του Στέλιου Παπαντωνίου
Όταν τελειώσει κανείς την ανάγνωση του βιβλίου του Γιάννη Νικολάου Η Κυρά της Λαπήθου, έχει την αίσθηση πως έζησε έναν αιώνα δράσης και παθών με τους πρωταγωνιστές αλλά και με εκατοντάδες άλλους άγνωστους , με δυνάμεις του καλού και του κακού να κινούνται διαφοροτρόπως, στη θάλασσα και στα περβόλια, στα στενά δρομάκια και τις πλατείες της Λαπήθου, στα παράλια, σε γνωστά και άγνωστα χωριά και διαδρομές, όλα όμως επιδέξια κι ανάγλυφα γραμμένα να στέκονται μπροστά μας.
Ο Γιάννης Νικολάου έσπειρε πρώτα στο δικό του εσωτερικό κόσμο τον αγώνα των παλικαριών να σωθούν κατά την περίοδο της εισβολής και προπάντων περιέβαλε με θαλπωρή και θαυμασμό τη σωτήρα τους κυρά Φροσύνη.
Γύρω από τα κεντρικά πραγματικά πρόσωπα με τις ιστορικές πια εμπειρίες τους κινείται το διαβολικό πλήθος, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Ο Τούρκος εισβολέας με πολλούς Τουρκοκύπριους και χούφτες υπάνθρωπη χολή. Οι εσωτερικές συγκρούσεις κι οι αγωνίες των παλικαριών και των εγκλωβισμένων, των συλληφθέντων αιχμαλώτων και κακοποιηθέντων κατά απάνθρωπους τρόπους από τη μια , και από την άλλη το σκληρό απρόσωπο της σαδιστικής κατακτητικής μηχανής σφραγίζουν πολλές σελίδες και χαράζουν τη μνήμη του αναγνώστη.
Όλα σπάρθηκαν , φύτρωσαν, θέριεψαν μέσα στο βάθος της ψυχής του Γιάννη Νικολάου που βάσταξε όλων τον πόνο κι ύστερα με επιμέλεια και μαστοριά , με ελληνικό και χριστιανικό πνεύμα τα σπαργάνωσε και τα εναπέθεσε στο βιβλίο του. Για να διαβάζουμε και να θυμόμαστε όσοι ζήσαμε τη χρονική περίοδο και τις περιστάσεις, για να τα γνωρίσουν όσοι έρχονται και πρέπει να ξέρουν, τα παιδιά και τα εγγόνια μας.
Το «Υπουργείο Παιδείας» είναι υπεύθυνο για την παράδοση του βιβλίου και των αληθειών του στους εκπαιδευτικούς, στους μαθητές και μαθήτριες, στους πολίτες γενικά, για να επιβεβαιώνει και το δεύτερο σκέλος του τίτλου του «Και Πολιτισμού».