Έκθεση προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Κύπρου
Θέμα: Διεθνής Οικουμενική Συνδιάσκεψη Ειρήνης
Κίνγκστον Τζαμάικα, 18 -25 Μαΐου 2011
του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου
Με πρωτοβουλία του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (ΠΣΕ) πραγματοποιήθηκε, από τις 18 έως τις 25 Μαΐου 2011, η Διεθνής Οικουμενική Συνδιάσκεψη για το ζήτημα της συμβολής των Χριστιανών στην επικράτηση της παγκόσμιας ειρήνης. Οι εργασίες της εν λόγω Συνδιάσκεψης έλαβαν χώρα στο Πανεπιστήμιο Δυτικών Ινδιών στο Κίνγκστον, πρωτεύουσα της Τζαμάικα. Η όλη δραστηριότητα αποτέλεσε το επιστέγασμα της διαχριστιανικής συνεργασίας των τελευταίων ετών για την παύση της βίας και ταυτόχρονα ευκαιρία δρομολόγησης νέων αγώνων και προσπαθειών για επικράτηση της παγκόσμιας ειρήνης και δικαιοσύνης.
Στη Συνδιάσκεψη συμμετείχαν περίπου χίλιοι σύνεδροι και από τις πέντε ηπείρους και σχεδόν απ’ όλες τις χώρες του κόσμου. Την Εκκλησία της Κύπρου εκπροσώπησαν ο υποφαινόμενος και ο θεολόγος κ. Μιχάλης Σπύρου. Οι σύνεδροι είχαν την ευκαιρία να εξετάσουν τα αποτελέσματα της εκστρατείας, που εγκαινίασαν τα μέλη του ΠΣΕ, τα τελευταία δέκα χρόνια, για την καταστολή της βίας στη σύγχρονη κοινωνία, στο χώρο της οικογένειας, σε τοπικές κοινότητες και ανάμεσα στους λαούς. Ταυτόχρονα είχαν την ευκαιρία να αποτιμήσουν τις προσπάθειες καταστολής της καταστροφικής πορείας του ανθρώπου σε βάρος της δημιουργίας του Θεού, του φυσικού περιβάλλοντος, του οικοσυστήματος, και γενικότερα του πλανήτη μας. Ως κεντρικό θέμα ορίστηκε το αγιογραφικό χωρίο «δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη», ενώ οι συμμετέχοντες ασχολήθηκαν με τα εξής τέσσερα επιμέρους θέματα: 1. «Ειρήνη στην κοινότητα», 2. «Ειρήνη με τη γη», 3. «Ειρήνη στην αγορά» και 4. «Ειρήνη μεταξύ των λαών».
Οι εργασίες της Συνδιάσκεψης άνοιξαν πανηγυρικά την Τετάρτη, 18 Μαΐου 2011. Προηγήθηκαν χαιρετισμοί από τον Πρωθυπουργό της Τζαμάικα κ. Μπριούς Χόλντινγκ, το Γενικό Γραμματέα της Καραϊβικής Διάσκεψης των Εκκλησιών Τζεράρντ Γκρανάντο, τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Εκκλησιών της Τζαμάικα Πολ Γκάρντνερ και την Πρόεδρο του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών κα Οφέλια Ορτέγκα. Στη συνέχεια μίλησε στους παρόντες ο εκπρόσωπος του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίωνας, ο οποίος προέβη σε αναλυτική παρουσίαση των μορφών και διαστάσεων που προσλαμβάνει η βία στο σύγχρονο κόσμο. Τέλος, στην πρώτη συνεδρία της Ολομέλειας, μίλησαν εκπρόσωποι της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας, της Αγγλικανικής Εκκλησίας, της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και άλλων χριστιανικών κοινοτήτων.
