Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος, τη Δευτέρα, 22 Μαρτίου 2010, περνώντας από το οδόφραγμα του Αγίου Δομετίου και χωρίς να δώσει τα διαπιστευτήριά του, πραγματοποίησε προσκυνηματική επίσκεψη στην κατεχόμενη σταυροπηγιακή Ιερά Μονή του Αποστόλου Βαρνάβα στη Σαλαμίνα και στην Ιερά Μονή Αποστόλου Ανδρέα στην Καρπασία.
Στην Ιερά Μονή του Αποστόλου Βαρνάβα
Συνοδευόμενος από το Θεοφιλέστατο Χωρεπίσκοπο Καρπασίας κ.Χριστοφόρο, προσήλθε στην Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή του Αποστόλου Βαρνάβα, όπου και προσκύνησε τον Τάφο του Ιδρυτή και Προστάτη της Εκκλησίας Κύπρου, αλλά και τις άγιες εικόνες που βρίσκονται στο Καθολικό της Μονής. Ακολούθως περιηγήθηκε στους υπόλοιπους χώρους της περιώνυμης και σεβάσμιας Μονής.
Στη συνέχεια, ο Μακαριώτατος συνάντησε τον Τουρκοκύπριο ψευδοϋπουργό Τουρισμού κ. Ερσάν Τσιανέρ, με τον οποίον συνομίλησε για λίγο στο προαύλιο της Μονής, όπου και κεράστηκαν καφέ. Ο Μακαριώτατος, μεταξύ άλλων, ανέφερε στον κ. Ερσάν Τσιανέρ πως όταν ήταν παιδί, έπαιζε με Τουρκοκύπριους των γειτονικών χωριών με το δικό του. «Ευχόμεθα να ξανάρθουν εκείνες οι ημέρες που περνούσαμε όλοι αγαπημένα και χαρούμενα», σημείωσε χαρακτηριστικά. «Όλοι το χρειαζόμαστε», απάντησε ο κ. Τσιανέρ και πρόσθεσε ότι «χρειαζόμαστε ένα ειρηνικό νησί». Καταλήγοντας, ανέφερε στον Μακαριώτατο, ότι οι μεγαλύτεροι άνθρωποι, μεταξύ των οποίων ο πατέρας και ο παππούς του, μιλούσαν την ελληνική πολύ καλά, ενώ οι σημερινοί Τουρκοκύπριοι νέοι, δυστυχώς, δε γνωρίζουν τη γλώσσα, λόγω της μη συναναστροφής τους με τους Ελληνοκυπρίους.
Μετά τη Σαλαμίνα και την Ιερά Μονή Αποστόλου Βαρνάβα, επόμενοι σταθμοί του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου, ήσαν οι κοινότητες τής Αγίας Τριάδος και του Ριζοκαρπάσου, ενώ στη συνέχεια πραγματοποίησε προσκυνηματική επίσκεψη στο Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, το οποίο βρίσκεται στην άκρη της χερσονήσου της Καρπασίας.
Στους εγκλωβισμένους της κοινότητας της Αγίας Τριάδας
Κατά την άφιξή του στην Αγία Τριάδα, ο Μακαριώτατος έτυχε εγκάρδιας υποδοχής από τους λιγοστούς ηρωικούς και καρτερικά υπομένοντες, Εγκλωβισμένους της Κοινότητας, ενώ οι καμπάνες του ναού ηχούσαν χαρμόσυνα, αφού για πρώτη φορά, μετά την Τουρκική Εισβολή του 1974, βρισκόταν δια ζώσης ανάμεσά τους, στα σκλαβωμένα εδάφη μας, Προκαθήμενος τής Εκκλησίας Κύπρου. Μεταξύ αυτών που προσέτρεξαν να λάβουν την ευχή του Αρχιεπισκόπου ήταν και ο κ. Γιώργος Φράγκου, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο χωριό, αλλά ανέθρεψε τα παιδιά του στις ελεύθερες περιοχές. Τώρα, κατοικεί, μόνιμα πλέον, στην Αγία Τριάδα, αφού η σύζυγός του απεβίωσε. Ο κ. Φράγκου όταν συνάντησε τον Μακαριώτατο εξέφρασε τη μεγάλη του χαρά, σημειώνοντας ότι «άμα έφτασεν ο μάστρος μας δα κάτω, αξίζει τον κόπο. Δείχνει ότι αισθάνεται τον πόνο του εγκλωβισμένου, για τις εκκλησιές μας και όλα».
