Δημοσιεύτηκε: Απρίλιος 30. 2012 13:51
Σήμερα τιμάται στην προσφυγιά η μνήμη του Αγίου Επιφανίου Επισκόπου Κωνσταντίας.
Στην προσφυγιά τιμάται σήμερα Σάββατο η μνήμη του Αγίου Επιφανίου, Επισκόπου Κωνστνατίας, ο οποίος θεωρείται ως ο πατέρας του Αυτοκεφάλου της Κυπριακής Εκκλησίας.
Σήμερα Σάββατο θα γίνει Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στο παρεκκλήσιο του Αγίου στην Αγία Νάπα και αύριο Κυριακή Αρχιερατικό συλλειτουργό στον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Γεωργίου στο Παραλίμνι. Στον ναό βρίσκεται για προσκύνηση η τιμία κάρα του Αγίου.
Ο Άγιος Επιφάνιος γεννήθηκε γύρω στο 315 στην Παλαιστίνη. Αναδείχθηκε σε σπουδαίο εκπρόσωπο του ορθόδοξου μοναχισμού. Οργάνωσε μοναστική κοινότητα στην πατρίδα του. Έγινε ηγούμενος μεγάλης αδελφότητας μοναχών.
Σύμφωνα με μία μαρτυρία, κατόπιν παρακίνησης του Μεγάλου Ιλαρίωνος ήρθε στην Κύπρο και ανέλαβε τον θρόνο της Εκκλησίας της Κύπρου, που βρισκόταν στην Κωνσταντία, από το 367 έως την κοίμηση του γύρω το 403. Πέθανε στο καράβι επιστρέφοντας από την Κωνσταντινούπολη.
Πέρα από σπουδαίος ασκητής και ενάρετος ποιμενάρχης του λαού του Θεού, αναγνωρίζεται ως ο σπουδαιότερος αντιαιρετικός θεολόγος της εποχής του. Το συγγραφικό του έργο (ο Αγκυρωτός και το Πανάριον) παραμένει και σήμερα αντικείμενο έρευνας και σπουδής.
Ευχή και προσευχή να λειτουργηθεί και πάλι η μεγαλοπρεπής Βασιλική του Αγίου Επιφανίου στην Βυζαντινή Κωνσταντία, στα ερείπια της αρχαίας Σαλαμίνας, στα ανατολικά της Κύπρου.
Με την ευκαιρία της εορτής έγινε στις 10 Μαΐου η δεύτερη Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας- Αμμοχώστου στο προαύλιο της Μητροπόλεως στο Παραλίμνι, όπου είναι , λόγω της τουρκικής κατοχής , η προσωρινή της έδρα.
Από την ίδρυση της Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου, ένας από τους πρωταρχικούς στόχους του πρώτου ποιμενάρχου της, Πανιερωτάτου Μητροπολίτου κ. Βασιλείου ήταν και παραμένει η σύνδεση των κατοίκων της πόλης και της επαρχίας Αμμοχώστου με το έργο της Μητροπόλεως. Για το σκοπό αυτό διοργανώνονται από τη Μητρόπολη διάφορες εκδηλώσεις, στο επίκεντρο των οποίων βρίσκονται κάθε χρόνο οι Εορτασμοί με την ευκαιρία της μνήμης του Αγίου Επιφανίου, αρχιεπισκόπου Κωνσταντίας.
Στο πλαίσιο των φετινών Εορτασμών ο Πανιερώτατος συγκάλεσε την Δεύτερη Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Μητροπόλεώς την οποία τίμησε με την παρουσία του ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δημήτρης Χριστόφιας, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό προς την Συνέλευση και ο εκπρόσωπος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. Χρυσοστόμου, Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Ιερώνυμος Πυλιώτης, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, ο οποίος και ανέγνωσε τον χαιρετισμό του Μακαριωτάτου. Επίσης παρέστησαν ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος και Έντιμος Υπουργός Άμυνας κ. Δήμητρης Ηλιάδης. Στη Συνέλευση συμμετείχαν οι κληρικοί της Ιεράς Μητροπόλεως και οι προερχόμενοι από τη μητροπολιτική μας περιφέρεια εκτοπισθέντες κληρικοί που υπηρετούν στην Ιερά Αρχιεπισκοπή ή σε άλλες Μητροπόλεις, τα Μέλη της Θρονικής Επιτροπής, οι εκκλησιαστικές επιτροπές κατεχομένων και ελεύθερων ενοριών και κοινοτήτων, τα Μέλη του Ιδρύματος Κοινωνικής Διακονίας, τα Μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής των Χριστιανικών Συνδέσμων Γυναικών, οι ιεροψάλτες, τα στελέχη και οι συνεργάτες στο κατηχητικό και κοινωνικό έργο των ενοριών, οι βουλευτές Αμμοχώστου, οι δήμαρχοι Παραλιμνίου, Αγίας Νάπας, Δερύνειας και Σωτήρας, κοινοτικές αρχές, δημοτικοί σύμβουλοι, εκπαιδευτικοί, εκπρόσωποι προσφυγικών σωματείων και εκπρόσωποι οργανωμένων συνόλων, οργανισμών, συνδέσμων και σωματείων της επαρχίας Αμμοχώστου.