Την Πέμπτη, 19 Μαΐου 2011, συναντήθηκαν τα μέλη του Ecumenical Officers (υπεύθυνοι και μέλη Γραφείων Διαχριστιανικών και Διεκκλησιαστικών Σχέσεων). Στη σύσκεψη συμμετέσχε και η αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Κύπρου. Στη συζήτηση που διεξήχθη, αναφερθήκαμε στο σκεπτικό της Διάσκεψης στο Κίνγκστον και την όλη προβληματική που απασχολεί, τόσο τους ομιλητές, όσο και τους συνέδρους, σε μια χώρα και κατ’ επέκταση μια ευρύτερη περιοχή όπως είναι η Καραϊβική, με πολλά κοινωνικά προβλήματα, όπως: βίας, φτώχιας, κοινωνικής ανισότητας κ.ά.. Ακολούθως, προβάλαμε την κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο τα τελευταία 37 χρόνια. Τονίσαμε ότι το όλο θέμα δεν είναι θρησκευτικό, με την έννοια ότι δεν υφίσταται σύγκρουση θρησκευτικών ομάδων στην Κύπρο. Ταυτόχρονα, επισημάναμε ότι το Κυπριακό Πρόβλημα έγκειται στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των νόμιμων κατοίκων, που γεννήθηκαν στην Κύπρο, από την τουρκική κατοχική δύναμη. Υπογραμμίσαμε τη βίαιη εκτόπιση μεγάλου μέρους του πληθυσμού από το βόρειο τμήμα του νησιού στο νότιο, με την εισβολή της Τουρκίας το 1974, καθώς και το διαχωρισμό των Χριστιανών και Μουσουλμάνων κατοίκων του νησιού. Εξηγήσαμε με ενάργεια ότι θύματα αυτής της κατάστασης είναι και οι ίδιοι οι Τουρκοκύπριοι, αφού η Τουρκία συνεχώς μεταφέρει στην κατεχόμενη Κύπρο έποικους-Τούρκους, για τη δημογραφική αλλοίωση του πληθυσμού. Στην ίδια προβληματική κινήθηκε και ο λόγος του κ. Μιχάλη Σπύρου, ο οποίος έκανε ιδιαίτερη αναφορά σε θέματα που απασχολούν τις χώρες της Μεσογείου, της Βορείου Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Πρότεινε ότι μια παρόμοια συνάντηση θα έπρεπε να γίνει στην περιοχή της Μεσογείου και ειδικότερα στη Μέση Ανατολή.
Την Κυριακή, 22 Μαΐου 2011, οι αντιπροσωπείες των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών και άλλοι Ορθόδοξοι σύνεδροι συμμετείχαν στη θεία Λειτουργία, η οποία τελέστηκε στο παραχωρηθέν παρεκκλήσιο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Κατά τη διάρκεια της θείας Λειτουργίας μίλησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σασίμων κ. Γεννάδιος. Μεταξύ άλλων, ο άγιος Σασίμων, έκανε αναφορά στο ιστορικό γεγονός της ημέρας, στην τέλεση, δηλαδή, για πρώτη φορά Ορθόδοξης θείας Λειτουργίας στην Τζαμάικα, καθώς και στην αξία της συμμετοχής της αντιπροσωπείας τών κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών σε ένα τέτοιο οικουμενικού ενδιαφέροντος γεγονός, όπως είναι η συνάντηση της Τζαμάικα. Μετά το πέρας της θείας Λειτουργίας, όλοι οι σύνεδροι έλαβαν μέρος στην πανηγυρική εκδήλωση της ολομέλειας, η οποία ήταν αφιερωμένη στην ειρήνη όλου του κόσμου. Βαρυσήμαντο γεγονός της εκδηλώσεως ήταν το επίκαιρο μήνυμα της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, το οποίο παρουσιάστηκε οπτικοακουστικά.
Την Τρίτη, 24 Μαΐου 2011, οι σύνεδροι ασχολήθηκαν με την επεξεργασία του τελικού μηνύματος της Συνδιάσκεψης. Αξίζει να αναφέρουμε ότι για το περιεχόμενο του τελικού μηνύματος, οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας της Κύπρου, συνεργάστηκαν με τη συντακτική επιτροπή τη Δευτέρα, 23 Μαΐου 2011, το πρωί. Το μήνυμα της Συνδιάσκεψης εγκρίθηκε από την Ολομέλεια το απόγευμα της Τρίτης, 24 Μαΐου 2011 και κατόπιν δόθηκε στη δημοσιότητα. Το εν λόγω κείμενο κατατέθηκε στο αρχείο της Ιεράς Συνόδου κι επισυνάπτεται στην παρούσα έκθεση.
