενική επιμέλεια της έκδοσης. Ο τόμος χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο, με τίτλο «Χρονικό του συνεδρίου», δημοσιεύονται το πρόγραμμα, οι χαιρετισμοί, η εναρκτήρια ομιλία, τα ονόματα των επιτροπών οργάνωσής του και φωτογραφικό υλικό. Στο δεύτερο μέρος δημοσιεύονται οι εισηγήσεις που ακούστηκαν κατά το συνέδριο κατά αλφαβητική σειρά του ονόματος των εισηγητών. Στο τέλος του τόμου ως παράρτημα καταχωρίζεται ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο συνοδευόμενο με ψηφιακό δίσκο, αναφερόμενο στην τιμή του αγίου Επιφανίου στην Κύπρο παλαιότερα και σήμερα.
Ο τόμος διατίθεται στο βιβλιοπωλείο της Μητροπόλεως «Μυριόβιβλος» προς 35 ευρώ (τηλ:23741574).
Στη συνέχεια παραθέτουμε την ομιλία του Καθηγητή κ. Θεόδωρου Γιάγκου κατά την παρουσίαση του τόμου.
ΑΓΙΟΣ ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΣ ΠΑΤΗΡ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Παρουσίαση τοῦ Τόμου τῶν Πρακτικῶν,
του Θεοδώρου Ξ. Γιάγκου
Η ἁγιοτόκος Κύπρος, εὐδοκίᾳ τοῦ παναγάθου Θεοῦ, εὐτύχησε νὰ ἔχει δύο πνευματικὰ ἀναστήματα οἰκουμενικῆς ἐμβέλειας, ποὺ διακρίθηκαν γιὰ τὸν στέρρεο θεολογικό τους λόγο. Ὁ ἕνας ἔζησε στὶς ἀρχὲς τῆς λεγόμενης βυζαντινῆς περιόδου καὶ ἦταν τρόπον τινὰ ἡ φαεινὴ πύλη τῆς θεολογίας, ὁ περίλαμπρος πνευματικὸς φάρος, τοποθετημένος ἀπὸ τὸν Θεὸ σὲ ὑψηλὴ κορυφή, ὡσὰν τὸν φωτεινὸ τίμιο σταυρὸ ποὺ εἶδε ἡ ἁγία Ἑλένη ἐπάνω στὸ Σταυροβούνι. Μὲ τὶς διδαχές του οἱ συμπατριῶτες μας γνώρισαν τὰ χριστιανικὰ δόγματα καὶ μυσταγωγήθηκαν στὶς οὐράνιες ἀλήθειες. Αὐτὸς εἶναι ὁ τιμώμενος ἅγιος Ἐπιφάνιος, αὐτὸς ποὺ ἔθεσε γερὰ θεμέλια γιὰ τὸ κυπριακὸ αὐτοκέφαλο καὶ ἑδραίωσε τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ποὺ παροικεῖ στὸ νησί, τὸ ὁποῖο δέρνεται ὄχι μόνο ἀπὸ κύματα ἀλλὰ καὶ σὲ βάθος αἰώνων ἀπὸ τὶς ἐχθρικὲς ἐπιθέσεις, ὁ μετὰ τὸν Βαρνάβα νέος ἀπόστολος.
«Φωνὴ Κυρίου ἐπὶ τῶν ὑδάτων.
Βαρνάβας ἀπόστολος στήριγμα ἡμῶν.
Κύριος ἐπὶ ὑδάτων πολλῶν.
Ἐπιφάνιος ὁ μέγας τεῖχος ἡμῶν».
Τὰ ὄρη τῆς Κύπρου ἐστάθησαν ἐπὶ τῶν ὑδάτων, ὅπου περιφέρεται συνεκτικὰ τὸ πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, παρισταμένων τοῦ Βαρνάβα καὶ τοῦ Ἐπιφανίου. Ἔτσι τοὺς φαντάστηκε εἰκονικὰ ὁ σαλαμίνιος καλλιτέχνης τοῦ τέλους τοῦ 5ου αἰ., αὐτὸς ποὺ ἱστόρησε τὶς εἰκόνες τους στὸ Ἁγίασμα τοῦ Νικοδήμου στὴ Σαλαμίνα, συμπλέκοντας τοὺς παραπάνω ψαλμικοὺς στίχους μὲ ἔπαινο πρὸς τοὺς δύο προστάτες Ἁγίους.