Τους προσκεκλημένους καλωσόρισε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας – Αμμοχώστου κ. Βασίλειος αναπτύσσοντας το θέμα: «Πάντα ευσχημόνως και κατά τάξιν γινέσθω». Ιδιαίτερα , σημείωσε στην ομιλία του τα ακόλουθα: «Ἡ παροῦσα, ὅπως βεβαίως καὶ ἡ προηγούμενη Κληρικολαϊκὴ Συνέλευση, συγκαλεῖται μέσα στὰ πλαίσια τῶν ἑορτασμῶν τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου Ἐπιφανίου ἐπισκόπου Κωνσταντίας. Στὴν Α΄ Κληρικολαϊκὴ ἡ συζήτηση εἶχε περιστραφεῖ κυρίως γύρω ἀπὸ τὸ θέμα τῆς συμμετοχῆς τῶν λαϊκῶν μελῶν στὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας. Στὴν παροῦσα Κληρικολαϊκὴ θὰ ἐπικεντρωθοῦμε στὸ γενικότερο θέμα ἀπὸ τὴν Α΄ πρὸς Κορινθίους Ἐπιστολὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὅπου ὁ Ἀπόστολος καλεῖ, προτρέπει καὶ ζητᾶ ἀπὸ ὅλους: «Πάντα εὐσχημόνως καὶ κατὰ τάξιν γινέσθω» (Α΄ Κορ. 14:40), δηλαδή, τὰ πάντα μέσα στὴν Ἐκκλησία πρέπει νὰ γίνονται μὲ εὐπρέπεια καὶ τάξη.
Ἡ ἑστίαση στὸ θέμα αὐτὸ ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ ὑπογραμμίσει ὁρισμένες ἀπὸ τὶς πολλὲς καὶ ποικίλες πτυχὲς τῆς ἀποστολῆς καὶ τοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας μέσα στὸν κόσμο, καθὼς καὶ τὸν τρόπο καὶ τὴν εὐθύνη τῆς συμμετοχῆς τῶν πιστῶν στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό, ἄλλωστε, ἐπιθυμοῦμε νὰ εἶναι τὸ μήνυμα καὶ ἡ κλήση, τόσο ὅσον ἀφορᾶ τὸ παρὸν Σῶμα τῆς Β΄ Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως, ὅσο καὶ γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Κύπρου μὲ τὴν ἐφαρμογὴ τοῦ Νέου Καταστατικοῦ της Χάρτη πρὸ ἑνὸς καὶ πλέον ἔτους.
Ἡ Ἐκκλησία, ἐπειδὴ ἔχει ὡς κεφαλὴ καὶ ἱδρυτή της τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό, εἶναι τὸ κὰτ’ ἐξοχὴν μυστήριο τοῦ Θεοῦ ποὺ ἀποκαλύπτεται καὶ ἐγκαθιδρύεται στὸν κόσμο γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου. Ἡ φανέρωση τῆς Ἐκκλησίας μέσα στὸν κόσμο γίνεται, τόσο μὲ τὴ λατρεία καὶ μέσα ἀπὸ τὴ λατρεία, ὅσο καὶ μὲ τὴ διοικητική της ὀργάνωση, ὅπως (α) ἡ Ἐνορία μὲ τὶς δομές της, (β) ἡ Ἐπισκοπὴ κάθε ἐκκλησιαστικῆς Ἐπαρχίας, ὅπου, στὸ πρόσωπο τοῦ Ἐπισκόπου, φανερώνεται ἡ ἑνότητα τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, (γ) ἡ Ἀρχιεπισκοπή, ἢ τὸ Πατριαρχεῖο, ἀντίστοιχα, μὲ τὸν Πρῶτο, τὸν Προκαθήμενο ὡς πρόεδρο τῆς Συνόδου, (δ) οἱ Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι κ.λπ. Σὲ αὐτὲς τὶς ὁρατὲς ἐκφάνσεις τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἐμφιλοχωροῦν κοσμικὰ κριτήρια, οὔτε ἐμπεριέχουν κοσμικὴ ἐξουσιαστικὴ παρουσία ἐπὶ τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ ἀποβλέπουν στὴ διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὴ σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων, μὲ ἀπώτερο στόχο τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, βασιλεία εἰρήνης, δικαιοσύνης καὶ ἀγάπης.