Ο Μακαριώτατος, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τους Εγκλωβισμένους, τούς ενημέρωσε ότι έστειλε επιστολή στον Πρωθυπουργό της Τουρκίας, αναφορικά με τη συντήρηση και την αναστήλωση των κατεχομένων Ορθοδόξων ναών και των εκκλησιαστικών μας μνημείων θρησκευτικής κληρονομιάς. Η επαφή του με τους εκπροσώπους των Τουρκοκυπρίων, είπε, αποσκοπεί στην προώθηση αυτής της προσπάθειας. Επίσης, ανέφερε, ότι η Εκκλησία θέλει να αναπτύξει σχέσεις, ώστε να μπορέσει να βοηθήσει ακόμα και την πολιτική μας ηγεσία, προς επίλυση του εθνικού μας προβλήματος, γιατί «η έγνοια μας είναι αυτή. Πρέπει να βρεθεί μια σωστή λύση για να ζούμε ευτυχισμένα όλοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι και οι πάντες και η Κυπριακή Δημοκρατία να είναι ένα κράτος φιλικό προς όλες τις χώρες». Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας Κύπρου, τόνισε την αναγκαιότητα εξεύρεσης μιας λειτουργικής λύσης και προς αυτό το σκοπό, σημείωσε, θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, «ώστε να τελειώνουν τα βάσανά μας, γιατί τριάντα έξι χρόνια είναι πολλά. Έπρεπε να είχε λυθεί προ πολλών ετών το πρόβλημά μας και όχι να χρονίσει τόσο πολύ. Ό,τι μπορούμε, θα το πράξουμε με πίστη, με χαρά για να ζήσουμε όλοι ευτυχισμένοι στη γη τούτη των πατέρων μας».
Ο κ. Ιωάννης Ιωαννίκειος, εκ μέρους των Εγκλωβισμένων, ανέφερε, ότι σήμερα γιορτάζουν και πανηγυρίζουν, με χαρά και υπερηφάνεια, «γιατί ύστερα από τριάντα έξι χρόνια είναι σαν να εορτάζουν το Άγιο Πάσχα», αφού, κοντά τους, βρίσκεται ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου. Ανάμεσα στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, κύριο και καίριο ζήτημα, σημείωσε ο κ. Ιωαννίκειος, είναι αυτό της απουσίας Ιερέα, ο οποίος να λειτουργεί στην εκκλησία, καθώς ο π. Κωνσταντίνος, λειτουργεί εκεί μια φορά το μήνα, αφού πρώτα πρέπει να βρει αντικαταστάτη του στις ελεύθερες περιοχές. Μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, είπε ο κ. Ιωαννίκειος, ο π. Ζαχαρίας λειτουργεί κάθε Κυριακή στο Ριζοκάρπασο και μετά στον Απόστολο Ανδρέα. «Τριάντα πέντε χρόνια, δεν ακούσαμε λειτουργία των Χριστουγέννων, παρά μόνο την προτεραία. Ούτε Άγια Θεοφάνεια, ούτε Πρωτοχρονιά, ούτε Κυριακή των Βαΐων, ούτε μια μέρα της Μεγάλης και Αγίας Εβδομάδας, ούτε αυτόν τον Επιτάφιο είδαμε ή ακούσαμε, ούτε και αυτό το επιστέγασμα, την Ανάσταση και τον Καλό Λόγο...., ώστε αυτοί που μείναμε να αισθανθούμε ότι είμαστε Χριστιανοί», υπογράμμισε, με έκδηλη συγκίνηση, αλλά και πόνο ψυχής. Ο Μακαριώτατος, έδωσε τη διαβεβάιωσή του, ότι θα εξεβρεθεί αντικαταστάτης του πατρός Κωνσταντίνου, προκειμένου να τελεσθείη η Θεία Λειτουργία την Κυριακή των Βαΐων, αλλά και την Αγία Ανάσταση.
