Παναγιώτατε,
Ἐκφράζουμε καί ἐμεῖς τή χαρά μας γιά τήν εὐκαιρία πού μᾶς δώσατε, μέ τήν πρόσκλησή Σας, νά βρισκόμαστε στά Σκηνώματα τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, νά συναντιόμαστε καί νά συσκεπτόμαστε μαζί Σας, τόν ἐν ἡμῖν Πρῶτον. Ἐκφράζουμε καί τή συγκίνησή μας γιά τό σκοπό τῆς πρόσκλησής Σας, πού δηλώνει τή μέριμνά Σας ὑπέρ «πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν». Πρωτόθρονη, ἀλλά καί πρωτεύθυνη, ἡ μαρτυρική Ἐκκλησία Κωνσταντινουπόλεως ἦταν φυσικό νά ἐκδηλώσει τή μέριμνά της καί γιά τήν τύχη τοῦ Χριστιανισμοῦ στήν περιοχή μας, στή Μέση Ἀνατολή. Ἡ συγκίνησή μας ἐπαυξάνει ἀπό τό γεγονός ὅτι καί τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο βρίσκεται στήν ἴδια δυσχερῆ, ἤ καί δυσχερέστερη, θέση. Καί ὅμως, ἐν μέσῳ τῶν ποικίλων καθημερινῶν θλίψεών Σας, ἐκδηλώνετε τήν ἀγάπη Σας καί γιά τίς ἄλλες ἀδελφές δοκιμαζόμενες Ἐκκλησίες.
Κλῆρος τῆς Ἐκκλησίας ὑπῆρξαν ἀνέκαθεν οἱ θλίψεις καί οἱ δοκιμασίες. Διωγμούς ἡ Ἐκκλησία ἐγνώρισε πολλούς. Ἀπό τό Νέρωνα μέχρι τό Διοκλητιανό καί ἀπό τούς μέσους χρόνους μέχρι τούς νεώτερους, ἡ Ἐκκλησία δέν ἔπαυσε νά φέρει ἐπί τῆς κεφαλῆς της τόν ἀκάνθινο στέφανο. Κατά τήν ἱστορική, ὅμως, αὐτή στιγμή καί στόν ἰδιαίτερο γεωγραφικό μας χῶρο, ὅπου παρατηροῦνται ποικίλες ζυμώσεις, ὅπου καθεστῶτα μετριοπαθῆ, ἐγγυώμενα τήν κοινωνική σταθερότητα, καταρρέουν, ὅπου ὁ θρησκευτικός φονταμενταλισμός ὁσημέραι ὀξύνεται, οἱ Χριστιανοί καθίστανται στόχος ποικίλων ἐπιβούλων βλέψεων.
Ἐπιδρομές σέ χώρους καί ἐν ὥρᾳ λατρείας, φόνοι ἀθῴων ἀνθρώπων, βιαιότητες καί βιαιοπραγίες κατά χριστιανικῶν περιουσιῶν, κατάφωροι παραβιάσεις ἀκόμη καί τῶν στοιχειωδεστέρων ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, συνθέτουν τό σημερινό, εἰς βάρος τῶν Χριστιανῶν, σκηνικό στή Μέση Ἀνατολή. Ἄν λάβει κανείς ὑπόψη του ὅτι οἱ Χριστιανοί δέν κατέκτησαν τή θέση πού ἔχουν στό χῶρο τοῦτο, σφετεριζόμενοι ἀλλότρια δικαιώματα καί ἐκδιώκοντας ἄλλους ἐκ τῶν δικῶν τους ἐδαφῶν, ἀλλ’ ὅτι αὐτοί ἦσαν οἱ γηγενεῖς πληθυσμοί καί ἄλλοι οἱ ἐπήλυδες, καταλαβαίνει τό μέγεθος τῆς θρασύτητας καί τοῦ ἐγκλήματος πού διενεργεῖται εἰς βάρος τους στόν 21ο αἰῶνα.
