Παρασκευή 12 Μαρτίου: Δ΄ Χαιρετισμοί προς την Παναγία
Κυριακή 14 Μαρτίου: Δ\' Νηστειών - Ιωάννου της Κλίμακος
Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος, την Παρασκευή, 1ην Απριλίου 2011, θα χοροστατήσει κατά την ακολουθία των Δ΄ Χαιρετισμών στον Ιερό Ναό Αγίου Στυλιανού στο συνοικισμό Άσπρες Στροβόλου. Την Κυριακή, 3 Απριλίου, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα στην Κοκκινοτριμιθιά. Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, ο Μακαριώτατος, θα χειροτονήσει εις διάκονο τον κ. Κωνσταντίνο Κωνσταντίνου απόφοιτο Ανωτέρου κύκλου της Ιερατικής Σχολής.
Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος, την Κυριακή, 3 Απριλίου, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Σπυρίδωνος στο Στρόβολο 2.
Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος την Παρασκευή 1ην Απριλίου, τό πρωί, θα τελέσει τη Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων και θα προστεί της καθιερωμένη Δοξολογίας για την επέτειο της 1ης Απριλίου στον ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στο Μάμμαρι. Το εσπέρας, της ιδίας, θα χοροστατήσει κατά την ακολουθία των Δ΄ Χαιρετισμών και θα κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Μηνά στο Γέρι. Την Κυριακή, 3 Απριλίου, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Μάμα στη Λακατάμεια.
Οι θεολόγοι της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, την Κυριακή, 3 Απριλίου, θα κηρύξουν ως εξής: κ. Ανδρέας Ιερείδης στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στον Άγιο Δομέτιο, κ. Μιχαήλ Λοϊζίδης στον Ιερό Ναό Αγίου Σάββα στη Λευκωσία, κ. Μιχαήλ Μηλιώτης στον Ιερό Ναό Παναγίας Χρυσελεούσης στο Στρόβολο.
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
30 Μαρτίου 2011.
**************************************************************************************************
Η ιερή ανάβαση
“Διδάσκαλε, ήνεγκα τον υιόν μου προς σε έχοντα πνεύμα άλαλον...”
Η ευαγγελική περικοπή της Δ΄ Κυριακής των Νηστειών μας παραπέμπει στην περίπτωση ενός δυστυχισμένου πατέρα, ο οποίος γονυπετής μπροστά από τον Κύριό μας τον ικετεύει: "Διδάσκαλε, ήνεγκα τον υιόν μου προς σε, έχοντα πνεύμα άλαλον". Στο πρόσωπο του ασθενούντος υιού αποκαλύπτεται με τον πιο τραγικό τρόπο το έσχατο κατάντημα του ανθρώπου στο οποίο μπορεί να τον ρίξει η συνέπεια αμαρτία. Η ύπαρξη αυτή είναι ιδιαίτερα τραγική γιατί η παρουσία του σατανά δεν της επιτρέπει να ζει φυσιολογικά στην αγάπη του Κυρίου. Μέσα από το συγκεκριμένο περιστατικό φανερώνεται ότι η αμαρτωλή ζωή οδηγεί πάντοτε σε φοβερά αδιέξοδα. Ρίχνει τον άνθρωπο αιχμάλωτο στον άρχοντα του σκότους, ο οποίος εργάζεται για να τον σπρώξει στην καταστροφή. Η αγάπη του Θεού Έστω όμως και μέσα από αυτά τα τραγικά αδιέξοδα, η αγάπη του Θεού προβάλλει σωτήρια για τον άνθρωπο και τον προσκαλεί να την πλησιάσει και να γευθεί τη Χάρη Του. Ο Θεός "δέχεται τον έσχατον καθάπερ και τον πρώτον", αρκεί ο ίδιος ο άνθρωπος να αναζητήσει την αγάπη του. Στην προοπτική αυτή βλέπουμε τον Κύριό μας να επιτιμά "τω πνεύματι τω ακαθάρτω... και κρατήσας αυτόν της χειρός, ήγειρεν αυτόν". Και πραγματικά ο μόνος που μπορεί να σώσει τον άνθρωπο είναι ο Κύριός