Στο όμορφο Ριζοκάρπασο
Από την Αγία Τριάδα, ο Μακαριώτατος, μετέβηκε στο Ριζοκάρπασο και στην Εκκλησία του Αγίου Συνεσίου. Μιλώντας στους εκεί Εγκλωβισμένους, τόνισε ότι θα προσπαθήσει, όσο του είναι αυτό δυνατόν, με επαφές και συνομιλίες, να συμβάλει στο έργο της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, προκειμένου όλος ο λαός, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύρπιοι, να ζήσουν ευτυχισμένοι στη γη των πατέρων τους. Αυτό το σκοπό θα έχει, πρόσθεσε, και η συνάντησή του με τον Τούρκο Πρωθυπουργό, όταν θα επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη από τις 16 μέχρι τις 20 Απριλίου του τρέχοντος έτους. Εξέφρασε, επίσης, την πεποίθηση ότι θα έχει μια καλή προσέγγιση με τον κ. Ερντογάν, ώστε να δοθεί ένα τέλος στην τραγωδία του κυπριακού λαού. Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, ευχαρίστησε τον π. Ζαχαρία, ο οποίος κρατεί ζωντανές τις Εκκλησίες και το Μοναστήρι-σύμβολο της Ορθόδοξης Χριστιανικής μας Παράδοσης στη σκλαβωμένη γη μας, αυτό του Αποστόλου Ανδρέα, όλα τούτα τα χρόνια. Ως ένδειξη της αγάπης και της εκτίμησης για την τεράστια και υπερπολύτιμη προσφορά του, του επέδωσε ένα επιστήθιο σταυρό.
Συγκινητική ήταν η στιγμή, κατά την οποία, η κ. Μαρία Μιχαήλ, συνάντησε τον Μακαριώτατο. Πρώτη φορά, είπε, επισκέπτεται Αρχιεπίσκοπος Κύπρου το χωριό της. Η ίδια, δεν θυμάται καν την ηλικία της. Διαμένει στο Ριζοκάρπασο από τότε που γεννήθηκε. Μετά το 1974, πέρασε μόνο μια φορά στις ελεύθερες περιοχές, και αυτή όταν ήταν άρρωστη. «Πρώτη φορά τον βλέπω», είπε, εμφανώς συγκινημένη, για τη συνάντησή της με τον Μακαριώτατο.
Στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο Ριζοκαρπάσου, οι 16 μαθητές και οι 19 Καθηγητές, υποδέχθηκαν τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας μας, με λουλούδια από τους αγρούς της περιοχής και ένα πανό που έγραφε «Καλώς ήλθατε Μακαριώτατε». Η Διευθύντρια του Σχολείου Λουκία Λυσάνδρου, καλωσορίζοντας τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, είπε ότι με τον ερχομό του στα κατεχόμενα χώματά μας, «αναπτερώνονται οι ελπίδες μας και αναθαρρεύει η ψυχή μας πως σύντομα ο τόπος μας θα επανενωθεί, φθάνοντας στο τέλος του μακροχρόνιου Γολγοθά του». Μια μικρή μαθήτρια εξέφρασε τη χαρά της και είπε ότι με την παρουσία του, ο Μακαριώτατος τούς δίνει δύναμη να συνεχίσουν τον αγώνα τους για μόρφωση, με τη βοήθεια των καθηγητών τους, και παράλληλα εξέφρασε την ελπίδα ότι το Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα θα αναστηλωθεί και ότι όλοι μαζί σύντομα θα μπορέσουν να γιορτάσουν σε Αυτό την Ανάσταση του Χριστού.
Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου ευχαρίστησε όλους τους παρευρισκόμενους και συμβούλευσε τους μαθητές να δώσουν όλο το σφρίγος και τη δύναμή τους, για να πάρουν όλα αυτά που ακούνε από τους Καθηγητές τους, γιατί οι γνώσεις θα χρειαστούν στην πορεία της ζωής, «για να έχετε ένα μέλλον κατά πάντα άριστο. Από εσάς εξαρτάται η επιτυχία της ζωής σας», σημείωσε, χαρακτηριστικά. Ο Μακαριώτατος, έδωσε δώρα στους μαθητές και τους Καθηγητές του Γυμνασίου και του Λυκείου, όπως και στους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου, το οποίο επισκέφθηκε αμέσως μετά, όπου μίλησε στους 23 μικρούς μαθητές και τους άκουσε να του τραγουδούν. Τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, καλωσόρισε ένας μαθητής με τη χαρά έντονα ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του, γιατί ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας, επισκέφθηκε το ακριτικό, μα και ιστορικό τούτο μέρος της μαρτυρικής μας Πατρίδος, το οποίο έχει συνδέσει την ύπαρξή του με τις ανησυχίες του λαού μας. «Ευχόμαστε πραγματικά να είμαστε η τελευταία γενιά που είναι ξεκομμένη και απομονωμένη. Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να ζει κάτω από συνθήκες ειρήνης και αγάπης», τόνισε ο μικρός μαθητής και πρόσθεσε ότι «η παρουσία του Αρχιεπισκόπου, αναπτερώνει την ελπίδα για τη δική μας ανάσταση και της Κύπρου, η οποία θα φέρει σε κάθε άνθρωπο, που κατοικεί εδώ την αγάπη και την ειρήνη».