Ἐμεῖς προσωπικά βιώνουμε τό δρᾶμα τοῦ βίαιου ἐκτοπισμοῦ τοῦ λαοῦ μας ἀπό τίς πατρογονικές ἑστίες του. Παρακολουθοῦμε, χωρίς νά μποροῦμε νά ἀντιδράσουμε, τόν ἐποικισμό τῆς γῆς μας, τήν καταστροφή τῶν ἱερῶν καί τῶν ὁσίων μας. Αἱμάσσει ἡ καρδία μας ἀπό τίς ταλαιπωρίες τοῦ ποιμνίου μας. Καί ἐπαναστατεῖ ἡ Χριστιανική συνείδησή μας, παρακολουθώντας τίς ραδιουργίες καί τά μηχανεύματα τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς.
«Δόξα τῷ Θεῷ», ὅμως, «πάντων ἕνεκεν». «Ἀναπληροῦντες τά παθήματα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ», προαγόμεθα εἰς τήν ὑπομονήν καί τήν ἐγκαρτέρησιν, ὡριμάζομεν ὡς πρός τήν πίστιν καί κατανοοῦμεν, μέ ἄλλα κριτήρια, τήν ἀνέλιξιν τοῦ σχεδίου τῆς σωτηρίας γιά μᾶς καί γιά ὅλο τόν κόσμο. Εἶναι τοῦτο μιά εἰδοποιός διαφορά τῶν Ἐκκλησιῶν μας ἀπό τίς Ἐκκλησίες ἐκεῖνες, πού δέν ἔζησαν, ἤ δέν ὑφίστανται ταλαιπωρίες καί ἐξωτερικούς περιορισμούς.
Αὐτά δέν σημαίνουν, ἀσφαλῶς, παθητική θεώρηση καί ἀποδοχή τῆς ἀπαράδεκτης αὐτῆς κατάστασης. Ὀφείλουμε, ὡς πνευματικοί Ἡγέτες, νά ὑψώσουμε φωνή διαμαρτυρίας, ὑπερασπιζόμενοι τούς πιστούς μας. Ἔχει γίνει ξεκάθαρο ὅτι σκοπός τῶν στοιχείων, πού φαίνεται νά ἐπικρατοῦν τώρα, στίς χῶρες τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, εἶναι ὁ ἐξαναγκασμός τῶν Χριστιανῶν εἰς ἐκπατρισμόν. Θά πρέπει, Παναγιώτατε, κάνοντας χρήση καί τοῦ κύρους τῆς προσωπικότητάς Σας, νά προσφύγουμε, διαμαρτυρόμενοι ἀπό κοινοῦ, στά Ἡνωμένα Ἔθνη, στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση καί σέ ὁποιοδήποτε ἄλλο θεσμό.
Παναγιώτατε,
Σᾶς εὐχαριστοῦμε καί γιά τήν ἐμπιστοσύνη πού μας δείχνετε, καλώντας μας καί εἰς ἀνταλλαγή ἀπόψεων περί τῶν Ὀρθοδόξων πραγμάτων καί τῆς πορείας πρός τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
Ἡ δισχιλιετής ἱστορία τῶν παλαιφάτων Ἐκκλησιῶν μας, ἡ συμμετοχή σ’ ὅλες τίς Οἰκουμενικές Συνόδους καί ἡ πάλη γιά κατοχύρωση τοῦ ὀρθοῦ δόγματος, προσέδωσαν μοναδική ἐμπειρία σ’ αὐτές. Ἀλλά καί τό συνεχές μαρτύριο αἰώνων, πού τίς ἀναγκάζει νά βρίσκονται σέ διαρκῆ ἐγρήγορση, τούς ἔδωσε καί ἕνα ἄλλο προνόμιο: Μετρώντας μέ ἕνα διαφορετικό μέτρο τά ἐγκόσμια, θεωροῦν ὑποχρέωσή τους νά συμπαρίστανται καί στούς πιστούς ξεχωριστά, ἀλλά καί σέ Ἐκκλησίες μέ λιγότερη ἐμπειρία.
