Ο Πρόεδρος, τα Μέλη της Εκκλησιαστικής Επιτροπής και οι Ιερείς του Ιερού Ναού Παναγίας Φανερωμένης Λευκωσίας, έχουν την τιμή να σας προσκαλέσουν στο μνημόσυνο των μελών της Ο.Χ.Ε.Ν. Λευκωσίας που έπεσαν κατά τον Απελευθερωτικόν Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959 που θα γίνει στην Εκκλησία μας την Κυριακή, 6 Μαΐου 2012 στις 9.00 π.μ.
Της Θείας Λειτουργίας και του μνημοσύνου θα προστεί ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος.
Επιμνημόσυνο λόγο θα εκφωνήσει ο Δήμαρχος Λευκωσίας κ. Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης.
Μετά το μνημόσυνο θα τελεσθεί τρισάγιο και θα γίνει κατάθεση στεφάνων στην Μαρμάρινη Στήλη των πεσόντων ηρώων που ευρίσκεται στο ισόγειο του κτιρίου της Ο.Χ.Ε.Ν. Λευκωσίας, στον περίβολο της Εκκλησίας.
******************************************
Ακολουθεί ο Επιμνημόσυνος Λόγος του Δημάρχου Λευκωσίας κ. Κωνσταντίνου Γιωργκάτζη...
Επιμνημόσυνος λόγος Δημάρχου Λευκωσίας.
Εθνικοθρησκευτικό μνημόσυνο των μελών της Ο.Χ.Ε.Ν. Λευκωσίας, που έπεσαν κατά τον απελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959
Ι.Ν. Παναγίας Φανερωμένης, Κυριακή, 6 Μαΐου 2012
Στον Ιερό τούτο χώρο του Ναού της Παναγίας της Φανερωμένης, τελούμε σήμερα το επίσημο εθνικοθρησκευτικό μνημόσυνο των μελών της ΟΧΕΝ Λευκωσίας, που έπεσαν κατά τον απελευθερωτικό αγώνα του 55–59:
Ιάκωβος Πατάτσος, απαγχονίστηκε την 9η Αυγούστου 1956, κατηγορήθηκε για πυροβολισμό εναντίον αστυνομικού. Ήταν μόνο 22 χρονών…
Πέτρος Ηλιάδης, πυροβολήθηκε και τραυματίστηκε μετά από ρίψη βόμβας. Υπέκυψε την 15η Ιουνίου 1956…
Μιχαήλ Γιωργάλλας, έπεσε μαχόμενος την 31η Δεκεμβρίου 1956 στη Ζωοπηγή. Μόλις είχε κλείσει τα 21 χρόνια ζωής…
Μάρκος Δράκος, έπεσε και αυτός μαχόμενος εναντίον των Άγγλων παρά την Ευρύχου, στις 18 Ιανουαρίου 1957. 28 χρονών…
Νίκος Γεωργίου, μαρτύρησε στα χέρια των ανακριτών του και πέθανε μετά από φριχτά βασανιστήρια στα κολαστήρια των Πλατρών, την 25ην Ιανουαρίου 1957. 35 χρονών…
Στυλιανός Λένας, απεβίωσε μετά από τραυματισμό σε ενέδρα παρά το Πελέντρι. 25 χρονών…
Παναγιώτης Γεωργιάδης, διαμελίστηκε από έκρηξη νάρκης που κατασκεύαζε στο χωριό Κουρδάλι, την 20ην Ιουνίου 1958. 30 χρονών…
Μέσος όρος ζωής των 7 ηρώων, τα 26 χρόνια!
Λέχθηκε ότι η ζωή δεν είναι έκταση. Είναι ένταση. Κι ότι, εκείνο που έχει σημασία στη ζωή δεν είναι τα λίγα ή τα πολλά χρόνια που θα ζήσει ο άνθρωπος. Είναι το πόσο νόημα, πόσο ψυχικό περιεχόμενο, πόσο ψυχικό μεγαλείο, πόση δημιουργικότητα και πάνω απ’ όλα πόση προσφορά μπορεί να συμπυκνώσει και να περικλείσει ο άνθρωπος μέσα στη χρονική έκταση της γήινης ζωής του – μεγάλης ή μικρής.