μας, αρκεί εμείς να προσφεύγουμε στην αγάπη του με πίστη και με ειλικρινή μετάνοια. Στο τέλος της Ευαγγελικής περικοπής μετά από την λύτρωση του νέου από την καταδυναστεία του διαβόλου, γίνεται υπενθύμιση στους πιστούς ότι θα πρέπει να εντείνουν τον πνευματικό τους αγώνα για να μπορέσουν να φθάσουν άξια στο Θείο Πάθος και την Λαμπρηφόρο Ανάσταση. Ο Ιωάννης της Κλίμακας Την Δ΄ Κυριακή των νηστειών η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του Ιωάννου του συγγραφέα της Κλίμακας. Δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα για τη ζωή του. Ήταν ένας ταπεινός ασκητής που ζούσε μέσα στο πέλαγος της αγάπης του Κυρίου μας. Η ψυχή του όμως έκρυβε το τάλαντο του δασκάλου, που ποτέ δεν θα φανερωνόταν αν άλλοι δεν τον πίεζαν να γράψει τις εμπειρίες του προς ψυχική ωφέλεια πολλών ανθρώπων που θα εντρυφούσαν σε αυτές. Μεταξύ άλλων, έγραψε την "Κλίμακα", από την οποία πήρε και το όνομά του, ο συγγραφέας της Κλίμακας. Μέσα από το πνευματικό αυτό σύγγραμμα ξεδιπλώνει μπροστά μας μια ατελείωτη σκάλα, η ανάβαση της οποίας αντικατοπτρίζει τον αγώνα των πιστών για την κατάκτηση των αρετών. Ο αγώνας αυτός παρουσιάζεται να μην έχει τέλος. Επικαλούμαστε εδώ και την μαρτυρία του Γρηγορίου του Νύσσης, ο οποίος τονίζει ότι η αρετή δεν έχει όρια. Για να συμπληρώσει ότι το μόνο όριο της αρετής είναι ότι δεν έχει όρια. Αγαπητοί αδελφοί, η Ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε σήμερα δεν αφήνει μπροστά μας άλλες επιλογές παρά να ακολουθήσουμε τον δρόμο που οδηγεί στην αγάπη του Κυρίου μας, ο οποίος είναι ο μόνος που μπορεί να μας ελευθερώσει από την αιχμαλωσία της αμαρτίας και τις φοβερές συνέπειές της. Επίσης, η μεγάλη μορφή του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακας μας προσκαλεί σε μια ευγενή και ιερή ανάβαση που οδηγεί στην κατάκτηση των αρετών. Μόνο σ΄ αυτή την πορεία μπορεί ο άνθρωπος να γίνει μια χαριτωμένη ύπαρξη που να φανερώνει την εικόνα του Θεού.
Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.
****************************************************************************
Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, ο συγγραφέας της «Κλίμακος»
Η Δ΄ Κυριακή των Νηστειών, είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη, το συγγραφέα της «Κλίμακος», δηλαδή της σκάλας εκείνης, που ξεκινά από τα πρώτα στάδια της πνευματικής ζωής και φθάνει στα υψηλότερα και τελειότερα. Μέσα από τα κεφάλαια του βιβλίου αυτού, εκφράζεται η αγιοπατερική Παράδοση και διαφαίνεται το μέγεθος της προσωπικότητας του Αγίου. Αποτελείται από τριάντα λόγους, που ο καθένας τους περιγράφει μια αρετή. Οι τίτλοι κάποιων από αυτούς είναι: «Περί της του ματαίου βίου βιαίας αποταγής», «Περί ξενιτείας», «Περί αοργησίας και πραότητας», «Περί πολυλογίας και σιωπής», «Περί διακρίσεως λογισμών, παθών και αρετών», «Περί της ιεράς μητρός των αρετών προσευχής», κ.ά. Στην κορυφή της «Κλίμακος», ο Άγιος Ιωάννης τοποθέτησε την αγάπη, ως τη σημαντικοτέρα των αρετών, την οποία βιώνουν οι αγιαζόμενοι-θεούμενοι άνθρωποι. Η «Κλίμακα» του Αγίου Ιωάννη του Σιναΐτη αναγιγνώσκεται στα περισσότερα Ορθόδοξα Μοναστήρια, συνήθως από την αρχή της Μεγάλης Σαρακοστής.