Ὁ ἄλλος ἅγιος εἶναι ὁ Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος, ποὺ γιὰ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Χριστὸ ἔζησε περίκλειστος σὲ μία ὀπὴ τῆς γῆς γιὰ ἑξήντα σχεδὸν χρόνια, αἴροντας ἑκουσίως τὸν σταυρὸ τῆς ἀσκήσεως. Ὁ Νεόφυτος ἀφιέρωσε τὸν ναὸ τῆς Ἐγκλείστρας στὸν τίμιο σταυρό, τρόπον τινὰ προμηνύοντας «τὰ κατὰ χώραν Κύπρον σκαιά», ὅπως ὁ ἴδιος ὀνομάζει τὰ βάσανα, ποὺ ἔκτοτε ἀκολούθησαν ἐπὶ σειρὰ πολλῶν αἰώνων, μετὰ τὴν ἐκδίωξη τῶν ὁμοπίστων βυζαντινῶν καὶ τὶς ἀλλεπάλληλες αἰχμαλωσίες, ποὺ ἔφθασαν μέχρι καὶ τὶς μέρες μας.
Ὁ Ἐπιφάνιος ἀπὸ τὴν ἀνατολικὴ μεριὰ τῆς Κύπρου, στὴ Σαλαμίνα, καὶ ὁ Νεόφυτος ἀπὸ τὴ δυτική, στὴν Πάφο, μὲ ὑψωμένα τὰ χέρια δεητικά, ὡσὰν τοὺς ἀποστόλους καὶ τοὺς ἀγγέλους στὴν παράσταση τῆς Ἀναλήψεως, ἀναφέρουν τὴν Κύπρο πρὸς τὸν καθήμενον ἐπὶ ἐνδόξου θρόνου Κύριον, καθιστάμενοι οὕτω πως τὰ ἀκλόνητα πνευματικὰ ἑδραιώματά της.
* * *
Ἡ συσχέτιση τῶν δύο Κυπρίων πατέρων εἶναι ἀναπόφευκτη. Ὅμως συναφῶς ἀναδύεται καὶ τὸ πλεονέκτημα ποὺ ἀπέκτησε κατὰ τὰ τελευταῖα χρόνια ὁ ἅγιος Νεόφυτος, μὲ ἀφορμὴ τὴν κριτικὴ ἔκδοση τῶν Ἁπάντων του, ποὺ συντελέσθηκε μὲ πρωτοβουλία τοῦ ἡγουμενοσυμβουλίου τῆς Μονῆς καὶ κόπο πολλῶν ἀκαδημαϊκῶν δασκάλων, κυρίως ἀπὸ τὸ Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ἡ κριτικὴ ἔκδοση ἐπισφραγίσθηκε μὲ τὴ σύγκληση ἐπιστημονικῶν συνεδρίων καὶ τὴν ἐκπόνηση μεταπτυχιακῶν καὶ διδακτορικῶν ἐργασιῶν. Παραλλήλως προετοιμάζεται καὶ ἡ μετάφραση στὴ νεοελληνικὴ τῶν συγγραμμάτων τοῦ Ἁγίου, ποὺ θὰ συνοδεύεται μὲ σχόλια καὶ ἀναγκαῖες εἰσαγωγές. Ἔτσι ὁ θεολογικός του λόγος καθίσταται προσιτὸς ὄχι μόνο στὸν ἀκαδημαϊκὸ κόσμο ἀλλὰ καὶ στὸ εὐρύτερο ἐκκλησιαστικὸ πλήρωμα, καθὼς καὶ στοὺς θύραθεν λογίους. Οἱ τελευταῖοι μάλιστα εἶχαν ἐπισημάνει πρὸ πολλοῦ τὴ μεγάλη πνευματικὴ ἀξία τῆς διδαχῆς τοῦ ἁγίου Νεοφύτου. Ἂς θυμηθοῦμε γιὰ παράδειγμα τὴν περίπτωση τοῦ ποιητῆ Γιώργου Σεφέρη. Ἡ θεολογικὴ διδασκαλία τοῦ Ἁγίου κατακτᾶται ἀπὸ ὅποιον ἐπιθυμεῖ νὰ τὴν προσοικειωθεῖ εἴτε ἀπὸ λόγους ἐρευνητικοὺς εἴτε γιὰ τὴν πνευματικὴ ἀδολεσχία σὲ ἕνα ἀνεκτίμητο πνευματικὸ θησαυρό. Θὰ πρέπει νὰ ὑπογραμμισθεῖ ὅτι οἱ πατερικὲς σπουδὲς ποὺ ἀναβιώνουν στὶς μέρες μας στὸν χριστιανικὸ κόσμο δὲν συνεπάγονται καὶ τὴν αὐτοδίκαιη πρόσληψη τοῦ πνεύματος ποὺ ὑποκρύπτεται στὸν γραπτό τους λόγο, καθόσον προϋποτίθεται ἡ ὕπαρξη τῶν καταλλήλων αἰσθητηρίων καὶ κυρίως ἡ ἀνήσυχη καὶ ἐλεύθερη ἀναζήτηση ποὺ γεννιέται ἀπὸ τὴ δίψα «τοῦ ὕδατος, τοῦ ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. 4, 14).
