Σχετικά θέματα:
14η Μαρτίου, μέρα μνήμης του ήρωα
54 χρόνια αθανασίας. Το υπέροχο ταξίδι
του Βαγορή για τη... γη των ηρώων
Την Κυριακή, 13 Μαρτίου 2011, το Κοινοτικό Συμβούλιο του Λάρνακα της Λαπήθου και τα οργανωμένα σύνολα της κοινότητας τέλεσαν το ετήσιο εθνικό μνημόσυνο του ήρωα Ευαγόρα Παλληκαρίδη στον ιερό ναό της Αγίας Παρασκευής Λακατάμιας. Του μνημοσύνου προέστη ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος, ενώ τον επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε η κα Κλαίρη Αγγελίδου, πρώην Υπουργός Παιδείας. Ακολούθως, τελέστηκε τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων στα Φυλακισμένα Μνήματα.
Να σημειωθεί ότι ο πατέρας του ήρωα Ευαγόρα Παλλικαρίδη κατήγετο από την τουρκοκρατούμενη κοινότητα Λάρνακας της Λαπήθου της επαρχίας Κυρηνείας.
**************************************************************
Η ομιλία της Πρώην Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, κ. Κλαίρης Αγγελίδου
Και συ, Ευαγόρα
που ονειρεύεσαι τη Λευτεριά
και στα δεκαοκτώ σου χρόνια
βάδισες,
ολόρθος στην αγχόνη,
σίγουρα θ’ απορείς
για την ελευθερία του 21ου αιώνα,
ντυμένη στα κατάμαυρα,
ακόμη να θρηνεί αγνοουμένους,
νεκρούς.
Εσύ, ανέβηκες τα σκαλοπάτια
να τη βρεις.
Εμείς κατρακυλάμε
κάθε μέρα
σ’ ανήλιαγα τενάγη
χωρίς ελπίδα
χωρίς πίστη.
Τα όνειρά μας είναι πια μικρά
και τα τραγούδια μας πικρά.
Τώρα, Ευαγόρα,
στήνονται αγχόνες αδικίας
από ξένους,
μ’ αλίμονο κι από δικούς.
Πλεκτάνες στήνονται, Ευαγόρα,
για τη Λευτεριά.
Με κείνη ανεμοπόδαρη
θα περπατήσει στο Δίκωμο,
στο Μαχαιρά, στου Ολύμπου τα βουνά
και με τ’ αστραφτερό σπαθί της
θα κόψει τα δεσμά.
Και συ, αρχάγγελος ραψωδός
Θα ξανακατεβάσεις τα πάνω της ανομίας,
Υψώνοντας λευκές παντιέρες.
Θα πολεμήσεις το κακό ξανά.
Κι αντάμα με τη Λευτεριά
της Άνοιξης τα λούλουδα
μυρσίνια, μυγδαλιές και βάγια
θα μυρίσεις,
για να ’ρθει η Ανάσταση σε τούτο το νησί.
Κύπρο τη λένε.
Ναι, ο Ευαγόρας αρχάγγελος θα ‘ρθει ξανά μαζί με τους άλλους ήρωες της Αγχόνης να πολεμήσει για να μπορέσει ν’ ανέβει τα σκαλιά της Λευτεριάς, αυτής της Λευτεριάς που τόσο αγάπησε και στα δεκαοχτώ του χρόνια στάθηκε περήφανος, ωραίος σαν Απόλλωνας μπροστά στην αγχόνη, τραγουδώντας τον Εθνικό μας ύμνο.
Δεν δίστασε, δεν αρρώδησε, η καρδιά του ήταν δοσμένη σ’ αυτήν και την ώρα που ο δήμιος έσφιγγε την αγχόνη γύρω από το λαιμό του, εκείνος είχε ήδη περάσει τα γήινα, ακολουθώντας το θεϊκό φως, που άστραψε και τον οδηγούσε στην αιωνιότητα.