Συμπερασματικά, η αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Κύπρου, από τις 17 έως τις 23 Μαΐου 2011, ευρισκόμενη στο Κίνγκστον, συνεργάστηκε με τις αντιπροσωπείες των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών με επικεφαλής την αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Επίσης, διατήρησε επαφή με τους υπευθύνους των Γραφείων Διεκκλησιαστικών Σχέσεων, τις Επιτροπές Εργασίας και τις άλλες αντιπροσωπείες των μελών του ΠΣΕ. Απώτερος στόχος της αντιπροσωπείας μας ήταν η προβολή της Αποστολικής Εκκλησίας της Κύπρου και του έργου της, η ενημέρωση για την ευρύτερη κοινωνιολογική κατάσταση στην Κύπρο και η προώθηση του εθνικού προβλήματος. Στις διάφορες συζητήσεις, οι εκπρόσωποί μας έκαναν εκτενείς αναφορές στην ιστορική μας πορεία και κατ’ επέκταση στο Κυπριακό Πρόβλημα. Σε συνδυασμό με το κεντρικό θέμα της Συνδιάσκεψης, μίλησαν για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των νόμιμων κατοίκων που γεννήθηκαν στην Κύπρο. Επιπλέον, μίλησαν για τα προσκόμματα και την άρνηση εκ μέρους των κατοχικών αρχών να επιτρέψουν τη τέλεση Θείας Λειτουργίας και άλλων ακολουθιών στα μοναστήρια και τους ναούς της κατεχόμενης περιοχής. Αναφέρθηκαν, επίσης, στους ιερούς τόπους που καταστρέφονται ή απειλούνται με κατάρρευση, την ίδια στιγμή που όλα τα τζαμιά στην ελεύθερη περιοχή είναι συντηρημένα και προσβάσιμα για λατρευτικούς σκοπούς.
Για την καλύτερη ενημέρωση των συνέδρων της Συνδιάσκεψης, το Γραφείο Διεκκλησιαστικών Σχέσεων της Εκκλησίας της Κύπρου ετοίμασε ψηφιακό δίσκο, τον οποίο και προσφέρθηκε σε όλους τους συμμετέχοντες της Συνδιάσκεψης. Ο δίσκος περιλαμβάνει α) το χαιρετισμό του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου προς τα μέλη της Συνδιάσκεψης, β) ντοκιμαντέρ που αφορά στην προσφορά της Εκκλησίας της Κύπρου, από τα πρώτα αποστολικά χρόνια έως σήμερα, γ) ντοκιμαντέρ του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού, όπου γίνεται αναφορά στον πλούσιο πολιτισμό της Κύπρου, καθώς και δύο βιβλία του κ. Α. Παπαγεωργίου, εκδόσεις της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, με τίτλο 1) Εικόνες της Κύπρου, Λευκωσία 1991. 2) Χριστιανικά μνημεία στο κατεχόμενο από τον τουρκικό στρατό τμήμα της Κύπρου, Λευκωσία 2010.
Θεωρούμε ότι η παρουσία και δράση της αποστολής σε όλα τα επίπεδα της Συνδιάσκεψης απέδωσαν καρπούς, όπως προκύπτει και από σχετική αναφορά στην Κύπρο, στο τελικό μήνυμα της Συνδιάσκεψης. Συγκεκριμένα, στο μήνυμα αναφέρεται η «..ανανέωση της αλληλεγγύης στους μοιρασμένους πληθυσμούς των χωρών όπως και η Κύπρος…». Επίσης, πολλοί σύνεδροι έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για να ενημερωθούν για τις θρησκευτικές ελευθερίες στην τουρκοκρατούμενη περιοχή της Κύπρου και γενικότερα για το όλο πρόβλημα εισβολής και τουρκικής κατοχής τμήματος της νήσου μας. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδουμε και στη δημοσίευση του χαιρετισμού του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου στην επίσημη ιστοσελίδα της Συνδιάσκεψης για την ειρήνη, από την πρώτη ημέρα που κατατέθηκε στην Ολομέλειά της.
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
7 Σεπτεμβρίου 2011.
********************************************
Η Διεθνής Οικουμενική Συνδιάσκεψη για την Ειρήνη στην Τζαμάικα
Οι εργασίες της Διεθνούς Οικουμενικής Συνδιάσκεψης για την ειρήνη
Κυριακή της Σαμαρείτιδος: Πρώτη θεία Λειτουργία στη Τζαμάϊκα και ημέρα αφιερωμένη στην Ειρήνη