Ἡ Ἐκκλησία, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς ἐγκαθιδρύσεώς της ἀπὸ τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό, βίωνε τὴν ἐμπειρία καὶ πραγματικότητα τῆς εὐταξίας, καὶ πάντοτε ἐπεδίωκε αὐτὴ τὴν τάξη, γιατί ὁ Θεὸς εἶναι Θεὸς «τάξεως» καὶ ὄχι ἀκαταστασίας, ὅπως ἐμφατικὰ τονίζει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (βλ. Α΄ Κορ. 14:33). Αὐτό, ἄλλωστε, μποροῦμε νὰ τὸ διαπιστώσουμε μέσα ἀπὸ τὴν τάξη τῶν δημιουργημάτων τοῦ Θεοῦ, τὸν κόσμο μὲ τὴν ἁρμονία του, ποὺ ἐμεῖς τείνουμε νὰ ὁδηγήσουμε σὲ δυσαρμονία καὶ καταστροφή, μὲ τὶς ἀλόγιστες ἤ καὶ ὠφελιμιστικὲς καταστροφικὲς παρεμβάσεις μας. Ἡ Ἐκκλησία, ὅλοι μας δηλαδὴ ὡς μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, εἴμαστε φορεῖς καὶ κήρυκες τῆς Παρουσίας τοῦ Θεοῦ μέσα στὸ οἰκολογικό μας περιβάλλον.
α) Ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἰθύνοντες τῆς Ἐκκλησίας, κληρικοὶ καὶ λαϊκοί, ἄνδρες καὶ γυναῖκες, ὁποιαδήποτε θέση καὶ ἂν κατέχουν, ὡς Θρονικοὶ Ἐπίτροποι, Ἐκκλησιαστικοὶ Ἐπίτροποι, τόσο τῶν κατεχομένων Ἐνοριῶν καὶ Κοινοτήτων, ὅσο καὶ τῆς ἐλεύθερης Ἐπαρχίας Ἀμμοχώστου, Ἱεροψάλτες, Νεωκόροι, Μέλη τοῦ Συμβουλίου Κοινωνικῆς Διακονίας, Μέλη τῶν Συνδέσμων Γυναικὼν καὶ ὅλα τα ἄλλα σώματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς δομῆς, ὅπως καὶ τὰ ἁπλὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, πρέπει νὰ ἔχουμε ὑπ’ ὄψη μας τὴν ἀνωτέρω προτροπὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὅτι τὰ πάντα πρέπει νὰ γίνονται μὲ τὴν τάξη ποὺ ἁρμόζει γιὰ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
β) Εἰδικότερα, θέλω νὰ ἐπιμείνω στὴν προτροπὴ καὶ ὑπόδειξη τοῦ Ἀποστόλου γιὰ τὴν πρέπουσα εὐταξία καὶ εὐπρέπεια κατὰ τὴν τέλεση τῶν Ἀκολουθιῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, γιατί ἐκεῖ δημιουργεῖται καὶ χαλυβδώνεται ὁ πνευματικὸς σύνδεσμος τῶν πιστῶν μὲ τὴ σωτήρια χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὶς δωρεὲς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ ποὺ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐπιμένει σ’ αὐτὴ τὴν ἀρχὴ καὶ ζητᾶ τὴν ἐπικράτηση τῆς «τάξεως», στὴ λατρεία, στὴν προσευχή, στὴ ψαλμωδία, καὶ στὴ διδασκαλία κατὰ τὶς λατρευτικὲς συνάξεις, γιατί μέσα ἀπὸ τὴν τάξη αὐτὴ ἐπέρχεται ἡ οἰκοδομὴ τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας, εἴτε προσωπικά, εἴτε συνόλου τοῦ σώματος. «Ὅταν ἔχετε λατρευτικὴ σύναξη, γράφει ὁ ἀπ. Παῦλος, ὅ, τι ἔχει νὰ πεῖ ὁ καθένας, εἴτε ψαλμὸ εἴτε διδασκαλία εἴτε ἀποκάλυψη εἴτε γλωσσολαλιὰ εἴτε ἐξήγηση τοῦ νοήματος τῶν γλωσσῶν, ὅλα νὰ γίνονται μὲ σκοπὸ τὴν οἰκοδομὴ τῆς Ἐκκλησίας» (Α΄ Κορ. 14:26). Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἐπὶ τῇ βάσει αὐτῆς τῆς ἀρχῆς τῆς τάξεως καὶ μέσα σὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα ὅρισε καὶ καθόρισε τὴν τάξη τῶν Ἀκολουθιῶν μὲ τὶς Τυπικὲς Διατάξεις, γιατί μέσα ἀπὸ τὴν τάξη ἐξυπηρετεῖται τὸ σωτήριο ἔργο της. Τὰ δρώμενα μέσα στὸ Ναό, μαζὶ μὲ τὶς εἰκόνες, τὴ ψαλμωδία, τὰ κείμενα τῶν προσευχῶν καὶ τῶν Ἁγιογραφικῶν Ἀναγνωσμάτων, μαζὶ μὲ ὅλους τους συμβολισμούς, ἀφ’ ἑνὸς μέν, μᾶς μεταφέρουν στὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ στὸ οὐράνιο θυσιαστήριο, κατὰ τὴν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη, ἀφ’ ἑτέρου δέ, δημιουργοῦν ἢ πρέπει νὰ δημιουργοῦν ὑψηλὸ αἰσθητήριο τοῦ ὡραίου καὶ τῆς θείας αἰσθητικῆς, ὅπως ἡ φιλοκαλία τῶν Πατέρων.
Ὁ τιμώμενος αὐτὲς τὶς μέρες ἀπὸ τὴ Μητρόπολη Κωνσταντίας προστάτης μας Ἅγιος Ἐπιφάνιος ἦταν κατ’ ἐξοχὴν ἔνθερμος ὑποστηρικτὴς τῆς ὀρθοδοξίας τῆς πίστεως καὶ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς εὐταξίας καὶ εὐπρέπειας.
γ) Ἐπιπρόσθετα ἀπὸ τὴ λειτουργικὴ εὐταξία, ἡ Ἐκκλησία, μὲ τοὺς διάφορους κανόνες εἴτε τῶν Οἰκουμενικῶν, εἴτε Τοπικῶν Συνόδων, εἴτε καὶ μὲ κανόνες μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ μέσα ἀπὸ τὴ δισχιλιετὴ Παράδοσή της, καθόρισε καὶ τὴν Κανονικὴ εὐταξία, δηλαδή, τὴν τάξη τῆς διοικήσεως τῆς Ἐκκλησίας. Μέσα στὴν ἴδια παράδοση μποροῦν νὰ ἐνταχθοῦν καὶ οἱ ἐπὶ μέρους διατάξεις διοικήσεως μιᾶς τοπικῆς Ἐκκλησίας, γιατί οἱ διατάξεις αὐτὲς στηρίζονται ἐπὶ τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἐπὶ τῶν ἱερῶν Κανόνων καὶ ἐπὶ τῆς ἐν γένει Παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ λειτουργικὴ καὶ ἡ κανονικὴ εὐταξία ἀποτελοῦν ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
Κεντρικός ομιλητής της Συνέλευσης ήταν ο Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Κωνσταντίνος Πιτσάκης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Ο Νέος Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κύπρου: Πνευματικότητα και κανονική διάσταση της Εκκλησίας».
Στη συνέχεια έγινε η παρουσίαση της έκδοσης των Πρακτικών του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου με θέμα: «Άγιος Επιφάνιος Κωνσταντίας. Πατήρ και Διδάσκαλος της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας. (Παραλίμνι, 8-10 Μαΐου 2008)» από τον Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Θεόδωρο Γιάγκου.
