Δημοσιεύτηκε: Απρίλιος 30. 2010 11:32
Βρισκόμαστε σε επίσημη «ειρηνική επίσκεψη» στη Βασιλίδα των Πόλεων. Στην Κωνσταντινούπολη! Είναι Δευτέρα 19 Απριλίου 2010. Το πρόγραμμα καθόριζε συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολομαίο.
Η καρδιά μας κτυπά δυνατά, πολύ δυνατά. Χείμαρρος τα συναισθήματα τής θρησκευτικής μας κατάνυξης και τής εθνικής μας ανάτασης!
Μπροστά μας βρίσκεται η κεκλεισμένη Πύλη τού Πατριαρχείου, στην οποία οι Τούρκοι κρέμασαν τον Πατριάρχη Γρηγόριον τον Ε΄ «ως αμνόν άκακον», ως το τίμημα τής Εθνεγερσίας τού 1821. Τον Πατριάρχη τής Οδύνης, όπως εύστοχα χαρακτηρίστηκε.
Τανύπτερος η σκέψη μου ακουμπά γονατιστά και με ευγνωμοσύνη στις δικές μας αγχόνες! Στην αγχόνη τού Εθνομάρτυρα Κυπριανού και στις αγχόνες που βρίσκονται στο προσκυνητάρι τής Λευτεριάς, στα Φυλακισμένα Μνήματα! Αναπολώ τις αγνές μορφές τού πρωτομάρτυρα Μιχαλάκη Καραολή, τού Ιακώβου Πατάτσου, τού Αγίου τού απελευθερωτικού μας αγώνα, όπως ονομάστηκε, και τού Ευαγόρα Παλληκαρίδη, τού αιώνιου έφηβου τής Κύπρου, που ύμνησε τη Λευτεριά όχι μόνο με την πέννα και τα χείλη του αλλά και με την όλη βιοτή του. Όλοι τους προσέφεραν ό,τι πολυτιμότερον είχαν, την ίδια τους τη ζωή, θυσία και ολοκαύτωμα στον ιερό βωμό τής πανώριας Λευτεριάς «λυτρώσαι Πάτρην πολύδακρυν».
Αναβαίνουμε τις βαθμίδες τού Πατριαρχείου... μέσα μου νοιώθω ότι τούτα τα σκαλιά δεν είναι «τα σκαλοπάτια τής Λευτεριάς» που τόσο υπέροχα ονειρεύτηκε και τραγούδησε ο μαθητής και μαχητής, ο αοιδός τής Λευτευριάς, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης. Νοιώθω όμως, πως εκεί πάνω «κατοικεί τού σκλάβου η αλυσόδετη ελπίδα!» που είναι συγκεντρωμένη στο σεπτό πρόσωπο τού Οικουμενικού Πατριάρχη! Τού κυρίου Βαρθολομαίου. Εκπροσωπεί ένα θεσμό που αποτελεί ακόμα τη ζώσα πνοή τής άλλοτε κραταιάς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας!
Μπροστά μας βαδίζει αγέρωχος, υπερήφανος ο πνευματικός ταγός τής Κύπρου, ο Αρχιεπίσκοπος. Εκπροσωπεί και αυτός έναν ιστορικό και ιερό θεσμό!
Από το 478 μ.Χ. κατέχει τα αυτοκρατορικά προνόμια, που τα παραχώρησε στον εκάστοτε Αρχιεπίσκοπο τής Κύπρου, ο αυτοκράτορας Ζήνων. Είναι ο μόνος Επίσκοπος - Αρχιεπίσκοπος στον κόσμο που υπογράφει με κιννάβαρι ( κόκκινο μελάνι) και φέρει τιμητικά αυτοκρατορικό σκήπτρο.
Είναι όμως προ παντός και κυρίως διάδοχος και αυτός μιάς τρισχιλιετούς ιστορίας πολυαίμακτης...για το μεγάλο όνειρο που λέγεται ΛΕΥΤΕΡΙΑ. Και είναι επίσης διάδοχος και μιάς αγχόνης... τής αγχόνης τού εθνομάρτυρα Αρχιεπισκόπου Κυπριανού. Τον κρέμασαν οι Τούρκοι στη Λευκωσία λίγο μετά τον Γρηγόριο τον Ε΄, στις 9 Ιουλίου 1821. Ήθελε και αυτός την Ελευθερία τής Κύπρου! Και ήταν συνεργάτης τής Φιλικής Εταιρείας..!