Ακόμα και αν μόνο με αυτό το κριτήριο κρινόταν η ζωή και ο θάνατος των 7 ηρωικών παιδιών της ΕΟΚΑ και μελών της ΟΧΕΝ, έζησαν χίλια χρόνια!
Με θαυμασμό και δέος αναπολούμε σήμερα τα ηρωικά κατορθώματα, την αυτοθυσία και τα μαρτύρια των 7 αγωνιστών – αλλά και όλων των πεσόντων κατά τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ.
Η δόξα και το μεγαλείο της θυσίας τους θα παραμείνουν πάντα απαρασάλευτα στη μελλοντική ιστορική μας διαδρομή, όση κριτική κι αν ασκείται ακόμα εκ των υστέρων από εκείνους που κρατήθηκαν μακριά ή και που ακόμα τάχθηκαν εναντίον του απαράμιλλου εκείνου αγώνα.
Ο τετράχρονος αγώνας της ΕΟΚΑ, πέτυχε την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού, την ανεξαρτησία της Κύπρου και την ελευθερία του λαού της, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για μια ελπιδοφόρα ιστορική εξέλιξη και πορεία.
Αν δεν έγινε σωστή αξιοποίηση αυτών των νέων δεδομένων, αν μερικοί εργάστηκαν και μέσα και έξω από την Κύπρο στα τυφλά και με επιμονή να καταστρέψουν όσα πολύτιμα με αίμα και θυσίες αποκτήθηκαν και μας οδήγησαν στην εθνική συμφορά του 1974, δεν μπορεί τούτο να αντανακλά στην αξία του αγώνα και στην αυτοθυσία των αγωνιστών. Αντίθετα, τους εξυψώνει ακόμα περισσότερο, θέτοντας το σημερινό κατάντημα υπόλογο έναντι του χθες και του τότε.
Φίλες και φίλοι,
Η σημερινή μέρα αποτελεί έκφραση ελάχιστου φόρου τιμής στους 7 ηρωομάρτυρες του Κυπριακού Ελληνισμού, της Ορθόδοξης πίστης μας, αλλά και υπόμνηση σε όλους μας ότι η Εκκλησία είναι αναπόσπαστο τμήμα της ελληνικής μας ταυτότητας.
Όποιος έχει ασχοληθεί με τη νεότερη ελληνική Ιστορία, γνωρίζει ότι η ιδεολογική δύναμη που κράτησε όρθιο και ενιαίο τον Κυπριακό Ελληνισμό στους αιώνες και συντήρησε την υποστασιακή πίστη της υπάρξεως του, πίστη που τον προετοίμασε για τον ξεσηκωμό του το 1955, ήταν η Εκκλησία. Στους κόλπους της Εκκλησίας γαλουχήθηκε η ΟΧΕΝ, η οποία με τη σειρά της προετοίμασε τους αγωνιστές της ελευθερίας.
Και ξέρει ακόμα, ότι κανένας λαός δεν μπορεί να αγωνισθεί για την ελευθερία του, αν δεν έχει συνείδηση ταυτότητας, δηλαδή τα συντηρητικά εκείνα στοιχεία που πιστοποιούν την υπόσταση του, όπως η πίστη, η μνήμη και η γλώσσα. Και αυτό το ρόλο τον διαδραμάτισε άριστα η ΟΧΕΝ και τον ενσάρκωσαν οι αγωνιστές-μέλη της, των οποίων η συχνότατη επωδός του Μακρυγιάννη «πίστη και πατρίδα μου», έγινε ένα πολυτίμητο, ένα δίδυμο αλλά αδιαίρετο χρέος ιστορικής υπάρξεως. Γι’ αυτό και όσα διδάχτηκαν, τα μετουσίωσαν σε πράξη και θυσία, που το μοιραίο νόημα τους παραμένει, έστω και στο ομαδικό υποσυνείδητο, ανεξάντλητο.
Εάν μπορούμε σήμερα να μιλάμε με τόση σιγουριά για το ρόλο της εκκλησίας στην διαμόρφωση του ομαδικού υποσυνείδητου αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο ρόλος της δεν υπήρξε ποτέ ευκαιριακός.