Παναγιώτατε,
Ὅσο καί ἄν λέγεται ὅτι ὁ Πρῶτος εἰς τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει ἁπλῶς πρωτεῖο τιμῆς καί εὐθύνης, δέν παύει, ἐκ τῶν πραγμάτων, νά ἔχει καί ἕνα εἶδος ἐξουσίας, τήν ὁποία οὐδείς δύναται νά ἀρνηθεῖ. Ἐκεῖνος, ὁ Πρῶτος, θά καλέσει σέ συνόδους ἤ συνεδρίες. Ἐκεῖνος θά καθορίσει τή διάταξη καί τά θέματα, πού θά ἐξετασθοῦν. Ἐκεῖνος δίνει καί ἀφαιρεῖ τό λόγο. Ἐκεῖνος ἀναλαμβάνει τήν προώθηση καί ὑλοποίηση τῶν ἀποφάσεων πού λαμβάνονται. Δέν εἶναι τοῦτο ἕνα εἶδος ἐξουσίας; Τοῦτο δέν ἀπέδειξε ἡ ἐμπειρία τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί ἡ πορεία τῆς Ἐκκλησίας στούς δύσκολους δέκα πρώτους αἰῶνες τῆς ἱστορίας της;
Εἶναι γι’ αὐτό πού ὅλοι ἐμεῖς δέν ἀποδεκτήκαμε, καί θεωρήσαμε ἄσκοπη καί ἀχρείαστη καί ἐκτός τῶν θεσμίων, πού ἐπέβαλε ἡ δισχιλιετής ζωή τῆς Ἐκκλησίας, τή θέση μερικῶν νεώτερων Ἐκκλησιῶν σέ πολλά θέματα, πού θά ἀπασχολήσουν τή Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὡς ἐπί παραδείγματι στήν ὑπογραφή τοῦ τόμου τῆς Αὐτοκεφαλίας.
Σ’ ἕναν κόσμο μέ καλπάζοντα τόν ἀγνωστικισμό καί τήν ἀθεΐα, σέ μία ἐποχή πού οἱ Χριστιανοί καί πολλές τοπικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες αἰσθάνονται ἀφόρητη τήν πίεση ἀπό τόν φονταμενταλισμό, πού ἀναπτύσσεται στούς κόλπους τοῦ Μουσουλμανισμοῦ, τώρα πού οἱ Χριστιανοί κινδυνεύουμε, λόγῳ καί τῆς ὑπογεννητικότητας, νά γίνουμε μειονότητα στόν κόσμο, ἔχουμε χρέος, ὡς τοπικές Ἐκκλησίες, νά ἀρθοῦμε στό ὕψος τῶν περιστάσεων καί νά ἀναλάβουμε τίς εὐθῦνές μας. Ἰδιαίτερη εὐθύνη νιώθουμε ἐμεῖς, οἱ Ἐκκλησίες τῆς πρώτης χιλιετίας. Καί εἴμαστε ἀποφασισμένοι νά Σᾶς συμπαρασταθοῦμε καί νά Σᾶς ἐνισχύσουμε, Παναγιώτατε, στόν πρωταγωνιστικό ρόλο Σας. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὡς Μήτηρ Ἐκκλησία ὅλων τῶν νεωτέρων Ἐκκλησιῶν τῆς Β΄ χριστιανικῆς χιλιετίας, ἔχει χρέος καί ἐκεῖνες νά συντονίσει, ἀλλά καί τῶν παλαιοτέρων νά ἡγηθεῖ. Πολλές γενεές Ὀρθοδόξων ἐκοιμήθησαν μέ τήν προσμονή τῆς Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡ εὐθύνη πέφτει στούς ὤμους μας, γιά νά μήν ἀπογοητεύσουμε καί ἄλλες γενεές πιστῶν μέ τήν ὀλιγωρία καί τίς ἐθνικιστικές ἐξάρσεις μας.
Εὐχαριστώντας Σας καί πάλι, εὐχόμαστε τήν παντοειδῆ ἐνίσχυσή Σας ἀπό τό Θεό πρός τό καλό συμπάσης τῆς Ὀρθοδοξίας.
Κωνσταντινούπολη, 1η Σεπτεμβρίου 2011.