Address by Archbishop Chrysostomos of Cyprus to His Holiness Pope Benedict XVI.
Επίσκεψη Πάπα στη Βασιλική του Αποστόλου Παύλου και στην Εκκλησία της Αγίας Κυριακής στην Πάφο.
Σύντομο χρονικό της επίσκεψης
Το μεσημέρι της Παρασκευής, 4ης Ιουνίου 2010, ο Πάπας Βενέδικτος XVI αφίχθηκε, μαζί με τη συνοδεία του, στο αεροδρόμιο Πάφου, όπου τον υποδέχθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Δημήτρης Χριστόφιας.
Στο αεροδρόμιο Πάφου παρέστησαν επίσης η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος καθώς και ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Πάφου κ. Γεώργιος, οι οποίοι και συνόδευσαν τον Πάπα στον πρώτο σταθμό της επίσκεψής του, που ήταν ο χώρος της Βασιλικής του Αποστόλου Παύλου και ο ναός της Αγίας Κυριακής, στην Κάτω Πάφο. Ο Πάπας Βενέδικτος προσευχήθηκε στο βυζαντινό ιερό ναό της Αγίας Κυριακής και προσκύνησε τη Στήλη του Αποστόλου Παύλου, η οποία βρίσκεται πλησίον της Βασιλικής του. Τα γεγονότα παρακολούθησαν κυρίως Ρωμαιοκαθολικοί της Κύπρου, αλλά και ξένοι περιηγητές.
Ο Μακαριώτατος στο χαιρετισμό του προς τον Πάπα Ρώμης, αφού τον καλοσώρισε «στη Νήσο των Αγίων και των Μαρτύρων, στην πρώτη εξ Εθνών Εκκλησία, που ίδρυσαν οι Απόστολοι Βαρνάβας, Παύλος και Μάρκος», αναφέρθηκε εν συντομία στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο χώρο αυτό, μεταξύ των Αποστόλων και του Ρωμαίου Ανθύπατου Σέργιου Παύλου, τα οποία αναφέρονται στις Πράξεις των Αποστόλων και είχαν ως αποτέλεσμα, ώστε ο Ρωμαίος αξιωματούχος να γίνει ο πρώτος Χριστιανός της Ευρώπης. Εδώ εντοπίζονται οι χριστιανικές ρίζες της Ευρώπης και εδώ πρωτοθεμελιώνεται ο χριστιανικός πολιτισμός της και συνεπώς «δικαίως θεωρείται η Κύπρος ως η Πύλη του εκχριστιανισμού της Ευρώπης», τόνισε ο Μακαριώτατος.
Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας Κύπρου αναφέρθηκε, με την ευκαιρία, και στην εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων το 1974 και στα όσα κακά ακολούθησαν, όπως η συνεχιζόμενη κατοχή του 40% του εδάφους της νήσου, η εκδίωξη και προσφυγοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων νόμιμων κατοίκων της, το εθνικό ξεκαθάρισμα που επιχειρείται με τη μεταφορά χιλιάδων εποίκων από την Ανατολία, η καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και η γενικότερη επεκτατική πολιτική της Τουρκίας.
Το απόγευμα της Παρασκευής ο Πάπας Βενέδικτος κατέληξε στη Μονή των Φραγκισκανών, πλησίον της Πύλης Πάφου, στη Λευκωσία, όπου και διανυκτέρευσε.
Την επόμενη, Σάββατο 5 Ιουνίου, ο Πάπας, ως αρχηγός του κράτους του Βατικανού, συναντήθηκε, στο Προεδρικό Μέγαρο, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια, με αξιωματούχους της Κυβέρνησης, επισήμους, καθώς και με το Διπλωματικό Σώμα. Κατέθεσε, επίσης, στεφάνι στον ανδριάντα του πρώτου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄, στο Προεδρικό Μέγαρο. Στη συνέχεια, μέσα στα πλαίσια της τριήμερης επίσημης επίσκεψής του στην Κύπρο, επισκέφθηκε την κοινότητα των Μαρωνιτών, στην Ανθούπολη. Ακολούθως, μετέβη στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, όπου τον υποδέκτηκαν ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος και μέλη της Ιεράς Συνόδου. Να σημειωθεί ότι με το Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, ο Πάπας Ρώμης Βενέδικτος συναντήθηκε και προ τριετίας, τον Ιούνιο του 2007, όταν ο Μακαριώτατος επισκέφθηκε επίσημα το Βατικανό.