Στην Ιερά Μονή του Αποστόλου Ανδρέα
Τριάντα έξι χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, τους τοίχους της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα, που σε κάποια σημεία υποβαστάζουν μεταλλικές κατασκευές και που το ιερό βλέπει το απέραντο γαλάζιο, αντίκρισε για πρώτη φορά ο Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας.
Με συγκίνηση, ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.Χρυσόστομος, προσκύνησε την εικόνα του Πρωτόκλητου των Αποστόλων, του Αποστόλου Ανδρέα, και μπροστά στο λιτό Ιερό, στην παρουσία του π. Ζαχαρία, που εδώ και χρόνια λειτουργεί στην εκκλησία της Μονής, αλλά και στην εκκλησία του Ριζοκαρπάσου, ευχήθηκε, όπως οι εργασίες αναστήλωσης του ιστορικού Μοναστηριού αρχίσουν σύντομα.
Ο Θεοφιλέστατος Χωρεπίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος, επέδωσε στον Μακαριώτατο μία εικόνα του Αποστόλου Ανδρέα, εις ανάμνηση της επίσκεψής του στην Ιερά Μονή. «Η επίσκεψή σας», είπε ο Χωρεπίσκοπος Καρπασίας, «διά πρεσβειών του Αποστόλου Ανδρέα, ευχόμαστε να αποτελέσει αφορμή, για να επισκευαστεί το Μοναστήρι και να αποκατασταθεί πλήρως, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ενδεχόμενης κατάρρευσης, αλλά και για να επισφραγιστεί αυτή η επίσκεψή σας με την επανένωση του τόπου μας, προκειμένου να μπορούμε να ερχόμαστε ελεύθερα να λειτουργούμε τους ναούς μας, στα μοναστήρια μας, να δοξάζουμε τον Θεό και να ζούμε ενωμένοι και ευτυχισμένοι όλοι οι Κύπριοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι».
Ο Μακαριώτατος, με τη σειρά του, ευχήθηκε, όπως, η συντήρηση της Μονής να αρχίσει το συντομότερο δυνατό, «ώστε να συνεχίσει τη θρησκευτική πορεία της και να γίνει ένα πραγματικό πνευματικό λιμάνι που θα ξεκουράζει τις ψυχές των ανθρώπων». Το Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, είπε, ήταν το πιο ονομαστό θρησκευτικό προσκύνημα της Κύπρου και ευχήθηκε όπως ανατείλουν καλύτερες ημέρες για την Εκκλησία και την Πατρίδα μας. «Να έρθουν εκείνες οι όμορφες ημέρες, που ήμεθα μαζί και συνεργαζόμεθα και ζούσαμε ευτυχισμένοι. Από όλους εμάς εξαρτάται. Εάν εργαστούμε όλοι με αγαθή προαίρεση, είμαι σίγουρος ότι η ημέρα της επανένωσης της Πατρίδας μας θα έλθει σύντομα, για το καλό όλων των κατοίκων, Ελλήνων και Τούρκων», πρόσθεσε στη συνέχεια. Η Κύπρος, τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος «θα είναι ένα μικρό κράτος, όπως είμαστε, φιλικό με την Τουρκία και τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και τις χώρες της Μέσης Ανατολής, γιατί η περιοχή μας επιθυμεί την ειρήνη και πρέπει να συμβάλλουμε όλοι, ώστε να επικρατήσει, καθώς είναι και ευχή του ίδιου του Θεού». Ο Μακαριώτατος ευχήθηκε, όπως πολύ σύντομα αρχίσουν οι εργασίες συντήρησης της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα, υπογραμμίζοντας πως «θα είναι προς όφελος της Τουρκίας, ως δημοκρατικής χώρας, αλλά και των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι με πολλή αγάπη βλέπουν τα μνημεία, που ανήκουν σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο. Θα είναι προς όφελος όλων όταν συντηρηθεί το Μοναστήρι και τα άλλα μνημεία στην περιοχή», σημείωσε.
Ο προκαθήμενος της Εκκλησίας μας, ευχαρίστησε τον ψευδοϋπουργό Τουρισμού των κατεχομένων, ο οποίος τον ανέμενε και στο Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα. «Είναι ο υπεύθυνος για τα μνημεία», είπε ο Μακαριώτατος, και πρόσθεσε «εύχομαι να του δοθεί η ευκαιρία, επί εποχής του, να συντηρηθούν τα μνημεία για χάριν της ιστορίας και όλων μας, Ελλήνων και Τούρκων, αλλά και για το καλό όλης της ανθρωπότητας, γιατί η ανθρωπότητα κινείται συνεχώς και αφήνει πίσω της πολιτισμούς, όπως είναι τα μνημεία που βρίσκονται σήμερα στην περιοχή».