Ο Ευαγόρας χαρακτηριζόταν για την ορμητικότητα, τον αυθορμητισμό, τη γενναιότητά του.
Έφηβος δεκαπεντάχρονος μαθητής στο Γυμνάσιο, στους γιορτασμούς που θα γίνονταν για τη στέψη της βασίλισσας της Αγγλίας τον Ιούνιο του 1953 και τους σημαιοστολισμούς που έκαμνε η αποικιοκρατική Κυβέρνηση, ανέβηκε και κατέβασε την Αγγλική σημαία από τον ιστό στο Γυμναστήριο.
Συνελήφθη και τον κράτησαν στον Αστυνομικό σταθμό για ώρες.
Όμως δεν πτοήθηκε. Άρχισε να προετοιμάζει τον εαυτό του για το αντάρτικο. Κοιμόταν πάνω σε δυο ξύλα με μια κουβέρτα. Γυμναζόταν, ήταν αθλητής.
Μετείχε σε διαδηλώσεις. Σε μια απ’ αυτές τον συνέλαβαν και όρισαν για ημερομηνία της δίκης του τις 6 Δεκεμβρίου 1955.
Την παραμονή, κουβέντιαζε με τον πατέρα του, του ’ πε πως θα βγει αντάρτης γιατί δεν αντέχει τη φυλακή.
Ο γέρο πατέρας συγκινημένος του ‘δωσε την ευχή του, του μίλησε για ήθος.
Αυτό το ήθος ήταν το χαρακτηριστικό όλων των ηρώων της ΕΟΚΑ.
Θα το δούμε στα λόγια, στις πράξεις τους
Θα πάρω μιαν ανηφοριά
θα πάρω μονοπάτια
θα βρω τα σκαλοπάτια
που παν στην Λευτεριά
θ’ αφήσω αδέλφια, συγγενείς,
τη μάνα, τον πατέρα,
μες τα λαγκάδια πέρα
και τις βουνοπλαγιές.
Γεια σας παλιοί συμμαθητές.
Τα τελευταία λόγια τα γράφω σήμερα για σας. Κι όποιος θελήσει να βρει ένα χαμένο αδελφό, ένα παλιό του φίλο,
Ας πάρει μιαν ανηφοριά
ας πάρει μονοπάτια
να βρει τα μονοπάτια
που παν στη Λευτεριά
Με την Ελευθερία μαζί
μπορεί να βρει κι εμένα.
Αν ζω, θα μ’ εύρει εκεί.
Ευαγόρας
5 Δεκεμβρίου 1955
Ανέβηκε στο βουνό. Εκεί αισθάνθηκε λεύτερος.
Πολεμούσε, και τις ώρες της αγρύπνιας έγραφε ποιήματα, ακόμη και σε πακέτα τσιγάρων.
Ένα χρόνο αργότερα ενώ με άλλους δύο συντρόφους του κατέβαινε στο χωριό Λυσός χαράματα, για να φέρουν τρόφιμα, κουβέρτες και ένα μπρεν, αφού σαν άλλος Σπαρτιάτης το πρωί Δεκέμβρη μήνα, λούστηκε στα κρύα νερά του ποταμού, κουρεύτηκε, κι ετοιμάστηκε λες και προαισθανόταν το θάνατό του, όταν έπεσαν σε ενέδρα Άγγλων δεν έφυγε και συνελήφθηκε.
Οι άλλοι κατάφεραν να διαφύγουν. Αυτός έμεινε εκεί μ’ ένα μπρεν στο χέρι, που δεν ήταν καν έτοιμο για χρήση.
Όταν τον ρώτησαν γιατί δεν έτρεξε να φύγει, είπε απλά: Δεν ήθελα να νομίσουν ότι φοβήθηκα.
Ο πατέρας του, όταν τον είδε τρόμαξε. Εκείνος δέχθηκε τους βασανισμούς με στωικότητα. Άντεξε. Η δύναμη βρισκόταν στη ψυχή του.