Ο Μακαριώτατος, αμέσως μετά την άφιξη του Πάπα στο Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο, τον συνόδευσε στο Γραφείο του, όπου και είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση μαζί του. Μετά την ημίωρη συνομιλία τους, ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κύπρου και ο Πάπας Ρώμης κατευθύνθηκαν προς τον ανδριάντα του Εθνάρχη Μακαρίου Γ’, που βρίσκεται στο προαύλιο του Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου, όπου απέτισαν φόρο τιμής. Ακολούθως, μετέβησαν στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, όπου ο Μακαριώτατος καλωσόρισε με συντομία τον Πάπα. Ακολούθησε σύντομη αντιφώνηση από τον Πάπα.
Κατά την προσφώνησή του, ο Μακαριώτατος, αφού πρώτα καλωσόρισε τον Πάπα και τη συνοδεία του στην Κύπρο, ακολούθως αναφέρθηκε στην ίδρυση της Εκκλησίας της Κύπρου, το 45 μ.Χ, από τους Αποστόλους Βαρνάβα και Παύλο, και στην κατοχύρωση του Αυτοκεφάλου της από την Γ’ Οικουμενική Σύνοδο της Εφέσου, το 431 μ.Χ, και κατέληξε στην πρόσφατη διεύρυνση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου, η οποία έγινε με την επανασύσταση πάλαι ποτέ διαλαμψασών Μητροπόλεων και Επισκοπών. Ο Μακαριώτατος υπογράμμισε ότι «η Εκκλησία Κύπρου, παρά το ολιγάριθμο του ποιμνίου της, κατέχει περίοπτη θέση μέσα στην Ορθοδοξία και έχει αδελφικές σχέσεις με όλες τις Εκκλησίες» και πως «εισερχόμενη στον 21ο αιώνα, ο οποίος είναι αιώνας του διαλόγου, της προσέγγισης και της αλληλοκατανόησης είναι αποφασισμένη να συνεχίσει αυτήν την πορεία».
Στην αντιφώνησή του, ο Πάπας Βενέδικτος XVI εξέφρασε τις ευχαριστίες του για τη φιλοξενία, που προσέφερε τον περασμένο χρόνο (Οκτώβριος 2009) η Εκκλησία της Κύπρου στις εργασίες της Κοινής Διεθνούς Επιτροπής για το χριστιανικό διάλογο, οι οποίες διεξήχθησαν στην Πάφο, αλλά και για τη στήριξη που η Εκκλησία της Κύπρου, «μέσα από την ξεκάθαρη και ειλικρινή συμβολή της», προσφέρει διαχρονικά στο Διάλογο. Επίσης, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για τη βοήθεια, που η Εκκλησία της Κύπρου απέστειλε πέρυσι στους σεισμόπληκτους της ιταλικής πόλης Ακουΐλα. Ακολούθως, αναφέρθηκε στις συνεχιζόμενες διαμάχες στη Μέση Ανατολή, τονίζοντας ότι «κανένας δεν μπορεί να παραμένει αδιάφορος στην ανάγκη για στήριξη, με κάθε δυνατό τρόπο, των Χριστιανών αυτής της ταραγμένης περιοχής».
