Δημοσιεύτηκε: Μάϊος 31. 2011 11:59
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από τα εγκαίνια του σημερινού οικοδομήματος του Ιστορικού Ιερού Ναού Παναγίας Φανερωμένης Λευκωσίας. Ο Ναός με την σημερινή μορφή του κτίστηκε το 1872-73. Τα εγκαίνια του έγιναν στις 5 Ιουνίου 1911 από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Κύριλλο τον Β΄ με ανάδοχο τον Χ¨ Κωνσταντή Χ¨ Χαρίτου.
Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων από τα εγκαίνια του ναού θα πραγματοποιηθούν διάφορες εκδηλώσεις και δραστηριότητες η έναρξη των οποίων έγινε στις 5 Ιουνίου 2011, ημέρα ΚΥΡΙΑΚΗ, με την διοργάνωση ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ.
Του Συλλείτουργου προέστη ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Πάφου κ. Γεώργιος, συμπαραστατούμενος από τον Μητροπολίτη Κωνσταντίας-Αμμοχώστου κ. Βασίλειο και τον Επίσκοπο Μεσαορίας κ. Γρηγόριο.
Με την ευκαιρία των εορτασμών αυτών ο Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης έχει προκηρύξει Μαθητικό Διαγωνισμό για τα Γυμνάσια και Λύκεια της Επαρχίας Λευκωσίας στην ΕΚΘΕΣΗ, με θέμα "Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΩΣ ΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ".
Ο διαγωνισμός έχει λήξει. Οι βραβευθησόμενοι θα ειδοποιηθούν προσωπικά.
Παράλληλα έχει δρομολογηθεί η έκδοση ΕΙΔΙΚΟΥ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟΥ και φακέλων πρώτης ημέρας κυκλοφορίας, η οποία θα γίνει στις 4 Ιουνίου 2011.
*********************************
********************************
Ο «χρυσός αιώνας» της Παναγίας Φανερωμένης
100 χρόνια με λαμπρές σελίδες Ιστορίας - Το φυτώριο της ΕΟΚΑ και οι επτά ήρωες του Αγώνα
ΤΟΥ ΦΡΙΞΟΥ ΔΑΛΙΤΗ
Ένας ναός, μια ιστορία, συνυφασμένη με την ιστορία της ίδιας της πόλης. Η θρησκευτική καρδιά της πρωτεύουσας, χτυπά στην Εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης. Στο προαύλιο και στις αίθουσές του είναι γραμμένες οι πιο ένδοξες σελίδες της ιστορίας αυτού του τόπου. Αποτέλεσε το φυτώριο νέων, οι οποίοι στελέχωσαν τους εθνικούς αγώνες καθώς υπήρξε θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο σε δύσκολους χρόνους.
Η ιστορία στο συγκεκριμένο χώρο αρχίζει από πολύ παλιά. Στα μεσαιωνικά χρόνια, στον χώρο που είναι κτισμένος ο ναός υπήρχε ορθόδοξο γυναικείο Μοναστήρι και οι μοναχές του ήταν υφάντρες μεταξωτών. Από τη μαρμάρινη επιγραφή που σώζεται, φαίνεται ότι ο ναός κτίστηκε ξανά το 1715. Αργότερα, στον ίδιο ακριβώς χώρο κτίζεται το 1872-73 ο ναός με τη σημερινή του μορφή. Τα εγκαίνια του σημερινού ναού έγιναν στις 5 Ιουνίου 1911 από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Κύριλλο Β΄με ανάδοχο τον Χατζηκωσταντή Χατζηχαρίτου.
Ο ναός είναι τύπου τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο και με στοιχεία από τη δυτική αρχιτεκτονική. Αφιερώθηκε στην Παναγία Φανερωμένη γιατί σύμφωνα με την παράδοση η εικόνα «φανερώθηκε» στα ερείπια του ναού όταν αυτός είχε καταστραφεί.
Το γυναικείο μοναστήρι που υπήρχε αρχικά στην περιοχή, πιθανότατα να διαλύθηκε μετά την κατάληψη της Λευκωσίας από τους Τούρκους το 1571 και ο ναός μετατράπηκε σε ενοριακό ναό. Η παράδοση αναφέρει ότι οι Τούρκοι επιχείρησαν να μετατρέψουν το ναό σε τζαμί. Εγκατέλειψαν όμως την προσπάθειά τους γιατί οι ιμάμηδες που τοποθετούνταν πέθαιναν σε σύντομο χρονικό διάστημα από την ανάληψη των καθηκόντων τους.
Η εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης χρονολογείται στον 14ον αιώνα. Σύμφωνα με τις επιγραφές που φέρει η εικόνα, εθεωρείτο βροχοποιός.
Η συνεισφορά του ιστορικού ναού της Παναγίας της Φανερωμένης στη Λευκωσία είναι μεγάλη διαχρονικά στους πνευματικούς, εθνικούς, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς αγώνες του τόπου. Μάλιστα, μετά από απόφαση της εκκλησιαστικής επιτροπής, η προσφορά του Ναού είναι αντικείμενο έρευνας και συγγραφής ενός αναλυτικού βιβλίου από τον ιστορικόερευνητή Δημήτρη Ταλιαδώριο. Η συγγραφή του βιβλίου έχει αρχίσει και αναμένεται να ολοκληρωθεί και να εκδοθεί το 2102.
Ιδιαίτερη όμως ήταν η συνεισφορά της εκκλησίας στους εθνικούς αγώνες. Τα γεγονότα του Οκτωβρίου του 1931 κατά την αποικιοκρατία, γνωστά και ως Οκτωβριανά είχαν ως κέντρο τη Φανερωμένη. Η αιματηρή πορεία προς τότε Κυβερνείο ξεκίνησε από τη Φανερωμένη. Ο τότε προϊστάμενος του ναού, Αρχιμανδρίτης Διονύσιος Κυκκώτης μετέπειτα Επίσκοπος Μαραιώτιδος, ευλόγησε το πλήθος, την ελληνική σημαία και τέθηκε επικεφαλής και σημαιοφόρος της πορείας.