Η εκκλησία ήταν ο εμβολοφόρος, δάσκαλος και κήρυκας εκείνων των αξιών εκείνων των ιδανικών, που ενώ αναγνωρίζουν ότι, αν και η ζωή είναι πολυτιμότατο αγαθό για τον άνθρωπο, εντούτοις υπάρχουν αξίες χάριν των οποίων και η ζωή ακόμη πρέπει να θυσιάζεται. Επαναβεβαιώνοντας έτσι το δίδαγμα ότι η ζωή καταξιούται, μόνον όταν ο άνθρωπος ζει ελεύθερος ή πεθαίνει για την ελευθερία.
Και η απόδειξη βρίσκεται εκεί έξω στην πλατεία. Εκεί όπου ο εθνομάρτυρας Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός ποδοπατήθηκε, αιματοκυλίσθηκε και εκτελέστηκε.
Το μαρμάρινο του βλέμμα καρφωμένο απέναντι, σιωπηλά αλλά αυστηρά, ατενίζει την ΟΧΕΝ. Ο μεταλαμπαδευτής του πνεύματος του 21, δεν αντιδρά στο κάλεσμα του Μιχαηλίδη:
«Συ που σκοτώθης για το φως, σήκου να διής τον ήλιο,
Σήκου να διής το γ αίμα σου πως έγινεν βασίλειο…»
Αλλά από απέναντι, από το κτίριο της ΟΧΕΝ, το κάλεσμα γίνεται ύμνος και εκατοντάδες νέοι χύνονται στο φως, με πυξίδα τους πλέον, την φωνή του Διγενή!
Γράφει ο Γιάννης Ρίτσος:
«Αδέρφια μου,
Σήμερα σας μιλάω με λόγια χώματα, σημαίες κ αίματα,
Με το χωνί της λαϊκής οργής ανεβασμένο στο πικρό μας στόμα,
Σας μιλάω με τους σπασμένους σταυρούς 78 εκκλησιών,
Με την ίδια σάλπιγγα του 21 πιτσιλισμένη από το αίμα της Κύπρου…» το αίμα των αγωνιστών της ΕΟΚΑ.Το σάλπισμα ήχησε, το σύνθημα δόθηκε και μια δράκα ρακένδυτα εικοσάχρονα, σχολιαρόπαιδα ξεκίνησαν να καταβάλουν μια αυτοκρατορία!!! ούτε δίστασαν, ούτε δείλιασαν, γιατί ήταν μπολιασμένοι με αιώνων αίμα ελληνικό.
Το σύντομο πέρασμα από τη ζωή των 7 παλικαριών, των οποίων το μνημόσυνο τελούμε σήμερα, χάραξε τη μεγάλη πορεία και έδειξε το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε αν δεν θέλουμε να είμαστε η τελευταία γενιά του Ελληνισμού στην Κύπρο.
Η γενιά μας, η δική μας γενιά, δεν έχει πολλά έργα να επιδείξει, πολλά έργα να προβάλει σε ανταπόδοση των δικών τους θυσιών, Σύγχυση, εφησυχασμός και ενασχόληση με τα μικρά, δευτερεύοντα και καθημερινά, άφησαν εκτός της προσοχής μας τα μεγάλα, τα κύρια και τα ουσιαστικά. Και έτσι, τα προϋποτιθέμενα για την εθνική και φυσική μας επιβίωση, έμειναν στο ράφι. Ιδέες παράδοξες, στοχασμοί θολοί και θεωρίες ανερμάτιστες, προβάλλονται σαν σοφίες, σαν δεδομένες αλήθειες. Η γενιά μας φέρει μεγάλη ευθύνη που επέτρεψε στον εαυτό της να περιέλθει σε τέτοια εθελούσια εθνική και πολιτική συσκότιση. Σε τέτοιο αποπροσανατολισμό, σε τέτοια αμνησία – μια γενιά με τόση πολύχρονη και πολυώδυνη πείρα.
Σήμερα διερχόμαστε μια από τις κρισιμότερες στιγμές της ιστορικής μας πορείας. Στο βάθος διακρίνεται η επιβολή λύσης αντίθετης προς τα συμφέροντα του μαρτυρικού λαού μας. Μας απειλούν ακόμα και με προσάρτηση των κατεχομένων εδαφών μας, με τελική κατάληξη την τουρκοποίηση του νησιού μας.
