Η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπτου κ.κ. Χρυσόστομος έδωσε συνέντευξη στη StockWatch. Σε αυτήν ο Μακαριώτατος, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε ότι Η Εκκλησία, παρόλο που είναι, κυρίως, πνευματικός οργανισμός, υπάρχει ανάγκη ν\' αναπτύσσεται συνεχώς, γιατί επιτελεί κοινωνικό, πολιτιστικό, εθνικό και φιλανθρωπικό έργο.
Η συνέντευξη
Ερ: Μακαριότατε πως επηρεάζει η οικονομική κρίση τα της Εκκλησίας;
Απ.: Η κρίση επηρεάζει σε όλους τους τομείς την Εκκλησία. Κατ’ αρχήν έχουν πληγεί σημαντικά οι εργασίες στους δύο κύριους τομείς επενδύσεων μας, δηλαδή των τραπεζών και της τουριστικής βιομηχανίας.
Ακόμη και το παγκάρι της Εκκλησίας έχει πληγεί γιατί οι πιστοί ανάβουν κερί με λιγότερα χρήματα.
Η Εκκλησία από την άλλη δεν είναι μόνο οικονομικός οργανισμός είναι πάνω από όλα πνευματικός και φιλανθρωπικός οργανισμός. Εργάζεται σε όλους τους τομείς της φιλανθρωπίας και σίγουρα υφίστανται κάποιες αρνητικές επιπτώσεις.
Ως φιλανθρωπικός οργανισμός αντιμετωπίζει τους επιχειρηματίες με τους οποίους συνεργάζεται κάτω από διαφορετικό φακό. Οι έμποροι και οι λαϊκοί ζητούν εκπτώσεις ή ακόμη και απαλλαγή του ενοικίου των υποστατικών και άλλων ακίνητων που ενοικιάζουν από την Εκκλησία.
Επιπλέον σε τέτοιες καταστάσεις η Εκκλησία οφείλει να δίνει θάρρος και να καλεί το Χριστεπώνυμο πλήρωμα σε εγρήγορση. Αν οι άνθρωποι σφίξουν κάπως τα ζωνάρια, κάνουν πάνω τα μανίκια και πέσουν στη δουλειά τότε μπορούν να ξεπεράσουν πολλά από τα προβλήματα που έφερε η κρίση.
Από εμάς τους ιδίους εξαρτάται το πώς θα χειριστούμε τα προβλήματα, δεν πρέπει να χάνουμε το θάρρος μας.
Ερ: Ο κόσμος λόγω της κρίσης στρέφεται περισσότερο στη θρησκεία;
Απ.: Αν εννοείτε ότι ζητούν βοήθεια από την Εκκλησία πρέπει να σας πω ότι ναι – κατά εκατοντάδες, να μη πω χιλιάδες έρχονται οι επιστολές. Σε τέτοιο σημείο μάλιστα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε που δίνουμε και που δεν δίνουμε βοήθεια.
Από πέρσι είχαμε εφαρμόσει ένα σύστημα για να αντιμετωπίσουμε κάπως καλύτερα την κατάσταση.
Ανάλογα με το μέγεθος κάθε ενορίας δίνουμε €5 χιλ. έως €15 χιλ. παραπέμποντας όσους απευθύνονται για βοήθεια στην ενορία τους, που τους γνωρίζει και ο ιερέας. Αν δεν τους γνωρίζει, θα πρέπει να τους επισκεφτεί στο σπίτι τους και να διαπιστώσει από μόνος του την οικονομική τους κατάσταση, ούτως ώστε η βοήθεια μας να είναι πιο θετική και να πιάνει τόπο.
Ερ: Η προσπάθεια σας στέφθηκε με επιτυχία;
Απ.: Δεν μπορώ να πω ότι πετύχαμε 100%. Εκεί που έχουμε καλούς ιερείς και επιτρόπους εξελίχθηκαν τα πράγματα κατά θεάρεστο τρόπο, εκεί όμως που υπάρχει η αδιαφορία δεν έγινε τίποτα.
Ερ: Ο κόσμος στρέφεται και στη θρησκεία λόγω της κρίσης;
Απ.: Ασφαλώς στρέφεται. Έχουμε παρατηρήσει ότι το εκκλησίασμα αυξάνεται γιατί θεωρεί την Εκκλησία ως την πραγματική μητέρα του που πρέπει να ενδιαφερθεί γι’ αυτούς.
Αυτό το ρόλο τον αισθανόμαστε και εμείς, η Εκκλησία είναι η μητέρα όλων και πρέπει ενσκήψει πάνω στον πόνο του λαού δεν πρέπει να αδιαφορεί.