* * *
Τὸ 2007 ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου ἀποφάσισε τὴν ἀνασύσταση παλαιῶν ἐπαρχιῶν, μὲ κυριότερη τὴν πάλαι ποτὲ διαλάμψασα πρωτόθρονη Κωνσταντία. Στὶς 12 Μαΐου, ἡμέρα μνήμης τοῦ ἁγίου Ἐπιφανίου, τοῦ ἰδίου ἔτους, ἡ Κωνσταντία ἀπέκτησε, μετὰ ἀπὸ αἰῶνες, νέο ποιμενάρχη, τὸν πανιερώτατο μητροπολίτη κ. Βασίλειο, ὁ ὁποῖος αἰσθανόμενος τὴν τεράστια πνευματικὴ παρακαταθήκη ποὺ κληρονόμησε ἀπὸ τὸν προκάτοχό του, ἵδρυσε ὑπὸ τὴν αἰγίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως τὴν Πολιτιστικὴ Ἀκαδημία μὲ τὸ ὄνομα «Ἅγιος Ἐπιφάνιος». Μεταξὺ τῶν σκοπῶν καὶ δραστηριοτήτων της, ὅπως ἀνέφερε ὁ πανιερώτατος στὴν εἰσαγωγικὴ ὁμιλία του ἐπὶ τῇ ἐνάρξει τοῦ πρώτου διεθνοῦς ἐπιστημονικοῦ συνεδρίου, εἶναι: «α) ἡ ἵδρυση Ἰνστιτούτου Σπουδῶν πολιτισμῶν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, β) ἡ ἐγκαθίδρυση βιβλιοθήκης γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τῶν ἀναγκῶν τοῦ Ἰνστιτούτου, γ) ἡ δημιουργία Βυζαντινοῦ Μουσείου ἐντὸς τῶν κτιριακῶν ἐγκαταστάσεων τῆς Μονῆς στὴν Ἁγία Νάπα, δ) ἡ ἔκδοση σημαντικῶν κειμένων καὶ ἄλλων περιοδικῶν ἐντύπων, ε) ἡ διοργάνωση διεθνῶν καὶ τοπικοῦ ἐνδιαφέροντος συνεδρίων καὶ Ϛ) ἡ διοργάνωση ποικίλων πνευματικῶν καὶ πολιτιστικῶν ἐκδηλώσεων προβολῆς τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῶν ἀξιῶν τοῦ τόπου».
Οἱ στόχοι τῆς Ἀκαδημίας, μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ καὶ τὶς ἱκεσίες τοῦ Ἁγίου, ἀναμένεται νὰ ἀποδώσουν πνευματικοὺς καρποὺς ὠφέλιμους καὶ στὸ ποιμαντικὸ ἔργο, ὄχι μόνο τῆς Μητροπόλεως Κωνσταντίας ἀλλὰ καὶ τῆς Κύπρου γενικότερα, γιατί ὄχι καὶ στὴν οἰκουμενικὴ ὀρθοδοξία. Ἡ Κυπριακὴ Ἐκκλησία διαθέτει τὸν πνευματικὸ ἐξοπλισμὸ νὰ προβάλει τὸν χριστιανικὸ πολιτισμό της. Ἐπειδὴ ἀκριβῶς χαίρει καὶ βαθειᾶς ἐκτιμήσεως, αὐτὸς ὁ πολιτισμὸς γίνεται εὐχαρίστως ἀποδεκτὸς καὶ ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἐκκλησίες. Αὐτὸ τὸ χρέος τὸ ἀντιλαμβάνεται πολὺ καλὰ ὁ λόγιος μητροπολίτης Κωνσταντίας κ. Βασίλειος καὶ γι᾽ αὐτὸ ἀγωνίζεται γιὰ τὴν προβολὴ τῆς θεολογίας τοῦ ἁγίου Ἐπιφανίου, τῆς κυπριακῆς ἁγιολογίας καὶ ἄλλων πτυχῶν τῆς θεολογικῆς συμβολῆς τῆς Ἐκκλησίας μας...
Διαβάστε εδώ ολόκληρη την ομιλία..