Καμιά λύση δεν μπορεί να επιβιώσει επί πολύ, αν δεν κατοχυρώνει την ενότητα και τη λειτουργικότητα του κράτους και την ασφάλεια του. Και καμιά λύση δεν μπορεί να επιβληθεί χωρίς την υπογραφή μας.
Γι’ αυτό πρέπει να αγωνιστούμε, να νικήσουμε, αφού δεν μας επιτρέπεται να νικηθούμε.
Δεν μας απομένει λοιπόν τίποτε άλλο παρά να παλέψουμε. Το δρόμο μας τον έδειξαν οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ.
Φίλες και φίλοι,
Μαζευτήκαμε σήμερα για να τιμήσουμε με επαινετικούς λόγους την τίμια μνήμη των 7 μαρτύρων της πίστης και της πατρίδας, των 7 ηρώων-μελών της ΟΧΕΝ Λευκωσίας.
Αν όμως θέλουμε να δικαιώσουμε τη θυσία τους, τη θυσία αυτών που χάρισαν την όμορφη νιότη τους στην πατρίδα, δεν αρκούν οι επαινετικοί λόγοι. Αν θέλουμε να αποτίσουμε ουσιαστικό φόρο τιμής στους εθνικούς τους οραματισμούς, με έργα πρέπει να φανούμε αντάξιοι τους, όπως οι ίδιοι με έργα καταξιώθηκαν στη δική μας εθνική και ηθική συνείδηση.
Πέρασε πάνω από μισός αιώνας από τότε που έφυγαν από τη ζωή, αλλά ο Πατάτσος, ο Ηλιάδης, ο Γιωργάλλας, ο Δράκος, ο Γεωργίου, ο Λένας, ο Γεωργιάδης, παραμένουν θρύλοι αναστάσιμοι μέσα στο μάρμαρο της Ιστορίας, που η λύπη τους για τη σκλαβωμένη πατρίδα γίνεται πρόσωπο, όψη ζωής για άλλους χρόνους.
Σήμερα, οι συνθήκες δεν είναι εύκολες, αλλά ούτε και ‘μεις δεν πρέπει να είμαστε εύκολη λεία. Ούτε αναμέναμε πως ο αγώνας θα ήταν εύκολος. Όπως μας λέει ένας στοχαστής:
«Άκου λοιπόν,
Σαν δεν μπορείς άλλο να παλέψεις, θα πεθάνεις.
Όταν πεθάνεις θα σε θάψουν, είτε φταις που πέθανες, είτε όχι».Εμείς, πάντως, θα παλέψουμε και θα ανακτήσουμε ακόμα και με τα δόντια την ελευθερία μας. Και τότε, για μια ακόμα φορά, αυτός ο μικρός και αδύναμος λαός, θα αποδειχθεί μ έ γ α ς, όπως τότε! Τότε, που τα ιδανικά μας εστιάζονταν στο «πίστη και πατρίδα μου» του Μακρυγιάννη. Και τότε, ο ίδιος ο λαός θα σπείρει νέους ημίθεους, νέους Πατάτσους και Δράκους, που θα καρπίσουν και θα γιγαντωθούν στη σκιά του σκλαβωμένου Πενταδάκτυλου, για να διαφεντέψουν τα ιερά χώματά μας.
Να το πιστέψουμε αυτό.
Να το πιστέψουμε, να αγωνιζόμαστε και θα νικήσουμε.
Δεν ξέρω πώς αλλιώς να τελειώσω τον επιμνημόσυνο αυτό λόγο, παρά με την παράκληση:
Ταις πρεσβείαις της Παναγίας Φανερωμένης,
Κύριε, ανάπαυσον τας ψυχάς των κεκοιμημένων δούλων Σου, Ιακώβου, Πέτρου, Μιχαήλ, Μάρκου, Νικολάου, Στυλιανού και Παναγιώτη,
Και κατάταξον αυτάς εν σκηναίς μαρτύρων.
Αιωνία σας η μνήμη, αξιομακάριστοι αδελφοί ημών!