Υψώνω το βλέμμα μου προς τα υπερώα. Βλέπω τον Προκαθήμενο τής Κύπριδας Εκκλησίας να αναβαίνει με βήμα σταθερό τις βαθμίδες τού Πατριαρχείου. Προσπαθεί να χαμογελάει. Μέσα μου διαισθάνομαι πολύ καλά τη συγκίνηση που πλημμυρίζει τη φιλοπάτριδα ψυχή Του... Κάποια στιγμή προσπαθεί να αστειευθεί. Τώρα πια είμαι απόλυτα σίγουρος. Στην πραγματικότητα προσπαθεί να μην κλάψει και τον δουν τα μέλη τής συνοδίας Του.
Ο Πατριάρχης μάς αναμένει χαμογελαστός στις κλίμακες τού γραφείου Του, με αγάπη πολλή, με ευγένεια ψυχής και με Βυζαντινή μεγαλοπρέπεια!
Ένα ρίγος συγκίνησης διαπερνάει το είναι μου. Μπροστά μου είναι ο διάδοχος τού τεθνεώτος στην εξορία, Ιωάννου τού Χρυσοστόμου, τού πληγωμένου αετού τής ορθοδοξίας, τού Γρηγορίου τού Θεολόγου και τού κρεμασθέντος Πατριάρχου τής Οδύνης, τού Γρηγορίου τού Ε΄.
Αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε μια αλληλοπεριχώρηση με την Ιστορία! Γιατί μέσα μου νοιώθω τους παλμούς τής δικής μου καρδιάς να εναρμονίζονται πλήρως, σε μια συγχορδία δόξας και πόνου, με τους ιστορικούς παλμούς τής ζώσας, εισέτι, καρδιάς, τής άλλοτε περιλάλητης και ένδοξης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας!
Μάς οδηγεί με χαρά στο γραφείο του. Χαμόγελα πολλά και φιλοφρονήσεις πλούσιες! Ιδιαίτερα στα χείλη τού Πατριάρχη ένα μυρίπνοο χαμόγελο ανθίζει. Αποπνέει τη ζωογόνο ευωδία τής Ελπίδας, τής Πίστεως και τής Ορθοδοξίας!
Αλλά ... εγώ και πάλι νοιώθω ότι πίσω από εκείνο το ευώδες χαμόγελο... λανθάνουν οι θρόμβοι μιας γολγόθειας πορείας που διανύει... ομοιάζουν με τους θρόμβους τού αίματος που έρρευσαν από το πρόσωπο τού Ιησού στον κήπο τής Γεθσημανή...
«… και θείς τα γόνατα προσηύχετο λέγων• πάτερ, ει βούλει παρενεγκείν τούτο το ποτήριον απ’ εμού. Πλην μη το θέλημά μου, αλλά το σόν γινέσθω… και γενόμενος εν αγωνία εκτενέστερον προσηύχετο. Εγένετο δε ο ιδρώς αυτού ωσεί ΘΡΟΜΒΟΙ ΑΙΜΑΤΟΣ καταβαίνοντες επί την γήν». (Λουκ.22, 41- 44).
Προσπαθώ να διεισδύσω πίσω από εκείνα τα γαλάζια μάτια, που λάμπουν από ευτυχία με τη δική μας παρουσία. Είναι όντως η « πεπληρωμένη χαρά » που ζήτησε για τους μαθητές του ο Κύριος στην αρχιερατική του προσευχή; « Πάτερ... θέλω ίνα όπου ειμί εγώ κακείνοι ώσι μετ’ εμού...ίνα έχωσι την χαράν την εμήν πεπληρηρωμένην εν εαυτοίς...» ( Ιωάν. 17, 1-26 ).
Να όμως, που μέσα μου νοιώθω ότι επί των ώμων του αίρει τον Σταυρόν μιάς αδιάλειπτης γολγόθειας πορείας... Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει μέσα στην ψυχή του οποιαδήποτε χαρά;
Εκ βαθέων, μια ταπεινή προσευχή εκπορεύεται από την καρδιά μου, σαν θυμίαμα εύοσμο και σαν μύρο πολυτίμητο προς τον Κύριο τής θυσίας και τής ελπίδας.