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης ήταν αληθινός χριστιανός.
Στην Καινή Διαθήκη που βρέθηκε στο σακκάκι του, που έμεινε στο βουνό, την ημέρα που έφυγε, έγραφε:
Αυτά είναι μαρτυρία του στενού συναγωνιστή και φίλου του Ευαγόρα, Γιώργου Στενιώτη.
«Το Ευαγγέλιο εγράφη στη γλώσσα μας και σε μας ανέθεσε ο Θεός να το μεταδώσουμε σ’ όλον τον κόσμο. Είναι τιμή σου αν το κρατάς φυλακτό και το μελετάς καθημερινά».
Ένα αγόρι 18 χρόνων πίστευε στο Θεό, έγραφε ποιήματα, πάνω από 800 ποιήματα διασώθηκαν, μελοποιήθηκαν από τον Κύπριο συνθέτη Μάριο Τόκα, τραγουδιούνται και ανοίγουν τους ουρανούς της αγάπης μας για την πατρίδα, και για τον έρωτα.
Για σένα Κύπρο αθάνατη,
πατρίδα σκλαβωμένη,
θα δώσω από το αίμα μου κάθε σταλαματιά
για να σε δω ελεύθερη και χιλιοδοξασμένη,
δεν θα διστάσω Κύπρο μου να πέσω στη φωτιά.
Μέσα στο ειδικό δικαστήριο της Λευκωσίας, ο Ευαγόρας στέκεται αγέρωχος. Αφού ο Άγγλος δικαστής Σιω διάβασε το κατηγορητήριο, τον ρώτησε, αν έχει τίποτε να πει.
Εκείνος απάντησε: «Γνωρίζω ότι θα καταδικαστώ σε θάνατο. Θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα, το έκαμα σαν Έλληνας Κύπριος που ζητά τη λευτεριά του. Εύχομαι να ’μαι ο τελευταίος Κύπριος που θ’ αντικρίσει την αγχόνη».
Κι ήταν ο τελευταίος.
Αν ο Άγγλος δικαστής γνώριζε καλά την Ελληνική Ιστορία, θα έπρεπε να πλησιάσει τον δεκαοκτάχρονο ήρωα και να του σφίξει το χέρι. Θα ‘δινε ένα μάθημα ανθρωπιάς σ’ όλο τον κόσμο.
Στις 13 Μαρτίου 1957, ο Παλληκαρίδης στέκεται στο τελευταίο σκαλοπάτι της ζωής του.
Στους δικούς του δίνει κουράγιο, τους μιλά ανοιχτόκαρδα, αστειεύεται μαζί τους.
Οι δημοσιογράφοι τους κύκλωσαν, τους βλέπουν ακμαίους, μ’ ένα χαμόγελο.
Ένας Άγγλος δημοσιογράφος διερωτάται: Τί σόι άνθρωποι είναι αυτοί;
«Φαίνεται πως η Ελληνική μυθολογία με τους ήρωες, δεν είναι καθόλου μυθολογία».
«Είναι Έλληνες», του απάντησε κάποιος, «όμως η λέξη δεν ερμηνεύεται στα Αγγλικά».
Τα γύρω κελιά βουίζουν, τραντάζονται συθέμελα από θούρια, εκκλησιαστικούς ύμνους.
Οι ζητωκραυγές διακόπτουν τη βαθιά σιωπή της νύχτας.
Ο Ευαγόρας βάδισε στην αγχόνη ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο.
Ο Παπά Ερωτόκριτος, ο ιερέας των φυλακών, λίγο πριν τον εξομολογήσει, του ζήτησε το σταυρό που πάντα φορούσε ακόμα και στις μάχες, να του τον δώσει, για να’ναι ενθύμιο στους δικούς του.
Όχι, είπε. Θέλω να ταφώ με τον σταυρό. Ο παπάς του συνέστησε να ‘χει θάρρος μέχρι τέλους και να μην αφήσει την εντύπωση στους Άγγλους δήμιους ότι δείλιασε.