Ο Άγιος Ιωάννης, είναι από τις μεγαλύτερες ασκητικές φυσιογνωμίες της Εκκλησίας. Έζησε τον 6ο αιώνα μ.Χ. αιώνα. Γεννήθηκε, κατά πάσα πιθανότητα, στην Παλαιστίνη και από την ηλικία των δεκαέξι ετών ανέβηκε στο Όρος Σινά, όπου ο έμπειρος Γέροντας Μαρτύριος, με εντολή του Ηγουμένου της Μονής, ανέλαβε την πνευματική του καθοδήγηση. Μετά από πολυετή άσκηση, έφυγε από τη Μονή του Σινά και αφού πραγματοποίησε προσκυνηματική περιοδία σε διάφορα πνευματικά κέντρα της εποχής, κατέφυγε στην ερημική τοποθεσία «Θωλάς», για το στάδιο της «ησυχίας», όπου έμεινε για σαράντα χρόνια σε ένα σπήλαιο. Τότε, σε ηλικία περίπου 75 ετών, μετά από προτροπές, αναλαμβάνει Ηγούμενος της Μονής του Σινά, παρά το γεγονός ότι στην αρχή προέβαλλε αντιρρήσεις. Ο Άγιος Ιωάννης, είναι μεγάλη πνευματική προσωπικότητα. Αξιώθηκε μεγάλων εμπειριών και θαυματουργικών χαρισμάτων ενώ ακόμη ζούσε.
Οι λόγοι του Αγίου Ιωάννη του Σιναΐτη είναι επίκαιροι, γιατί και στη σημερινή εποχή, όπως τότε, ο άνθρωπος βυθίζεται μέσα στην τύρβη της καθημερινότητας και αδιαφορεί για τα πνευματικά αγαθά, επειδή αποκάμνει από το κυνηγητό των υλικών αγαθών, προκειμένου να αποκτήσει όσον το δυνατόν περισσότερα. Ο Άγιος Ιωάννης μάς περιγράφει πολύ παραστατικά αυτή την αρρωστημένη κατάσταση που υπήρχε και στη δική του εποχή. Λέγει, λοιπόν, ότι «o άνθρωπος διαβάζει για την κρίση και αρχίζει να χαμογελά. Για την κενοδοξία και κενοδοξεί την ώρα της αναγνώσεως. Αποστηθίζει λόγους περί αγρυπνίας και παρευθύς καταβυθίζεται στον ύπνο. Εγκωμιάζει την προσευχή, και την αποφεύγει σαν μαστίγιο. Μόλις χορτάσει φαγητό μετανοεί, και ύστερα από λίγο τρώγει και χορταίνει περισσότερο. Μακαρίζει τη σιωπή και την εγκωμιάζει με πολυλογία. Επαινεί και δοξάζει τους ελεήμονες, αλλά υβρίζει τους φτωχούς». (Λόγος 17).
Αγίου Ιωάννη του Σιναΐτη, ψήγματα χρυσού:
Εγκρατής, είναι αυτός που ζει μέσα στους πειρασμούς, στις παγίδες και στους θορύβους του κόσμου και αγωνίζεται με όλη του τη δύναμη να μιμηθεί τη ζωή εκείνων που είναι απαλλαγμένοι από αυτούς τους θορύβους. Στους αρχάριους, οι πτώσεις σε σαρκικά αμαρτήματα συμβαίνουν από την απόλαυση των φαγητών. Στους μεσαίους από την υπερηφάνεια. Σε εκείνους, δε, που πλησιάζουν προς την τελειότητα, αποκλειστικά εξαιτίας της κατακρίσεως. Μην παίρνεις θάρρος και νομίζεις ότι λόγω τής εγκρατείας σου θα σωθείς από την πτώση. Κάποιος, ο Σατανάς, χωρίς να τρώει τίποτα έπεσε από τον ουρανό!