«Να μπορούσαμε, Κύριε, να γίνουμε κι’ εμείς, έστω και για λίγες μέρες, στη σεβάσμια αυτή προσωπικότητα, ο καθένας μας, ένας νέος… Σίμων ο Κυρηναίος... και να μπορούσαμε να υποβαστάσουμε λίγο από το βάρος τού σταυρού του, στους δικούς μας ώμους! Να μοιραστούμε λίγη από την αδιάλειπτη οδύνη που έχει στην ψυχή Του! Φτάνει να νοιώσουμε ότι τού απαλύναμε, για λίγο έστω, τον πόνο Του! Να νοιώσουμε ότι είχαμε την ύψιστη τιμή να μοιραστούμε τη δική Του οδύνη. Ας γινότανε Θεέ μου! Σύ είπας «επικαλέσεταί με και επακούσομαι αυτού» ( Ψαλμ.90,15 ). Σύ είπας «Αιτείτε και δοθήσεται υμίν» (Ματθ. 7,7).
Γυρνάει και με κοιτάζει χαμογελαστά...Θεέ μου...λες να κατάλαβε τους ενδόμυχους πόθους μου... “ και εν τω κεκραγέναι με προς Σέ εισήκουσάς μου Κύριε...».
Κύριε καθηγητά... με προσφωνεί. Ένα ρίγος διαπερνάει το είναι μου. «... μηδέ κληθήτε καθηγηταί... ότι καθηγητής υμών εστίν είς, ο Χριστός». ( Ματθ. 23,10). Μεγάλη τιμή για μένα μια τέτοια προσφώνηση. Αισθάνομαι βαθύτατα ότι δεν μού αξίζει.
Ωκύπτερος η μνήμη μου... αναπολώ όλη μου τη ζωή... όταν μικρό παιδάκι διάβαζα για τους ήρωες του 21, για τον Πατριάρχη τής Οδύνης τον Γρηγόριο τον Ε΄... όταν μειράκιον ονειρευόμουνα να σπουδάσω και να διδάξω ελληνική Ιστορία... όταν, ως καθηγητής, δίδασκα βιωματικά ό,τι ονειρεύτηκα!
Μα ποτέ στη ζωή μου δεν ονειρεύτηκα ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα με προσφωνούσε τόσο τιμητικά. Όχι... όχι... Είναι βαριά και ασήκωτη μια τέτοια προσφώνηση για μένα...
Βυθίζομαι σε μια βαθιά ιστορική ενδοσκόπηση... αναδιφώ προβληματισμούς από τον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, τον εθνικό μας ιστορικό… από τον Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο, τον εμβριθέστατο μελετητή τής Βυζαντινής μας Ιστορίας...από τον Διονύσιο Ζακυθηνό, τον πολυσέβαστό μου Βυζαντινολόγο... και βιώνω στην ψυχή μου... ΤΗΝ ΟΔΥΝΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ... Την νοιώθω να ομοιάζει μ’ έναν απέραντο Γολγοθά... και να’ ναι γεμάτη με αγχόνες... πολλές... δακρύβρεκτες... και αιματοπότιστες αγχόνες...
Μόλις προ ολίγου έθηκα τη χείρα μου «επί τον τύπον των ήλων» τής αγχόνης τού Πατριάρχη τής Κωνσταντινουπόλεως, τού « ΜΙΜΗΤΟΥ ΤΟΥ ΑΝΑΚΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΤΟΥ ΔΟΝΤΟΣ ΤΗΝ ΕΑΥΤΟΥ ΨΥΧΗΝ ΠΡΟΦΡΟΝΩΣ, ΛΥΤΡΟΝ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ » καθώς περνούσα δίπλα από την αιωνίως κεκλεισμένην – τιμής ένεκεν – Πύλη τού Πατριαρχείου!
Κάτω, στην τλήμονα πατρίδα μου, την αγιοτόκο και ηρωοτόκο Μεγαλόνησο... εκεί κοντά στην Αρχιεπισκοπή, στον τουρκοκρατούμενο τομέα, βρίσκεται η αγχόνη που στήθηκε επί της συκομορέας και κρέμασαν τον Αρχιεπίσκοπο και Εθνάρχη Κυπριανό, μαζί με τους υπόλοιπους Αρχιερείς! Είχε τη δυνατότητα να γλυτώσει αλλά αρνήθηκε. « Παρά το γαίμαν των πολλών, εν’ κάλλιον τού Πισκόπου»… «… ο Ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων αυτού…» (Ιωάν. 10,11), ήταν η ηρωική του απάντηση!