Από την πλευρά του, ο κ. Τσιανέρ ανέφερε ότι καταβάλλει προσπάθειες προς την κατεύθυνση της συντήρησης και της αναστήλωσης, «για να κερδίσει όλος ο κόσμος, καθώς τα μνημεία αυτά ανήκουν σε όλη την ανθρωπότητα, παρόλο που βρίσκονται στη βόρεια Κύπρο», όπως αποκάλεσε τις κατεχόμενες περιοχές. «Ο Μουσουλμανισμός και ο Χριστιανισμός», πρόσθεσε, «είναι οι πιο ενεργητικές θρησκείες στην Κύπρο και αυτό το πολιτισμικό μωσαϊκό είναι καθήκον όλων μας να το κρατήσουμε ζωντανό. Γι’ αυτό, εμείς είμαστε έτοιμοι για οποιαδήποτε συνεργασία, όχι μόνο για τα τζαμιά και τις εκκλησίες, αλλά για να προστατεύσουμε όλα τα αρχιτεκτονικά μνημεία του κόσμου. Αυτός που θα επωφεληθεί από το γεγονός αυτό είναι η ανθρωπότητα, δηλαδή εμείς».
Ο κ. Τσιανέρ, κάλεσε τον κόσμο που θέλει να επισκεφθεί χριστιανικά μνημεία, όπως τη Μονή του Αποστόλου Ανδρέα, να το πράξει, λέγοντας ότι η αναστήλωση, η συντήρηση και η προστασία του είναι καθήκον τους. «Τριάντα έξι χρόνια μετά, κατά την επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου στον Απόστολο Βαρνάβα, είδα τη συγκίνησή του. Για να συνεχίσει να ζει ο κοινός πολιτισμός, είμαστε πολύ θετικοί στο να συνεχιστούν τέτοιου είδους σχέσεις».
Σε ερώτηση, πότε θα αρχίσει η αναστήλωση του Μοναστηριού, είπε ότι, εξ όσων γνωρίζει, «υπάρχουν κάποιες εργασίες που πρέπει να γίνουν από μια ομάδα στην Ελληνοκυπριακή πλευρά και μόλις τελειώσουν είναι έτοιμοι να συμβάλουν». Σημείωσε ότι, δεν μπορεί να πει συγκεκριμένη ημερομηνία έναρξης των εργασιών, τόνισε, όμως, ότι αυτές μπορούν να αρχίσουν σύντομα. Στο σημείο αυτό, παρενέβη ο Χωρεπίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος, υπογραμμίζοντας ότι η Εκκλησία είναι έτοιμη, για να απαντήσει ο κ.Τσιανέρ, ότι είναι και εκείνοι έτοιμοι να το εξετάσουν με τον Μακαριώτατο.
Από την πλευρά του, ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος, ζήτησε από τον κ.Τσιανέρ, να διαβιβάσει στον κ. Έρογλου την καλή συνεργασία, που θα έχουν πάντοτε, αρχής γενομένης από αυτή την επίσκεψη και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι θα ανταλλάσσουν απόψεις για τα Μνημεία συχνά. «Είμαι σίγουρος ότι με τα μηνύματα, που μου στέλνει καθημερινώς, θα έχουμε μια καλή συνεργασία», σημείωσε.
Απαντώντας στον Μακαριώτατο, ο κ. Ερσάν Τσιανέρ, τόνισε ότι «είμαστε έτοιμοι για κάθε προσπάθεια και συνεργασία. Εφόσον και ο Αρχιεπίσκοπος έχει τις ίδιες απόψεις, χωρίς να χάσουμε χρόνο, θα αρχίσουμε τις εργασίες το συντομότερο».
Καταλήγοντας, το ασφαλές συμπέρασμα, που αδιαμφισβήτητα εξάγεται, είναι ότι η συντήρηση των ιερών τόπων λατρείας στη σκλαβωμένη πατρώα γη μας, προβάλλει ως αδήριτη και επιτακτική αναγκαιότητα, γιατί, αυτή η κληρονομιά, δεν ανήκει μόνο σε μας, ως κατοίκων αυτής της Πατρίδας, αλλά αποτελεί ανεκτίμητης αξίας θησαυρό του Παγκόσμιου Πολιτισμού.
Παναγιώτης Θεοδώρου