Διαχείριση Εκκλησιαστικής περιουσίας
Ερ: Μπορείτε να μας πείτε για το στόχο που έχετε θέση για καλύτερη διαχείριση της περιουσίας της Εκκλησίας.
Απ.: Μετά τις ατασθαλίες που είχα ανακαλύψει μέσα από την έρευνα που είχα διεξάγει με εντολή της Αρχιεπισκοπής και αργότερα που είχα αναλάβει ως τοποτηρητής, εισηγήθηκα προς τη Σύνοδο συγκεκριμένες ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να μην μπορεί να πράξει ότι θέλει ο Αρχιεπίσκοπος, ο Μητροπολίτης ή ο Ηγούμενος.
Δημιουργήθηκε μια επιτροπή μέσα από την οποία περνούν και εγκρίνονται ή απορρίπτονται όλες οι υποθέσεις με στόχο να μην κατασπαταλάται η περιουσία της Εκκλησίας.
Ερ: Πως λειτουργεί η Επιτροπή;
Απ.: Η επιτροπή για να εξετάσει ένα θέμα θα πρέπει να έχει τουλάχιστον δύο εκτιμήσεις από ανεξάρτητους εκτιμητές και ύστερα να μελετήσει την όλη υπόθεση. Ταυτόχρονα υπάρχει εντολή στο κτηματολόγιο ότι δεν μπορεί να τιτλοδοτεί οποιεσδήποτε αγοραπωλησίες ακινήτων εάν δεν πάει προηγουμένως επιστολή από την Επιτροπή ότι εγκρίθηκε η πράξη από την τριμελή.
Από την όλη διαδικασία εξαιρούνται πράξεις που αφορούν ποσά μέχρι €10 χιλ.
Ερ: Ποια είναι τα μέλη της Επιτροπής;
Απ.: Όταν είχε πρωτοσυσταθεί η Επιτροπή προήδρευε ο Μητροπολίτης Κυρήνειας. Μετά την αποχώρηση του όμως προεδρεύει ο Ηγούμενος Κύκκου. Τα άλλο δύο μέλη είναι ο Χωρεπίσκοπος Αμαθούντος και ο προϊστάμενος του κεντρικού ταμείου και του ελεγκτικού τμήματος της Συνόδου ο κ. Γιάννος Χαριλάου.
Ερ: Η έρευνα έφερε κάτι συγκεκριμένο στην επιφάνεια ή γενικές ατασθαλίες;
Απ.: Πολλά και συγκεκριμένα. Ανακαλύψαμε τότε ότι χρωστούσαν διάφοροι στην Αρχιεπισκοπή πάνω από €30 εκ., αυτό ήταν μεγάλη οικονομική ατασθαλία.
Ερ: Τα έχετε εισπράξει;
Απ.: Σχεδόν όλα. Μας επέστρεψαν περίπου €28 εκ.
Ερ: Είσαστε ευχαριστημένος με την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας; Που υπάρχουν περιθώρια για βελτιώσεις;
Απ.: Η οικονομική ευρωστία της Εκκλησίας η οποία προέρχεται από την αξιοποίηση μέρους της περιουσίας της, τής παρέχει την ευχέρεια να δραστηριοποιείται σε πάρα πολλούς τομείς. Η Εκκλησία δεν είναι μόνο θρησκευτικός οργανισμός αλλά και κοινωνικός, πολιτιστικός, εθνικός και φιλανθρωπικός. Άλλωστε υπάρχει μια φιλοσοφία που λέει ότι, ότι δεν αναπτύσσεται πεθαίνει. Γι’ αυτό πρέπει πάντα να υπάρχει αυτή η αειφόρος ανάπτυξη.
Παρόλο που έχουμε επενδύσει αρκετά εκατομμύρια στον τουρισμό και στις τράπεζες, εντούτοις όταν παρουσιάζεται κάποια ευκαιρία συνεχίζουμε τις επενδύσεις.
Μια επένδυση στην οποία είναι έτοιμη να προχωρήσει πλέον η Εκκλησία είναι η μακροχρόνια ενοικίαση των εκτάσεων γης που διαθέτει στον ιδιωτικό τομέα ώστε να του δοθεί η πρωτοβουλία να κάνει και εκείνος τις επενδύσεις του.
Αντί να κτίσουμε εμείς ένα εστιατόριο, μια ξενοδοχειακή μονάδα, ένα τουριστικό χωριό ή κλινική, θα ενοικιάζουμε μακροπρόθεσμα ακίνητα σε ιδιώτες και να εισπράττουμε ένα καλό ενοίκιο στο οποίο θα περιλαμβάνεται και πρόνοια για αύξηση στη βάση του τιμαρίθμου ώστε να μην αχρηστεύεται μέσα στο χρόνο η συμφωνία.