Η όλη εκδήλωση τελείωσε με μουσικό πρόγραμμα από την Μαντολινάτα του Δήμου Παραλιμνίου, ενώ ακολούθησε δεξίωση στο προαύλιο της Μητροπόλεως.
Εξάλλου, ο πρέσβης της Ελλάδας . Βασίλης Παπαϊωάννου πραγματοποίησε εθιμοτυπική επίσκεψη στην Ιερά Μητρόπολη Κωνσταντίας στο Παραλίμνι, όπου τον υποδέχθηκε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας . Βασίλειος και τον ξενάγησε στους χώρους της Μητροπόλεως.
Στη συνάντηση που είχαν συζήτησαν θέματα κοινού ενδιαφέροντος, ενώ στη συνέχεια παρέθεσε γεύμα προς τιμήν του, με τη συμμετοχή των δημάρχων της περιοχής, εκπροσώπων των τοπικών αρχών και κληρικών της Μητροπόλεως.
Η ΑΡΧΑΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ
Στην κατεχόμενη σήμερα επαρχία Αμμοχώστου και συγκεκριμένα στην περιοχή της αρχαίας Σαλαμίνας/Κωνσταντίας σώζονται τα ερείπια της βασιλικής του Αγίου Επιφανίου που είναι μια από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες βασιλικές της Κύπρου. Είναι αφιερωμένη στον ομώνυμο Πατέρα της Εκκλησίας που άρχισε να κτίζεται στα τέλη του 4ου αι. ενόσω αυτός ήταν ακόμα εν ζωή και τάφηκε εκεί το 403, ενώ δεν είχε ακόμα τελειώσει το κτίσιμο της βασιλικής. Αρχικά η βασιλική κτίστηκε ως εφτάκλιτη με νάρθηκα και αίθριο. Είχε μήκος 57μ. και πλάτος 35μ. Στην επισκευή του 6ου αι. μετατράπηκε σε πεντάκλιτη και κατασκευάστηκε το ημικυκλικό σύνθρονο. Η κεντρική αψίδα επικοινωνούσε με τις μικρότερες αψίδες, με μικρά τοξωτά ανοίγματα, ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που συναντούμε επίσης στη βασιλική του αγ. Φίλωνος και της Αφέντρικας στην Καρπασία, αλλά και στη Συρία. Ανατολικά της βασιλικής υπάρχει σημαντικό κτιστό βαπτιστήριο με σταυρόσχημη κολυμβήθρα με υπόκαυστο για ζέσταμα του νερού και ένα σύμπλεγμα δωματίων για τις λειτουργικές και πρακτικές ανάγκες των βαπτίσεων. Τον τύπο των ναόσχημων βαπτιστηρίων, πιθανότατα εισήγαγε στην Κύπρο ο ίδιος ο άγιος Επιφάνιος από την Παλαιστίνη, απ’ όπου και καταγόταν. Η βασιλική καταστράφηκε στις πρώτες αραβικές επιδρομές.
Το 381 μ.Χ., μαζί με τέσσερις άλλους Κυπρίους επισκόπους, ο Επιφάνιος έλαβε μέρος και στη Δευτέρα Οικουμενική Σύνοδο.
Ο Επιφάνιος πέθανε εν πλω από την Κωνσταντινούπολη, που είχε πάει για εκκλησιαστικές υποθέσεις, προς την Κωνστάντια, στις 12 Μαΐου του 403 μ.Χ., μετά από αρχιεροσύνη 36 χρόνων. Το τίμιο λείψανό του μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη ο αυτοκράτορας Λέων ΣΤ\' ο Σοφός. Η Σύναξή του ετελείτο στον αγιότατο οίκο του, που ήταν στο ναό του Αγίου Φιλήμονος.
Ἀπολυτίκιον
Της Φοινίκης ο κλάδος και Κυπρίων το στήριγμα και Κωνστάντιας ανεδείχθης, Επιφάνιε, Πρόεδρος• δι\' ο Ασσυρίων βασιλεύς πίπτει ποδών σου προσκυλινδούμενος• το πνεύμα διωκόμενον εξ αυτού δια της σης δεήσεως• δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω δωρησαμένω σε ημίν, πρέσβυν ακοίμητον.
του Αριστείδη Βικέτου