Μετά το πέρας της επίσκεψης στο ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, ακολούθησε ξενάγηση του Πάπα Ρώμης και της συνοδείας του στο Βυζαντινό Μουσείο, στο παρεκκλήσιο του Αποστόλου Βαρνάβα, που βρίσκεται εντός της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, και στο διαμέρισμα του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου και Εθνάρχη Μακαρίου Γ’. Κατά την επίσκεψή του στο Βυζαντινό Μουσείο και την εκεί ξενάγησή του από το Διευθυντή του Μουσείου δρα Ιωάννη Ηλιάδη, έγινε ιδιαίτερη αναφορά στα ψηφιδωτά της κατεχόμενης εκκλησίας της Παναγίας Κανακαριάς. Ο κ. Ηλιάδης τόνισε ότι τα ψηφιδωτά αυτά παραμένουν μοναδικά και είναι σύγχρονα με εκείνα της Ραβέννας, αλλά και της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά.
Παρουσιάζοντας τις τοιχογραφίες της κατεχόμενης Μονής του Αντιφωνητή, ο κ. Ηλιάδης σημείωσε ότι αυτές αγοράστηκαν από την Εκκλησία της Κύπρου, με στόχο να εντοπιστούν τα διαμερίσματα του Τούρκου αρχαιοκάπηλου Αϊντίν Ντικμέν, έτσι ώστε να επιτευχθεί ο επαναπατρισμός και άλλων κλοπιμαίων θησαυρών. Με την ευκαιρία, ο κ. Ηλιάδης, υπογράμμισε ότι, μετά από 13 χρόνια, αυτοί οι θησαυροί, 300 στον αριθμό, οι οποίοι κατασχέθηκαν από την Αστυνομία της Γερμανίας, δυστυχώς παραμένουν στο Μόναχο, και ζήτησε από τον Πάπα Βενέδικτο τη βοήθειά του, για να γίνει κατορθωτή η επιστροφή τους στην Κύπρο. Ο Πάπας Βενέδικτος εξέφρασε την έκπληξή του, για τα όσα άκουσε από τον κ. Ηλιάδη, και ζήτησε από αυτόν να του στείλει ένα σχετικό σημείωμα, διαβεβαιώνοντάς τον ότι θα κάμει ό,τι μπορεί για την επιστροφή των εκκλησιαστικών αυτών θησαυρών μας.
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως κατά την ξενάγησή του στην ειδική έκθεση «Κύπρος και Ιταλία στην εποχή του Βυζαντίου», η οποία φιλοξενείται στο Βυζαντινό Μουσείο, ο Διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου μετέφερε προς τον Πάπα την ιδέα, όπως η έκθεση φιλοξενηθεί και στο Βατικανό, με την ευκαιρία της Κυπριακής Προεδρίας της Ε.Ε. το 2012, ιδέα την οποία ο Πάπας Ρώμης αντιμετώπισε θετικά.
Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος παρέθεσε, στη συνέχεια, γεύμα προς τιμή της Α.Α. του Πάπα Ρώμης Βενεδίκτου στην Ιερά Αρχιεπισκοπή. Με την ολοκλήρωση του γεύματος μετέβησαν στο Μέγα Συνοδικό, όπου αντάλλαξαν αναμνηστικά δώρα. Συγκεκριμένα, ο Πάπας Βενέδικτος XVI προσέφερε στο Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου ένα ψηφιδωτό, στο οποίο αναπαριστάνεται ο ναός της Αγίας Κυριακής και η Στήλη του Αποστόλου Παύλου. Από τη δική του μεριά ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κύπρου προσέφερε στον Πάπα έναν ασημένιο δίσκο, στον οποίο απεικονίζονται οι ιδρυτές της Εκκλησίας της Κύπρου Απόστολοι Βαρνάβας και Παύλος.
Η επίσκεψη του Πάπα Βενεδίκτου ΧVI ολοκληρώθηκε με αναμνηστική φωτογραφία, μετά από την οποία ο Πάπας και η συνοδεία του αναχώρησαν από την Ιερά Αρχιεπισκοπή, για να συνεχίσουν την επίσκεψή τους στην Κύπρο, σύμφωνα και με το καθορισμένο πρόγραμμα.