Ερ: Κάτι ανάλογο που επιδιώκετε να κάνετε και με το Κατάρ;
Απ.: Η Εκκλησία έχει πολλές δεκαετίες που κάνει επενδύσεις, τουλάχιστον μισό αιώνα. Το Κατάρ τώρα άρχισε να επενδύει. Εμείς ξέρουμε καλύτερα να κάνουμε επενδύσεις από το Κατάρ.
Ερ: Βρίσκεστε σε επαφή και με άλλους ξένους οργανισμούς οι οποίοι ενδιαφέρονται να έρθουν να επενδύσουν στην Κύπρο;
Απ.: Πάρα πολλοί οργανισμοί θέλουν να έρθουν στην Κύπρο. Κάποιοι θέλουν να τους πουλήσουμε γη, άλλοι να ενοικιάσουν μακροπρόθεσμα. Μελετούμε όλα τα ενδεχόμενα.
Μετά τις επενδύσεις σε ξενοδοχεία και τράπεζες η τρίτη κατά σειρά μεγάλη επένδυση είναι οι μακροχρόνιες ενοικιάσεις εκκλησιαστικής γης.
Ερ: Τι άλλα αναπτυξιακά σχέδια έχετε στα σκαριά;
Απ.: Στις προτεραιότητες μας επίσης αυτή τη στιγμή είναι να προωθήσουμε την αναπαλαίωση του τετραγώνου απέναντι από την Αρχιεπισκοπή και να ιδρύσουμε και τη Θεολογική Σχολή.
Θέλουμε επίσης να κάνουμε τον καθεδρικό ναό και τον υπόγειο χώρο στάθμευσης ο οποίος μπορεί να είναι διώροφος για να αναζωογονήσει την παλιά Λευκωσία και να εξυπηρετήσει επίσης το δημαρχείο το οποίο δεν διαθέτει χώρους στάθμευσης.
Είμαστε πανέτοιμοι να ξεκινήσουμε μόλις τελειώσουν οι ανασκαφές του τμήματος αρχαιοτήτων.
Οικονομική εμβέλεια
Ερ: Η κυπριακή Εκκλησία έχει μεγάλη οικονομική εμβέλεια. Στοχεύετε να την αξιοποιήσετε και στο εξωτερικό;
Απ.: Δεν μας απασχολεί αυτό το θέμα. Κατά καιρούς όταν το κυπριακό βρίσκεται σε έξαρση μας συμβουλεύουν κάποιοι να επενδύσουμε για λόγους ασφαλείας και εκτός Κύπρου και εμείς απαντούμε ότι δεν μας ενδιαφέρει.
Δεν φεύγουμε από την Κύπρο. Και να τουρκοποιηθεί η Κύπρος, κάτι που απευχόμαστε, εμείς θα μείνουμε εδώ. Δεν πρόκειται να κάνουμε τέτοιο ολίσθημα να επενδύσουμε εκτός Κύπρου. Απεναντίας πρέπει να δώσουμε το καλό παράδειγμα σε όλους ότι είμαστε αποφασισμένοι να μείνουμε εδώ και δεν πρόκειται να φύγουμε.
Ερ: Είναι πολιτικό εργαλείο το οικονομικό εκτόπισμα της κυπριακής Εκκλησίας;
Απ.: Όχι. Δεν στηριζόμαστε πάνω στα οικονομικά δεδομένα της Εκκλησίας. Η διαχρονική πορεία της είναι προδιαγεγραμμένη. Πρέπει να ενδιαφέρεται για το ποίμνιο της και να του εξασφαλίζει την άνετη παραμονή στη γη των πατέρων του. Ευθαρσώς θα λέμε την άποψη μας, θα γαλουχούμε το λαό μας, θα το στηρίζουμε για να παραμείνει στη γη των πατέρων του.
Τράπεζες
Ερ: Η Εκκλησία είναι μεγαλομέτοχος σε δύο τράπεζες. Έχει απόψεις στα θέματα συνεργασίας μεταξύ τους;
Απ.: Δεν υπεισερχόμαστε σε τέτοιες λεπτομέρειες. Υπάρχουν τα συμβούλια των τραπεζών και οι διοικήσεις για να ασχολούνται με αυτά τα ζητήματα. Εμείς δεν επιθυμούμε εμπλοκή στα της διοίκησης των τραπεζών που είμαστε μέτοχοι.
Οι τράπεζες είναι καλά οργανωμένες, διαθέτουν επιστημονικό προσωπικό και ξέρουν καλά τη δουλειά τους.
Εμείς το πολύ - πολύ να διαθέτουμε 1-2 συμβούλους στα διοικητικά συμβούλια της κάθε τράπεζας.
Είναι λάθος να παρεμβαίνει είτε ο Αρχιεπίσκοπος, είτε ένας Μητροπολίτης σε ζητήματα που δεν κατέχουν. Είμαστε αυστηρά ουδέτεροι.
Ερ: Κατά καιρούς ακούγεται ότι η Εκκλησία ενδιαφέρεται να αυξήσει τη συμμετοχή της σε τράπεζες. Γιατί;
Απ.: Σκεφτόμαστε κάτι τέτοιο διότι κατ’ αρχήν πρόκειται για μια καλή επένδυση και κατά δεύτερο λόγο οι τομείς τους οποίους μπορεί να επενδύσει κάποιος στην Κύπρο είναι περιορισμένοι.
Όπως όμως σας έχω αναφέρει ήδη τώρα προσανατολιζόμαστε να επενδύσουμε σε ένα άλλο τομέα αυτό των μακροπρόθεσμων ενοικιάσεων γης διότι οι άλλοι δύο τομείς που έχουμε επενδύσει αντιμετωπίζουν προβλήματα για την ώρα.
Οι καλές εποχές της ξενοδοχειακής βιομηχανίας έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Η επένδυση για την Εκκλησία πρέπει να έχει ένα σχετικά διευρυμένο ορίζοντα.
Φορολογία
Ερ: Σας έχει επαναπροσεγγίσει το κράτος για ρύθμιση της φορολόγησης της Εκκλησίας; Που έμεινε το θέμα αυτό;
Απ.: Αν θυμάμαι καλά μόλις ανέλαβε η νέα κυβέρνηση και ο νέος υπουργός Οικονομικών είχαμε 2-3 συναντήσεις επί του θέματος, φθάσαμε όμως σε αδιέξοδο και εγκαταλείψαμε την προσπάθεια. Αν η κυβέρνηση επιθυμεί να επαναφέρει το θέμα για να βρούμε κάποια λύση εμείς θα το θέλαμε, αλλά προσωπικά δεν επιθυμώ να ενοχλήσω την κυβέρνηση γι’ αυτό το θέμα.
Άλλωστε εμείς πληρώνουμε τους φόρους μας κανονικότατα όπως τους πληρώνει ο κάθε πολίτης. Αυτό, παρόλο που μας προστατεύει το Σύνταγμα και αν θέλουμε πληρώνουμε. Καταβάλλουμε τους φόρους γιατί το κράτος έχει ανάγκη χρημάτων και πρέπει να εισπράττει και φόρους.
Ερ: Υπάρχει πρόθεση του κράτους να φορολογεί τα ακίνητα σε τρέχουσες τιμές αντί σε αυτές του 1980. Πως σχολιάζετε την πρόθεση της κυβέρνησης;
Απ.: Ότι θα ισχύει για όλο τον κόσμο θα ισχύει και για την Εκκλησία. Δεν μας ενοχλεί η προσπάθεια αυτή της κυβέρνησης. Ότι θα πληρώνει ο ιδιώτης θα πληρώσουμε και εμείς. Δεν ζητούμε εξαίρεση από τον κανόνα παρόλο που τονίζω και πάλι ότι την Εκκλησία την καλύπτει το Σύνταγμα. Αν θέλουμε πληρώνουμε, αλλά εμείς θα πληρώνουμε.
Ερ: Ολοκληρώθηκε ήδη ο πρώτος γύρος των εντατικών διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Που βλέπετε να οδηγούνται τα πράγματα;
Απ.: Νομίζω ότι οδηγούνται σε πλήρη αποτυχία όχι εξαιτίας μας αλλά λόγω των σκληρών θέσεων της τουρκικής πλευράς. Δεν βλέπω ότι υπάρχουν περιθώρια για μια καλή λειτουργική λύση που να μπορεί ο λαός μας να ζήσει στη γη των πατέρων του. Δεν το πιστεύω.
Ο στόχος της Τουρκίας είναι να τουρκοποιήσει την Κύπρο και αυτό επιθυμώ να το αντιληφθεί ο κάθε πολίτης της Δημοκρατίας. Από το πιο μικρό παιδί μέχρι το γέροντα πρέπει να συνειδητοποιήσουν όλοι ότι η τούρκικη πλευρά θέλει να τουρκοποιήσει το νησί μας.
Της Ηρώς Ευθυμίου
18 Ιανουαρίου 2010