Ανεκτίμητη όμως ήταν η συνεισφορά του ναού κατά τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59. Οι ιερείς και καθηγητές της Φανερωμένης Παπάσταυρος Παπαγαθαγγέλου και Φώτιος Καλογήρου ήταν οι στρατολόγοι της ΕΟΚΑ, αφού τα κατηχητικά και η ΟΧΕΝ τροφοδοτούσαν τον αγώνα με νέους και νέες. Είναι γνωστό άλλωστε ότι σχεδόν το σύνολο των νέων και νεανίδων της ΟΧΕΝ εντάχθηκαν με ενθουσιασμό στην ΕΟΚΑ. Στους γύρω χώρους της εκκλησίας ο Παπάσταυρος και Παπαφώτιος ορκίζουν τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, ενώ ως γνωστό, στην υπόγεια αίθουσα της Φανερωμένης συναντούσε ο Διγενής τους άνδρες του. Εκεί τους έδωσε τα πρώτα μαθήματα και τους οργάνωσε σε ομάδες κρούσεως. Εξάλλου στο τμήμα θηλέων της Φανερωμένης, άλλη ομάδα καθηγητών με επικεφαλής την Ουρανία Κοκκίνου διδάσκουν και εντάσσουν στην οργάνωση τις γυναίκες του αγώνα.
Το κόστος για την ΟΧΕΝ Φανερωμένης υπήρξε μεγάλο καθώς εφτά μέλη της έπεσαν στον αγώνα για την απελευθέρωση της Κύπρου, περνώντας στο πάνθεον των ηρώων. Οι εφτά αγωνιστές που θυσιάστηκαν ήταν ο Ιάκωβος Πατάτσος, ο Πέτρος Ηλιάδης, ο Μιχαλάκης Γιωργαλλάς, ο Μάρκος Δράκος, ο Νίκος Γεωργίου, ο Στυλιανός Λένας και ο Παναγιώτης Γεωργιάδης. Προς τιμήν τους ο Ιερός Ναός Φανερωμένης έχει ανεγείρει μαρμάρινη στήλη.
Σημαντική ήταν και παραμένει η συνεισφορά της εκκλησίας της Φανερωμένης και στην εκπαίδευση. Το κτήριο στο οποίο στεγάζονται σήμερα το Δημοτικό και το Γυμνάσιο Φανερωμένης, κτίστηκε με δαπάνη της εκκλησίας της Φανερωμένης το 1925 σε ιδιόκτητη γη καιανακαινίσθηκε πλήρως με δαπάνες της εκκλησίας το 2001. Το σχολείο είναι γνωστό μέχρι σήμερα ως Παρθεναγωγείο Φανερωμένης. Για τη συντήρηση και συνεχή ανανέωση της βιβλιοθήκης, η εκκλησία συνεισφέρει ετησίως σημαντικό ποσό.
ΜΑΥΣΩΛΕΙΟ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΩΝ
Στο προαύλιο του ναού φιλοξενείται επίσης το μνημείο στο οποίο φυλάσσονται τα λείψανα των σφαγιασθέντων από τους Τούρκους κατά τα τραγικά γεγονότα της 9ης Ιουλίου 1821. Μεταξύ αυτών βρίσκονται τα οστά των Εθνομαρτύρων Αρχιεπισκόπου Κύπρου Κυπριανού, των Μητροπολιτών Πάφου Χρυσάνθου, Κιτίου Μελετίου, Κυρηνείας Λαυρεντίου καθώς και άλλων προκρίτων κληρικών και λαϊκών. Σαράντα μέρες πριν τα γεγονότα της 9ης Ιουλίου, οι Τούρκοι είχαν σφαγιάσει τον προϊστάμενο του ναού Φανερωμένης, οικονόμο Λεόντιο. Το μνημείο είναι κατασκευασμένο από μάρμαρο Πεντέλης και αποπερατώθηκε το 1930, ενώ τον ίδιο χρόνο στις 9 Ιουλίου έγιναν τα εγκαίνιά του.
Πανηγυρικές εκδηλώσεις
Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ναός της Παναγίας της Φανερωμένης, ο μεγαλύτερος ενοριακός ναός στην πρωτεύουσα, συμπληρώνει φέτος εκατό χρόνια ζωής και προσφοράς στον τόπο. Στο πλαίσιο αυτό η εκκλησιαστική επιτροπή του ναού διοργανώνει σειρά εκδηλώσεων, μεταξύ των οποίων ήταν και η προκήρυξη μαθητικού διαγωνισμού με τίτλο «Ο Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης Λευκωσίας ως κέντρο ιστορικών γεγονότων του τόπου μας». Η έναρξη των εκδηλώσεων θα γίνει στις 5 Ιουνίου, ημέρα Κυριακή με τη διοργάνωση αρχιερατικού συλλείτουργου. Του συλλείτουργου θα προστεί ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος Β΄ με τη συμμετοχή Μητροπολιτών και Χωρεπισκόπων.
Παράλληλα έχει δρομολογηθεί η έκδοση ειδικού αναμνηστικού γραμματοσήμου και φακέλων πρώτης ημέρας κυκλοφορίας, η οποία θα γίνει στις 4 Ιουνίου 2011. Οι εκδηλώσεις για τα εκατοντάχρονα του Ιερού Ναού, θα συνεχιστούν και μέσα στον επόμενο χρόνο.
**********************************************