Η υπερηφάνεια, για ξένα πράγματα, είναι ντροπή. Η χειρότερη ανοησία, είναι το να καυχώνται οι άνθρωποι για κάποια χαρίσματα που πήραν από τον Θεό. Όσα κατορθώματα έκαναν πριν από τη γέννησή τους, για αυτά μονάχα να υπερηφανεύονται. Γιατί, όσα συνέβησαν έπειτα από τη γέννησή τους, τους τα δώρισε ο Θεός. Τίποτε δεν μπορεί να ωφελήσει περισσότερο από το ταπεινό και ειλικρινές ήθος και τον καθαρό λόγο.
Η προσευχή, ως προς την ποιότητά της, είναι ένωση του ανθρώπου με τον Θεό, συμφιλίωση με Αυτόν, μητέρα και θυγατέρα των δακρύων, καθώς, επίσης, και συγχώρεση των αμαρτημάτων, γέφυρα που σώζει από τους πειρασμούς, τοίχος που προστατεύει από τις θλίψεις, έργο των Αγγέλων, τροφή όλων των ασωμάτων, εργασία που δεν τελειώνει, πηγή των αρετών, πρόξενος των χαρισμάτων, τροφή της ψυχής, φωτισμός νου, πέλεκυς που χτυπά την απόγνωση, απόδειξη της ελπίδας, διάλυση της λύπης, πλούτος των μοναχών, θησαυρός των ησυχαστών, μείωση του θυμού, καθρέπτης της πνευματικής προόδου, φανέρωση των μέτρων, δήλωση της πνευματικής κατάστασης, αποκάλυψη των μελλοντικών πραγμάτων. Η προσευχή είναι γέφυρα που ελευθερώνει τους ανθρώπους από πολλούς πειρασμούς και κινδύνους. Είναι έργο ουράνιο, τροφή των Αγγέλων και των Αγίων, αγαλλίαση και χαρά των δικαίων, πηγή κάθε καλού, προκοπή της καρδιάς, φωτισμός του νου, φλόγα ουράνια, απόδειξη της ελπίδας προς τον Θεό, θυρίδα από την οποία εισέρχεται ουράνιο φως και αποκαλύπτει τα απόκρυφα μυστήρια του Θεού.
Καταλαλιά, σημαίνει, γέννημα του μίσους, υπόκριση αγάπης, αιτία της ακαθαρσίας. Η κρίση είναι αναιδής αρπαγή του δικαιώματος του Θεού, ενώ η κατάκριση όλεθρος της ψυχής αυτού, ο οποίος κατακρίνει. Ο καλόγνωμος και συνετός άνθρωπος, όσες αρετές βλέπει στους άλλους, τις σημειώνει με επιμέλεια, ενώ ο ανόητος αναζητεί τα ελαττώματα και τις κατηγορίες.
Ακτημοσύνη, είναι η πίστη στις εντολές του Κυρίου. Ακτημοσύνη, η απαλλαγή από περιουσιακά στοιχεία, είναι το να αποθέσει ο άνθρωπος κάθε φροντίδα από πάνω του, να γίνει οδοιπόρος χωρίς εμπόδια.
Η πολυλογία, είναι η καθέδρα της κενοδοξίας, απόδειξη της άγνοιας, θύρα των κατακρίσεων.
Απολυτίκιο:
Ταῖς τῶν δακρύων σου ροαῖς, τῆς ἐρήμου τόν ἂγονον ἐγεώργησας, καί τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἲς ἑκατόν τούς πόνους ἐκαρποφόρησας, καί γέγονας φωστήρ τήν Οἰκουμένην λάμπων τοῖς θαύμασι, Ίωάννη πατήρ ἡμῶν ὃσιε. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.
Δρ Ελένη Ρωσσίδου-Κουτσού, Φιλόλογος-Βυζαντινολόγος