Δυτικά, στα Φυλακισμένα Μνήματα, είναι οι μνησιπήμονες αγχόνες, που έστησαν οι Άγγλοι κατακτητές και κρέμασαν τους εννέα λεβεντονιούς μας, στην περίοδο του ένδοξου απελευθερωτικού μας Αγώνα το 55-59.
«Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια...», « Ότε κατήλθες προς τον θάνατον, η ζωή η αθάνατος…» ήταν τα νικηφόρα επινίκια τής χριστιανικής τους αλκής επί τού θανάτου. Και όντως. Με την ηρωική στάση Τους απέναντι στην κρεμάλα...
«Κατεπόθη ο θάνατος εις νίκος. Πού σου, θάνατε το κέντρο; Πού σου, Άδη το νίκος;» ( Κορ. 15, 54 - 55).
Αυτοί όμως; Δεν συνειδητοποιούσαν την εφηβική αθωότητά τους; Πώς μπόρεσαν να κρεμάσουν τέτοιους λεβέντες; Αλλά...ναι. Δεν μάς το τόνισε, και μάλιστα, δις, ο προφητάναξ Δαυΐδ; «... Άνθρωπος εν τιμή ών ου συνήκε... παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις ανοήτοις και ωμοιώθη αυτοίς...». ( Ψαλμ. 48, 13 και 21).
Νοιώθω τα γόνατά μου να λυγίζουν... άραγε θα καταρρεύσω; Μα δεν κατέρρευσαν τα παιδιά που αντίκρισαν την αγχόνη, με την μνήμη των οποίων μεγάλωσες, και θα καταρρεύσεις εσύ; Μή γένοιτο... Και ολίγη αιδώς...
Θεέ μου, «...τας ιγνύας στήριξον, οστέοις άμα...» (Συμεών τού Μεταφραστού). «...ισχύσατε, χείρες ανειμέναι και γόνατα παραλελυμένα...». (Ησαΐα 35,3).
Και ο Πατριάρχης είναι μπροστά μου ακόμα... Και με το ίδιο ευγενικό χαμόγελο « ελάτε κύριε καθηγητά... τί σκέπτεσθε... περάστε...» Και με χτυπάει απαλά στον ώμο με την αριστερά, καθώς, την ίδια στιγμή, μού προτείνει τη δεξιά.... Μα βλέπω όνειρο ή είναι μια ζώσα ονειρική πραγματικότητα;
Καθώς τού’ σφιγγα ενθέρμως τη χείρα... κι αντάμωνα και πάλι το ελπιδοφόρο και φεγγοβόλο – έστω και μαρτυρικό - βλέμμα του... ένοιωθα να ενωτίζομαι το δυναμικό και χριστιανικό μήνυμά του: « ...ίσχυε και ανδρίζου... τή ελπίδι χαίροντες, τή θλίψει υπομένοντες...» ( Ρωμ. 12,12 ), « Χριστός εν ημίν, η ελπίς τής δόξης» ( Κολ. 1,27), « καυχώμεθα επ’ ελπίδι τής δόξης τού Θεού... η δε ελπίς ου καταισχύνει (ημάς)...» (Ρωμ. 5,2-5), « το εσπέρας αυλισθήσεται κλαυθμός... και εις το πρωί αγαλλίασις...» ( Ψαλμός 30, 5).
«Παναγιώτατε... » ψέλλισα... και οι λυγμοί μου, μού’ πνιξαν τη φωνή... και τα μάτια μου πλημμύρισαν δάκρυα....
Ένοιωσα και πάλι να βυθίζομαι... αιχμάλωτος στο Χρέος... και στην Οδύνη τής Ιστορίας...
Αλλά παράλληλα, και μέσω της βιωματικής μνήμης τού μαρτυρίου τής αγχόνης... τού Πατριάρχη τής Οδύνης, τού Γρηγορίου τού Ε΄, « τού μιμητού τού Άνακτος Χριστού», να… εξαϋλώνομαι στις αιθέριες σφαίρες… τής ερατεινής Ελευθερίας!...
Ιωάννης Χρ. Γιάγκου
Αθήνησι
τῃ 23η Απριλίου 2010