«Έχω θάρρος», του είπε, «και δεν θα δειλιάσω. Ελπίζω να είμαι ο τελευταίος».
Ο ιερέας ήταν ο τελευταίος που του έκλεισε τα μάτια, τον φίλησε, του ‘καμε την νεκρώσιμη ακολουθία.
Ύστερα οι Άγγλοι τον πήραν. Κανένας δεν ήξερε που έθαβαν τους νεκρούς της αγχόνης.
Κι όταν ήρθε η Ανεξαρτησία το 1960, κανείς δεν ήξερε που ήταν οι τάφοι.
Μήνες αργότερα βρήκαν στο χώρο των Φυλακών ένα σχεδιάγραμμα. Εντόπισαν το χώρο γεμάτο πέτρες και άλλα σκουπίδια, τον καθάρισαν και από τότε έγιναν τα «Φυλακισμένα Μνήματα» ένα προσκυνητάρι, που πρέπει να περάσουν οι πανέλληνες να καταθέσουν τα λουλούδια της αγάπης και της ευγνωμοσύνης τους.
Εκεί αυτόβουλα η Ελληνική ψυχή θυσιάστηκε και λάμπρυνε την Ελληνική Ιστορία με καινούργια ανδραγαθήματα για την οποία εμείς πρέπει να είμαστε περήφανοι και να μην επιτρέψουμε σε κανένα να την αλλοιώσει.
Ο εχθρός είναι εντός των πυλών μας. Καραδοκεί να πάρει όλη την Κύπρο, όχι μόνο μέρος.
Τα σχέδιά τους από το 1956 δεν έχουν αλλάξει σε τίποτε.
Εμείς κάμνουμε το καλό παιδί, τους προσφέρουμε, υποχωρούμε, αλλά εκείνοι προχωρούν ανελέητοι να εφαρμόσουν τα σχέδιά τους.
Ερτογάν, Νταβούτογλου, Μπαγίς και τα πιόνια τους εδώ Ταλάτ και Έρογλου βαδίζουν βάσει των προδιαγεγραμμένων σχεδίων.
Ο Έρογλου δηλώνει ότι δεν υπάρχουν έποικοι και είναι 600 χιλιάδες όπως γράφουν οι τουρκοκυπριακές εφημερίδες και διαμαρτύρονται οι τουρκοκύπριοι με τον ξεσηκωμό τους. Δεν υπάρχουν έποικοι, αλλά μετανάστες.
Η κατάσταση είναι νεφελώδης και επικίνδυνη.
Οι συνομιλίες εδώ και 2 ½ χρόνια δεν οδηγούν σε αποτέλεσμα. Καρκινοβατούν
Πού οδηγούμαστε;
Κανένας δεν ξέρει.
Γι αυτό όλοι πρέπει νάχουμε τα μάτια μας δεκατέσσερα.
Ο ελληνισμός κινδυνεύει από το αδηφάγο θηρίο, την τουρκία, που θέλει να γίνει η ηγέτιδα δύναμη της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο Νεοοθωμανισμός είναι παντιέρα της Άγκυρας.
Θέλει τη Θράκη, το Καστελλόριζο.
Ναι λεει ο Νταβούτογλου.
«Ναι είναι Ελληνικό νησί, αλλά είναι στη Μεσόγειο», υπονοώντας ότι έχουν και κείνοι δικαιώματα.
Γι’ αυτό πρέπει ν’ αντισταθούμε.
Να μην απεμπολήσουμε τη γλώσσα, την ιστορία, τον πολιτισμό μας.
Μόνο ο Θεός κι οι ήρωές μας μπορούν να μας σώσουν.
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης κι όλοι οι άλλοι ήρωες που θυσιάστηκαν για τη Λευτεριά.
Ας είναι αιωνία η μνήμη του.
κας Κλαίρης Αγγελίδου
Πρώην Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού