Η πιο ισχυρή μαρτυρία για την εμφάνιση των πρώτων ανθρώπων στην Κύπρο προέρχεται από καταφύγιο, το οποίο έχει καταπέσει μερικώς, στην τοποθεσία Αετόκρεμμος, εντός της ομώνυμης Βρετανικής στρατιωτικής βάσης του χωριού Ακρωτήρι.

Μέσα σ’ αυτό βρέθηκε πληθώρα οστών που ανήκαν σε περισσότερους από πεντακόσιους νάνους ιπποπόταμους, σε τρεις νάνους ελέφαντες καθώς και σε άλλα ζώα και μεγάλα πουλιά. Εντοπίστηκαν επίσης παλαιολιθικά εργαλεία και όπλα, καθώς και εστίες μόνιμες ή περιστασιακές. Στρωματογραφικά διακρίθηκαν τέσσερις φάσεις, που χρονολογήθηκαν με τη μέθοδο του ραδιάνθρακα στη 10η χιλιετία π.Χ. Επομένως, μπορούμε να υποθέσουμε πως προς το τέλος της 11ης π.Χ. χιλιετίας, ομάδες ανθρώπων, που διήγαν νομαδική ζωή τροφοσυλλεκτών και κυνηγών, δρούσαν στο νησί και σ’ αυτούς μάλλον οφείλεται η πλήρης εξαφάνιση των νάνων ιπποπόταμων και ελεφάντων.

Τα ευρήματα στο Ακρωτήρι δείχνουν πως η Κύπρος κατοικήθηκε τρεις περίπου χιλιετηρίδες πριν από τη φάση της Χοιροκοιτίας, δεν είναι όμως βέβαιο αν στην ανάπτυξη του νεολιθικού πολιτισμού της Κύπρου συνέβαλαν οι απόγονοι των πρώτων Κυπρίων ή αν αφίξεις νέων αποίκων δημιούργησαν τον τελευταίο.

Δρ. Ανδρέας Δημητρίου